İSTİSKA الاستسقاء (YAĞMUR DUASI):
الاستسقاء –istiska- kelimesi
bir kimsenin kendisi veya başkası için su istemesi anlamına gelir. Dînî
ıstılahta ise kuraklık dönemlerinde Allah'tan yağmur yağmasını istemek ve bunun
için O'na dua etmek anlamında kullanılır.
ilim adamları
istiska'nın (yağmur duasının) sünnet olduğunu icma ile kabul etmiş fakat
istiska için namaz kılmanın sünnet olup olmadığı hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Ebu Hanife istiska maksadı ile namaz kılmak sünnet değildir, aksine namaz
kılmaksızın dua ile istiska yapılır (yağmur yağması için dua edilir) demiştir.
Ashab, tabiun ve onlardan sonra gelenler, selefleri ile halefleri ile diğer ilim
adamları ise bu namaz sünnettir demişlerdir. Bu hususta Ebu Hanife dışında
muhalefet eden olmamıştır. O namazın sözkonusu edilmediği istiska ile ilgili
hadisleri delil diye almıştır. Cumhur ise Buhari ve Müslim'in Sahih'leri ile
başka kaynaklarda sabit olmuş hadisleri delil göstermiştir. Buna göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) istiska için iki rekat namaz
kılmıştır.
Namazın sözkonusu
edilmediği hadislerin ise bir kısmı ravinin onu unuttuğu şeklinde, bir kısmı da
cuma namazı dolayısı ile hutbede olması ile ilgili olduğu şeklinde
yorumlanmıştır. Çünkü hutbeden sonra cuma namazı kılındığından o namaz ile
yetinmişti. Eğer hiçbir şekilde namaz kılmamış olsaydı bu namaz kılmadan da dua
ile istiskanın (yağmur dilemenin) caiz olduğunu beyan etmiş olurdu. Bunun caiz
olduğunda ise görüş ayrılığı yoktur. Ama namaz kılındığını tesbit eden
hadislerin önceliği kabul edilir. Çünkü bu hadisler fazladan bir bilgi ihtiva
etmekte ve her iki tür hadis arasında da bir çelişki bulunmamaktadır.
Mezheb alimlerimiz dedi
ki: istiska üç türlüdür:
1. Namaz kılmadan sadece
dua etmekle yapılan istiska.
2. Cuma hutbesinde yahut
da farz bir namazın akabinde yapılan istiska (yağmur duası). Bu ise önceki
türden daha faziletlidir.
3. En kamil tür olanı
ise iki rekat namaz kılıp iki hutbe vermek sureti ile yapılır. Bundan önce ise
sadaka vermek, oruç tutmak, tevbe etmek, hayra yönelmek, şerden uzak durmak ve
buna benzer yüce Allah'a itaate yönelmek ile hazırlanılır .
KAYNAKLARDA
İSTİSKA’:
Zadu’l-Mead’ada: Nebi (s.a.v.)’in YAĞMUR DUASINDAKİ
TUTUMLARI
MÜSLİM’DE:
İSTİSKADA (YAĞMUR DUASINDA) DUA
EDERKEN ELLERİ KALDIRMAK