|
İBNÜ’L-ESİR |
5. CİLT |
HİCRETİN
YÜZ ELLİ SEKİZİNCİ YILI OLAYLARI (M. 774-775)
MUSA'NIN
MUSUL VALİLİĞİ'NDEN AZLEDİLMESİ ve YERİNE HALİD b. BERMEK'İN GETİRİLMESİ
Bu
yıl Mansur, Musa b. Ka'b'ı Musul Valiliği'nden azletti. Musa'nın kendisini
öfkelendiren ve hoşa gitmeyen icraatım duyan Mansur, oğlu Mehdi'ye kendisini
Beytü'l-Makdis'e gidiyormuş gibi göstererek Rakka'ya hareket etmesini ve
giderken Musul'a uğramasını, Musul'a geldiği zaman Musa'yı yakalayıp zincire
vurmasını ve yerine Halid b. Bermek'i tayin etmesini emretti.
Mansur,
Halid b. Bermek'i üç milyon dirhem borçlandırdı ve bunu ödemesi için üç gün
mühlet tanıdı, aksi takdirde kendisini öldüreceğini söyledi. Bunun üzerine
Halid b. Bermek oğlu Yahya'ya: "Ey oğulcağızım! Dostlarımızdan Umare b.
Hamza, Mübarek et-Türki, ''Sahibu'l-Musalla'' görevinde bulunan Salih ve
ötekilere git, durumumuzu anlat." dedi.
Sonrasını
Yahya şöyle anlatıyor:
"Yukarıda
adı geçenlere gittim; bunlardan biri yanına girmeme müsaade etmedi, fakat para
gönderdi; diğeri ise beni asık bir suratla reddetti, ama o da arkadan gizlice
para gönderdi. Umare b. Hamza'nın yanına geldiğimde yüzü duvara doğru dönüktü
ve yüzünü bile bana çevirmedi. Kendisine selam verdim, zayıf bir sesle selamımı
aldı ve bana babamın nasılolduğunu sordu. Ben de kendisine durumu anlattım ve
yüz bin dirhem ödünç istedim. Bunun üzerine Umare: ''Şayet imkan bulursam kısa
zamanda size para gönderirim.'' dedi. Nihayet eve dönerken bu davranışından
dolayı ona lanet yağdırıyordum. Umare'nin söylediğini gelip babama anlattım,
ancak Umare istediğim parayı hemen arkamdan göndermişti. Neticede iki gün
içerisinde iki milyon yedi yüz dirhem topladık. Şayet geriye kalan üç yüz dirhemi
bulamazsak, topladığımız bunca dirhem hiç işimize yaramayacaktı. "
Yahya
sözlerine devam ederek şöyle diyor:
"O
gün kederli bir şekilde köprüden geçiyordum, ansızın bir falcı önüme atıldı ve:
''Kuş civciv çıkardı, haberin olsun.'' dedi. Ben kendisinden uzaklaşmak
istedim, fakat arkamdan geldi ve bineğimin dizgininden tutarak: ''Tasalı
görünüyorsun, ama Allah'a yemin ederim ki, mutlaka sevineceksin ve yarın
buradan önünde sancaklar olduğu halde geçeceksin.'' dedi. Bu sözleri beni
şaşırtmıştı. Devam ederek: ''Dediğim çıkarsa bana beş bin dirhem verecek
misin?'' diye sordu. Bunun uzak bir ihtimalolduğunu düşünerek: ''Evet.''
diyerek cevap verdim."
Bu
sırada Musul ve Cezire'de isyan hareketlerinin başladığı ve Kürtlerin buralara
yayıldıkları haberi Mansur'a ulaştırılmıştı. Mansur çevresindekilere: "'Bu
işin üstesinden kim gelebilir?" diye sordu. Bunun üzerine Müseyyeb b.
Züheyr Mansur'a dönerek: "Bir fikrim var, ama iyi biliyorum ki kabul
etmezsin ve reddedersin, buna rağmen senin iyiliğin için düşündüklerimi
söylemekten vazgeçmeyeceğim." dedi. Mansur: "Haydi, söyle
bakayım!" deyince: ''Bu konuda Halid b. Bermek gibisi yoktur."
şeklinde konuştu. Mansur:
-Bunca
yaptıklarımızdan sonra bu nasılolur?" deyince de: "Ben O'nu bununla yola
getiririm ve kefili benim." karşılığım verdi. Mansur bunun üzerine: ''Öyle
ise yarın O'nu bana getir." dedi. Müseyyeb ertesi gün Halid'i Mansur'un
huzuruna getirdiği zaman ödemesi gereken üç yüz bir dirhemi kendisine
bağışladı, ayrıca kendisini Musul, oğlu Yahya'yı da Azerbaycan valiliklerine
tayin etti. Yahya geri dönerken köprünün başındaki falcıya uğradı, onu alıp
götürdü ve kendisine daha önce vermeyi vaat ettiği beş bin dirhem yerine elli
bin dirhem hediye etti. Bu arada Halid, Umare'den almış olduğu yüz bin dirhem
borcunu oğlu Yahya ile gönderdi, fakat Umare: "Ben babanın sarrafı mıyım,
ayağa kalkamayasıca! Haydi çek git buradan!" diyerek Yahya'yı payladı ve
Yahya yüz bin dirhemle geri döndü. Bundan sonra Halid Mehdi ile beraber hareket
etti. Mehdi, Musul Valisi olan Musa b. Ka'b'ı azlederek Halid ile Yahya'yı
valilik görevlerine getirdi.
Mansur'un
ölümüne kadar Halid Musul, Yahya da Azerbaycan valiliklerinde kaldılar.
Ahmed
b. Muhammed b. Sevvar el-Mevsıli anlatıyor:
"Bize
karşı hiçbir baskı uygulamadığı halde Halid'den çekindiğimiz kadar hiç bir
validen çekimnedik ve korkmadık. O'na karşı kalplerimizde evamlı surette bir
heybet vardı."
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
BU YILIN
OLAYLARI
MANSUR'UN BEDENİ
ÖZELLİKLERİ ve ÇOCUKLARI
MANSUR'UN
HAYATINDAN BAZI ÖRNEKLER
MEHDİ'NİN
HALİFELİĞİNE BEY'AT EDİLMESİ