MİN HAC ANA SAYFA

 

BUYU’ : ALIŞVERİŞ/ TİCARET

 

A. ALIŞ -VERİŞİN ŞARTLARI

1. Riba Ve Ahkamı

2. Caiz Olmayan Satışlar

Caiz olmayan satışlar şunlardır.

 

a.Asb'ül-Fahl Satışı: Resûlüllah (s.a) böyle bir satışı yasak­lamıştır. Bu, erkek hayvanı dişi hayvan üzerine çektirmektir. Buna, döl suyu veya erkek hayvanı dişi hayvan üzerine çektirme ücreti de denilmiştir. Erkek hayvanın döl suyunun ücreti haramdır. Keza en sahih kavle göre, erkek hayvanı dişi hayvana çektirme karşılığında ücret almak da haramdır.

 

b. Hablü'l-Hable Satışı: Bu, doğacak olan yavrunun doğura­cağı yavrudur. Doğacak olan yavrunun doğuracağı yavruyu satmak veya parasını doğacak olan yavrunun, yavru doğuracağı zamanda ödemek üzere bir şeyi satmak geçersizdir. Kişinin şu evimi, doğacak olan yavrunun yavru doğuracağı zamana kadar borca sana sattım demesi gibi.

 

c. Melakih Satışı: Gebe hayvanın karnındaki cenini satmaktır, d.- Mezamin Satışı: Döl hayvanının sulbundakini satmak.

 

e. Mülamese Satışı: Katlanmış bir kumaşa dokunmak veya ka­ranlıkta el değdirmekle yetinip, görmesi halinde de seçme hakkının olmaması şartı ile yapılan veya satıcının müşteriye: "Dokunduğun anda sana sattım." demek sureti ile yapılan satıştır.

 

f. Münabeze Satışı: Alıcı ve satıcının "atmayı" satış olarak ka­bul etmeleridir. Bu taraflardan birinin diğerine: "On liraya olmak üzere elbisemi sana atıyorum" demesi, diğerinin de elbiseyi alması sureti ile yapılan satıştır.

 

g. Hasat Satışı: Atılacak çakıl taşının üzerine düştüğü kumaşı satmaktır. Bu, taraflardan birinin diğerine: "Bu taşın isabet ettiği kumaşı sana sattım." diyerek veya atışı bir satış olarak kabul etme­leri veya: "Taşı atıncaya kadar muhayyerlik hakkın olmak üzere bu malı sana sattım." diyerek malı satmasıdır.

 

h. Bir Satışta İki Satış: Satıcının: "Peşin bin lira, bir sene ve­resiye olarak iki bin lira olmak üzere sana sattım veya evini bana şu fiyata satman şartıyla şu köleyi sana bin liraya sattım." demesi su­retiyle aynı anda bir satışta iki satış yapmasıdır.

ı. Şartlı Satış: Bir borç veya bir satış karşılığında yapılan akid-dir. Bir kimse, satıcı tarafından hasadı yapılmak şartı ile bir ziraatı veya satıcı tarafından dikilmek şartı ile bir elbiseyi satın alırsa, en sahih kavle göre bu caiz değildir.

 

Satışta bazı şartların zikredilmesi istisna edilmiştir: Muhay­yerlik şartıyla satış yapmayı, malın kusurdan beri olmasını, meyve­lerin satıcı tarafından toplanmasını, zimmete olan ücreti almak üze­re vade tayin etmeyi, rehine bırakmayı, kefil ve şahit tutmayı şart koşmak gibi. En sahih kavle göre şahit tayin etmek şart değildir. Şa­yet müşteri rehine bırakmaz veya kefil tayin etmezse, satıcı için mu­hayyerlik hakkı vardır.

 

Bir kimse azad edilmesi şartı ile bir köleyi satarsa, meşhur kavle göre hem şart hem de satış geçerlidir. En sahih kavle göre satıcı, köleyi azad etmesini müşteriden isteyebilir. Şayet azad etmek şartı ile birlikte velayet hakkının kendisinde kalmasını veya azadlığı kendi ölümüne bağlamasını veya onunla kitabet akdi yapmayı veya bir ay sonra azad edilmeyi şart koşarsa, akid sahih olmaz. Satıcı malı kabz etmek, ayıplı olması halinde malı geri vermek gibi akdi ik­tiza eden bir şeyi şart koşarsa veya bir garaz olmadan sadece belli bir yemeği yemesini şart koşarsa bu caizdir.Satıcının akdin gerektirdiği bir niteliği, örneğin; kölenin katip olmasını veya hayvanın gebe veya sütlü olmasını şart koşması caiz­dir. İleri sürülen şartlar mevcut değilse, müşteri için muhayyerlik hakkı vardır. Bir kavle göre hayvan ile ilgili akid, şartlı akid oldu­ğundan geçersizdir. Şayet satıcı müşteriye: "Hayvanı ve hamlini ve­ya memesindeki sütünü sana sattım." derse, en sahih kavle göre akid geçersizdir. Sadece hayvanın karnındaki cenini satmak veya hayvanı karnındaki cenini dışında satmak veya karnındaki çocuğu hür olan cariyeyi satmak caiz değildir. Hamile olan mutlak şekilde satılırsa, cenin de onunla birlikte satışa girer.

 

 

 

 

3. Batıl Olmayan Satışlar

4. Bir Satışta İki Satış Akdi Yapmak

5. Muhayyerlik Hakkı

6. Bir Satışta Ayıplı İki Malı Satın Almak

7. Musarrat Hayvanın Satışı

8. Malın Teslimden Önceki ve Sonraki Hükmü

9. Müşterinin Malı Teslim Alması

10. Satıcının Malı Teslim Etmesi

11. Tevliye Ortaklık Murabaha ve Muhatat

12. Arazi Satışı

13. Ağaçların Satışı

14. Meyve ve Zirai Ürünlerin Satışı

15. Satıcı ve Müşterinin Anlaşmazlığı

16. Kölenin Ticaret Yapması

 

 

 

 

B. SELEM (PEŞİN PARA İLE VERESİYE MAL ALMAK)

 

C. İKRAZ (BORÇ)

 

D. REHİN

 

E. İFLAS

 

F HACR (KISITLILIK)

 

G. SULH

 

H. MÜŞTEREK KULLANILAN YERLERDE İZDİHAM YARATMAK

 

I. HAVALE

 

J. DAMAN (TEKEFFÜL) AKDİ

 

K. ŞİRKET (ORTAKLIK)

 

L. VEKALET

 

M. İKRAR (İTİRAF)

 

N. ÂRIYE (İĞRETİ)

 

O. GASP

 

P. ŞÜF'A (ÖNCELİK HAKKI)

 

R. KIRAD - MUDAREBE (SERMAYE EMEK ORTAKLIĞI)

 

S. MÜSÂKÂT (AĞAÇLARIN BAKIMI VE SULAMA İŞİ)

 

T. İCARE (KİRAYA VERME)