25- AŞILANMIŞ HURMALIK
SATILIRSA MAHSUL KİME AİTTİR?
حدثنا قتيبة
حدثنا الليث
عن بن شهاب عن
سالم عن أبيه
قال سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
يقول من ابتاع
نخلا بعد أن
تؤبر فثمرتها
للذي باعها
إلا أن يشترط
المبتاع ومن
ابتاع عبدا
وله مال فماله
للذي باعه إلا
أن يشترط المبتاع
Sâlim (r.a.)’in
babasından rivâyete göre, şöyle demiştir: Rasûlullah (s.a.v.)’den işittim şöyle
buyurmuştu: “Yeni aşı yapılmış bir hurmalığı kim satın alırsa o yılın meyvesi
satıcıya aittir. Müşteri alırken şart koşmuşsa meyveler alıcınındır.”
Her kim de malı olan bir
köle satın alırsa kölenin malı satana aittir. Müşteri alırken şart koşmuşsa
kölenin malı da müşterinin olur.”
Diğer tahric: Buhârî,
Buyu’’; Müslim, Buyu’
قال وفي
الباب عن جابر
وحديث بن عمر
حديث حسن صحيح
هكذا روي من
غير وجه عن
الزهري عن
سالم عن بن
عمر عن النبي
صلى الله عليه
وسلم أنه قال من
ابتاع نخلا
بعد أن تؤبر
فثمرتها
للبائع إلا أن
يشترط
المبتاع ومن
باع عبدا وله
مال فماله
للذي باعه إلا
أن يشترط المبتاع
وقد روي عن
نافع عن بن
عمر عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال من
ابتاع نخلا قد
أبرت فثمرتها
للبائع إلا أن
يشترط
المبتاع وقد
روي عن نافع
عن بن عمر عن
عمر أنه قال
من باع عبدا
وله مال فماله
للبائع إلا أن
يشترط المبتاع
هكذا رواه
عبيد الله بن
عمر وغيره عن
نافع
الحديثين وقد
روى بعضهم هذا
الحديث عن
نافع عن بن
عمر عن النبي
صلى الله عليه
وسلم أيضا وروى
عكرمة بن خالد
عن بن عمر عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم نحو حديث
سالم والعمل
على هذا الحديث
عند بعض أهل
العلم وهو قول
الشافعي
وأحمد وإسحاق
قال محمد بن
إسماعيل حديث
الزهري عن
سالم عن أبيه
عن النبي صلى
الله عليه وسلم
أصح ما جاء في
هذا الباب
Tirmîzî: Bu konuda
Câbir’den de hadis rivâyet edilmiştir.
Tirmîzî: İbn Ömer
hadisi hasen sahihtir. Bu hadis aynı şekilde Zührî’den, Sâlim’den ve İbn
Ömer’den de rivâyet edilmiştir. Şöyle ki: “Her kim yeni aşılanmış bir hurmalık
satın alırsa o hurmalığın o seneki meyvesi satıcıya aittir. Alıcı alırken şart
koşmuşsa alıcıya ait olur. Yine her kim malı olan bir köle satın alırsa kölenin
malı satana aittir, alıcı şart koşmuşsa kölenin malı müşterinindir.
Yine bu hadis aynı şekilde
Nafi’den, İbn Ömer’den şu şekilde de rivâyet edilmiştir: “Her kim aşı yapılmış
hurması üzerinde bir hurmalık satın alırsa o hurmalığın o seneki hurması
satıcıya aittir.”
Nafii’den İbn Ömer’den
ve Ömer’den rivâyete göre, şöyle demiştir: “Her kim malı olan bir köle satın
alırsa o kölenin malı satıcıya aittir. Alıcı şart koşarsa müşteriye aittir.”
Bu iki hadisi aynı
şekilde Ubeydullah, İbn Ömer ve başka kimseler Nafi’den rivâyet etmişlerdir.
Yine bazı kimseler bu hadisi
Nafi’den ve İbn Ömer’den rivâyet etmektedirler. İkrime b. Hâlid, İbn Ömer’den,
Sâlim’in hadisine benzer şekilde rivâyet etmiştir. Bazı ilim adamlarının
uygulamaları bu hadise göredir. Şâfii, Ahmed, İshâk bunlardandır.
Muhammed b. İsmail
diyor ki: Zührî’nin, Sâlim’den babasından rivâyet ettiği hadis bu konuda gelen
en sahih rivâyettir.