İMAMET’İN ŞARTLARI

İmamda bulunması gereken şartlar şunlardır:

1- Müslüman olmak.

2- Mükellef olmak.

3- Hür olmak.

4- Erkek olmak.

5- Kureyş kabilesinden olmak.

6- Adil olmak.

7- Alim ve müçtehit olmak.

8- Şecaat sahibi olmak.

9- Görüş sahibi olmak.

10-Muhakeme sahibi olmak. (Görme, işitme ve konuşma kabiliyeti olmak.)

İmamın tayini biat ile olur. En sahih kavle göre imamın tayini, kolayca bir araya gelebilen alimler, reisler ve insanların saygı duydukları kimselerden oluşan Ehl-i hal ve akdin beyatı ile olur. İmama biat edenlerin, şahitlerde aranan adalet ve diğer niteliklere sahip olmaları şarttır.

İmamet tayini, bir önceki imamın hayatta iken bir şahsı tayin etmesiyle de olur. Hz. Ebu Bekir'in Hz. Ömer'i tayin etmesi gibi. Eğer bir önceki imam, seçilecek imamın bir cemaatin arasından seçilmesini şûraya havale ederse, bu şekildeki seçim imamın hayatta iken bir şahsı imam tayin etmesi gibidir. Ancak bu şekildeki seçimde imam olacak kişi belli olmaz. İmamın vefatından sonra bu grup kendi aralarından birini seçerler. Hz. Ömer'in kendisinden sonra bir halifeyi tayin etmeyerek bir gruba havale etmesi gibi.

Bu şekillerin dışında imam tayini, imametliğin şartlarını taşıyan birinin imamlığı zorla ele geçirmesi ile olur. Keza en sahih kavle göre imametîiği zorla ele geçiren, fasık ve cahil olursa diğer şartları taşımakla birlikte imamlığı caizdir.

Ben diyorum ki; bir kimse zekâtını azgınlara verdiğini iddia ederse, yemini ile birlikte doğrulanır. Cizyeyi verdiğini iddia ederse sahih kavle göre tasdik edilmez. Keza en sahih kavle göre haracı verdiğini iddia ederse, tasdik edilmez. Bir kimse işlediği suç sebebi ile kendisine had tatbik edildiğini iddia ederse, tasdik edilir. Ancak had cezası şahit ile tespit edilir; fakat bedeninde bir iz yoksa sözü tasdik edilmez. Allah daha iyi bilir.