UMDETU’L AHKAM

ALIŞVERİŞ

KOMŞULUK HÜKÜMLERİ

4106-136/1- Bize Yahya b. Yahya tahdis edip, dedi ki: Malik'e İbn Şihab'dan rivayetini okudum. O A'rec'den, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (s.a.v.): "Sizden biriniz komşusunun kendi duvarına bir ahşab çakmasına engelolmasın" buyurdu.

(A'rec), dedi ki: Sonra Ebu Hureyre: Neden sizin bundan yüz çevirdiğinizi görüyorum? Allah'a yemin olsun ki, ben bunu omuzlarınızın arasına atacağım, dedi.

Açıklama:

Rasulullah (s.a.v.)'in: "Sizden biriniz komşusunun kendi duvarına bir ahşab çakmasına engelolmasın" buyruğundan sonra Ebu Hureyre:

Neden bundan yüz çevirdiğinizi görüyorum? Allah'a yemin ederim ki, ben bunu omuzlarınızın arasına atacağım, dedi."

Kadı Iyaz, dedi ki: Biz Müslim'in Sahihi'nde ve bunun dışındaki asıl kitaplar ve musanneflerde "haşebe: ahşab" kelimesini müfret olarak da rivayet ettik "huşbe" şeklinde çoğulolarak da rivayet ettik. Kadı Iyaz devamla, dedi ki: Tahavi ise Ravh b. el-Ferc'den şöyle dediğini nakletmektedir: Ebu Zeyd'e, el-Haris b. Miskin'e ve Yunus b. Abdul'ala'ya buna dair soru sordum. Hepsi de: Müfred olarak (haşebe) olduğunu söylediler. Abdulgani b. Said de: Tahavi dışında herkes çoğulolarak söylemektedir demiştir.

"Omuzlarınızın arasına ... " aranızda söyleyeceğim, demektir.

Kadı Iyaz, dedi ki: Muvatta'nın ravilerinden bazıları (omuzlarınız anlamındaki ektaf kelimesini nun harfi ile "eknaf" diye rivayet etmişlerdir. Bu da aranızda demektir. Çünkü kenef yan anlamındadır. Birincisi de ben bu sözü aranızda açıkça söyleyeceğim ve bunu söyleyerek sizi azarlamakla da canınızı acıtacağım. Tıpkı bir kimseye omuzları arasına bir şeyle vurulması gibi demektir.

"Neden bundan yüz çevirdiğinizi görüyorum" sözü de neden bu sünnetten, bu hasletten, bu öğütten yahut bu sözlerden yüz çevirdiğinizi görüyorum demektir.

Ebu Davud'daki rivayette: "Başlarını önlerine eğdiler, o da: Neden yüz çevirdiğinizi görüyorum, dedi." şeklindedir.

ilim adamları bu hadisin anlamı hususunda ihtilaf etmişlerdir. Acaba bu komşusu na kendi duvarına bir ahşap çakması imkanını vermek için bir teşvik (mendubluk) mi ifade eder yoksa vaciplik mi ifade eder? Bu hususta Şafii'nin ve Maliki mezhebine mensup ilim adamlarının iki görüşü vardır. Her iki Mezhebte de iki görüşün daha sahih olanı mendub olduğudur. Ebu Hanife ve Kufeli alimler de böyle demiştir. İkinci görüşe göre ise bunu kabul etmek vaciptir, Ahmed, Ebu Sevr ve hadis ashabı bu görüştedir. Hadisin zahirinden anlaşılan da budur.

Bunun mendubluk ifade ettiğini kabul edenler şöyle derler: Hadisin zahiri nden anlaşıldığına göre onlar böyle bir amelde bulunmayı durdurmuşlardı. Bundan dolayı Ebu Hureyre: Neden bundan yüz çevirdiğinizi görüyorum demiştir. İşte bu da onların bu emirden vacip oluşu değil mendub olduğunu anladıkları na delildir. Eğer vacip olsaydı hep birlikte bundan yüz çevirmezlerdi. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

ZULMÜN, ARAZİYİ VE BAŞKA ŞEYLERİ GASP ETMENİN HARAM KILINDIĞI BABI