DEVAM: 18- ESİRLERİN ÖLDÜRÜLMESİ
VEYA FİDYE ALINARAK BIRAKILMASI
حدثنا بن أبي
عمر حدثنا
سفيان حدثنا
أيوب عن أبي
قلابة عن عمه
عن عمران بن
حصين أن النبي
صلى الله عليه
وسلم فدى
رجلين من
المسلمين
برجل من
المشركين
Imrân b. Husayn
(r.a.)’den rivâyete göre; Rasûlullah (s.a.v.), Müslümanlardan iki kişi
karşılığında müşriklerden bir kişiyi serbest bırakmıştı.
Diğer tahric: Dârimî,
Siyer
قال أبو عيسى
هذا حديث حسن
صحيح وعم أبي
قلابة هو أبو
المهلب عبد
الرحمن بن
عمرو ويقال
معاوية بن
عمرو وأبو
قلابة اسمه
عبد الله بن
زيد الجرمي
والعمل على
هذا عند أكثر
أهل العلم من
أصحاب النبي
صلى الله عليه
وسلم وغيرهم
أن للإمام أن
يمن على من
شاء من الأسارى
ويقتل من شاء
منهم ويفدي من
شاء واختار
بعض أهل العلم
القتل على
الفداء وقال
الأوزاعي
بلغني أن هذه
الآية منسوخة
قوله تعالى {
فإما منا بعد
وإما فداء } نسختها {
واقتلوهم حيث
ثقفتموهم }
حدثنا بذلك
هناد حدثنا بن
المبارك عن
الأوزاعي قال
إسحاق بن منصور
قلت لأحمد إذا
أسر الأسير
يقتل أو يفادى
أحب إليك قال
إن قدروا أن
يفادوا فليس
به بأس وإن
قتل فما أعلم
به بأسا قال
إسحاق
الإثخان أحب
الي إلا أن
يكون معروفا
فأطمع به
الكثير
Tirmizî: Bu hadis
hasen sahihtir. Ebû Kılâbe’nin amcası Ebû’l Mühelleb’tir. İsmi Abdurrahman b.
Amr’dır. Muaviye b. Amr olduğu da söylenmektedir. Ebû Kılâbe’nin ismi Abdullah
b. Zeyd el Cermiy’dir.
Peygamber (s.a.v.)’in
ashabından ve sonrakilerden ilim adamlarının çoğunluğunun uygulaması bu hadise
göre olup devlet başkanının esirlerden dilediğini serbest bırakma dilediğini
öldürme dilediğini de fidye mukabili salıverme hakkı vardır. Derler. Bazı ilim adamları
ise öldürülmelerini fidye almaya tercih ederler.
Evzâî der ki: Kıtal
(Muhammed) sûresi 4. ayetinin Bakara sûresi 191. ayetiyle neshedilip hükmünün
kaldırıldığı bize ulaşan bilgiler arasındadır.
Aynı şekilde Hennâd,
İbn’ül Mübarek vasıtasıyla Evzâî’den bize hadis rivâyet etmiştir.
İshâk b. Mansur diyor
ki: Ahmed’e: Esir alınan kişinin öldürülmesi mi yoksa fidye alınarak
salıverilmesi mi sence daha sevimlidir? Diye sordum. Şöyle cevap verdi: “Fidye
vermeye gücü yeterse bunda bir sakınca yoktur öldürüldüğünde de yine bir
sakınca yoktur.” İshâk diyor ki: Esirlerin kılıçtan geçirilmesi benim hoşuma
gider ama tanınmış biri olursa pek çok kimsenin dikkatini çekmek için gerekenin
yapılmasını da severim.