|
İBNÜ’L-ESİR |
5. CİLT |
HİCRETİN
İKİ YÜZ OTUZ İKİNCİ YILI OLAYLARI (M. 846-847)
NUMEYROĞULLARIYLA
YAPILAN SAVAŞ
Bu
yıl içinde Büyük Boğa Numeyroğulları üzerine yürüyerek onlara karşı savaşa
girişmişti.
Bu
olayın sebebi şöyle anlatılır:
Meşhur
şair Umare b. Akil b. Bilal b. Cerir el-Hatafı yazdığı bir kaside ile halife
el-Vasık'ı methetmiş, halifenin huzuruna geldiğinde O'na bir hayli iltifat edip
otuz bin dirhem mükafat verilmesini emretmişti. Şair Umare b. Akil halifeye
Numeyroğulları'nın yeryüzünde çıkardıkları fesattan söz edip etrafa, Yemame ve
civarına nasıl saldırdıklarını anlatınca el-Vas ık Boğa'ya yazdığı bir mektupla
Numeyroğulları'na harp açmasını istemişti. O sırada Medine'de bulunan Boğa Yemame
üzerine yürümüş, çölde Numeyroğulları'ndan bir grup ile karşılaşarak onlarla
çarpışmış ve elli küsur adam öldürüp yaklaşık kırk kişiyi de esir almıştı.
Boğa
Mir'a'ya kadar yürüyüp Numeyroğulları'nı itaat etmeğe çağırmış, fakat bunlar
itaat etmeyi reddederek Yemame'nin arka taraflarında bulunan esSevd dağlarına
çekilmişlerdi. Boğa'nın üzerlerine gönderdiği askerler onlardan birçok kimseyi
yaralamış, bazılarını da öldürmüşlerdi. Daha sonra Boğa askerler arasında zayıf
olup kendisine katılmayanlar dışında bin kadar adamıyla Numeyroğulları üzerine
yürümüş, onların üç bin kadar olduklarını ve ''Adalı'' denilen yere bir merhale
uzaklıkta Ravzatu'l-Aman'da toplandıklarını görmüştü. Bunlar Boğa'nın öncü
kuvvetlerini yenmiş, sol kanat kuvvetlerini de dağıtmışlardı. Numeyroğulları bu
çatışma sırasında Boğa'nın adamlarından yüz yirmi kadarım öldürmüş, ayrıca
askerlerinin bineklerinden yedi yüz deve ve yüz kadar atı öldürdükleri gibi
mallarına da el koymuşlardı. Gece basınca Boğa onları yine itaat etmeğe davet
etmişti. Ertesi gün sabahtan Boğa'nın yanında bulunan askerlerin az olduğunu
gören Numeyroğulları süvarilerini öne yerleştirip arkaya deve ve diğer
hayvanlarını almış, Boğa üzerine hücuma geçip mağlup etmişlerdi. Boğa kaçıp
karargahına geri dönmüş, hatta yanında bulunanlar öldürüldüğünü zannetmişlerdi.
Bir
ara Boğa kendi adamlarından iki yüz kadar süvariyi onların bir grubu üzerine
göndermiş, kendisi de oraya doğru gitmeye hazırlamyorken adamları gerisin
geriye dönmüşlerdi. Fakat Numeyroğulları onlara baktıklarında üzerlerine bazı
süvarilerin geldiğini görmüş ve birden kaçmağa başlamışlardı. Bu arada yayaları
teslim olmuş, malları Boğa'nın süvarilerinin eline geçmiş, develerden de çok
azı kurtulabilmiştİ. Süvarileri atlarına binip kaçmışlardı.
Başka
bir rivayette ise şöyle anlatılır:
Meydana
gelen çarpışmalarda gündüzün ilk saatlerinden öğle vaktine kadar Boğa sürekli
yenilip durmuştu, ancak Numeyroğulları yağma yapmağa giriştiklerinde Boğa
arkadaşlarıyla birlikte geri dönmüş ve Numeyroğulları üzerine yürüyerek
hezimeti galibiyete çevirmiştİ. Bu son çarpışmalarda zeval vaktinden güneşin
batmasına yakın vakte kadar Numeyroğulları'ndan bin beş yüz kadar piyadeyi
öldürmüş ve savaşın meydana geldiği yerde konaklamıştı. Bu arada Bedevilerin
ileri gelen emirlerinden bazıları eman dilemek üzere adam göndermişler, Boğa
onlara eman vermişse de gelenleri yakalayıp prangalara vurarak birlikte
Basra'ya götürmüştü.
Bu
olay Cemaziyelahir ayında meydana gelmişti. çarpışmaların sürdüğü sırada Vacin el-EşrUseni
Boğa'ya yedi yüz kişilik bir savaşçı ile yardıma gelmişti. Boğa bu gelenleri
Numeyroğulları'nı takip etmek üzere göndermiş, onlar da Yemen yakınlarındaki
Tebale'ye kadar varmışlardı. Bu arada Boğa Medine Valisi bulunan Salih'e bir
mektup yazıp Fezare, Mürre, Sa'lebe ve Kilaboğulları'ndan elinde bulunan
tutukluları alıp Bağdat'a getirmesini, orada onunla karşılaşmasını emretmişti.
Medine Valisi aynen buna uyarak Bağdat'ta buluşmuş ve ikisi birlikte yanlarında
bulunanlarla Samerra 'ya varmışlardı. Savaşta öldürülenler, ölenler ve
kaçanların dışında Numeyr, Kilab, Mürre, Fezare, Sa'lebe ve Tayyoğulları'ndan
iki bin iki yüz kadar adam vardı.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
BU YILIN OLAYLARI
el-VASIK BİLLAH'IN
HAYATINDAN BAZI ÖRNEKLER