Dede, öz veya baba bir kardeş ve kız kardeşler ile beraber olur da hissesi belli bir mirasçı yoksa, terikenin üçte birinin ekseri ve taksimatta dede için faydalı olan tercih edilir. Bir erkek kardeşin bulunması halinde taksimat daha faydalıdır. Dede üçte birini aldıktan sonra diğer mirasçılar geri kalan malı aralarında birli-ikili paylaşırlar.

Şayet beraberlerinde hissesi belli biri varsa, tüm malın altıda biri, kalanın üçte biri ve taksimatta en fazla hisseyi alır.

Bazen dedeye hiçbir şey kalmaz. Meselâ; iki kız, anne ve koca mirasçı kalmışsa dedeye altıda bir takdir edilir. Gerekirse mesele on ikiden on beşe avl ederek (yükseltilerek) ziyadeleştirilir.

Bazen dedeye altıda birden az hisse kalır. İki kız ve koca mirasçı olursa, dede için altıda bir takdir edilir ve bir eklemek sureti ile mesele avl eder.

Bazen dede altıda bir alır. İki kız ve anne mirasçı olursa dede altıda birinin tümünü alır. Bu üç halde kardeş ve kız kardeşler hisseden düşerler. Eğer öz veya baba bir kardeşler ve öz kız kardeşler ile baba bir kardeşler dede ile beraber olurlarsa dedenin mirastaki hükmü, az önce geçen hükümler gibidir. Yani dede için hangisi faydalı ise ona göre hisse alır.

Taksimatta dedenin aleyhine olarak öz kardeşler, baba bir kardeşler gibi sayılırlar. Dede hissesini aldıktan sonra öz erkek kardeşler varsa, geri kalan malı alırlar. Baba bir kardeşler ise hisseden düşerler.

Öz erkek kardeşler olmayıp bir kadın varsa malın yarısını dede, diğer yarısını da kadın alır. Kadınlar iki veya daha fazla iseler üçte iki alırlar. Malın üçte ikisinden bir şey arta kalmaz. Bazen malın yarısından arta kalan olur. Arta kalan bu mal baba bir kardeşlerin hakkıdır. Dede ölenin kız kardeşleri ile birlikte olursa, onların erkek kardeşi hükmünde olur ve kız kardeşler onunla birlikte hisse sahibi olmazlar. Ancak ekderiye meselesinde hisse sahibi olurlar.

Ekderiye meselesinin misali şudur: Bir kadın ölür kocası, an-nesi, dedesi, bir öz kız kardeşi veya baba bir kız kardeşi mirasçı olursa koca malın yansını, anne üçte birini, dede altıda birini ve kız kardeş yarısını alır. Mesele üçten dokuza avl eder (3.3=9). Sonra dede ve kız kardeşin hissesi olan dört, üçe taksim edilir. Dede üçte iki, kız kardeş üçte bir alır. Burada üçte bir sayısında kesir meydana geldiği için mesele yirmi yediye yükselir (3.9=27). Bu durumda koca dokuz, anne altı, dede sekiz, kız kardeş dört hisse alır.

8. Mirasçı Olmaya Mani Olan Haller

B. MESELELERİN HALLERİ VE AVİL (YÜKSELME)

C. HİSSELERİN TASHİHİ (HİSSELERİ KESİRSİZ HALE GETİRMEK)

D. MÜNASAHAT (TERİKE TAKSİM EDİLMEDEN MİRASÇILARDAN BAZILARININ ÖLMESİ)