UMDETU’L AHKAM

HACC BÖLÜMÜ

ÖLÜDÜRÜLMESİ CAİZ OLANLAR

2859-71/7- ... o Aişe (radıyallahu anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (s.a.v.): "Beş hayvan vardır ki hepsi fasıktır. Bunlar Harem bölgesinde (dahi) öldürülürler: Karga, çaylak, saldırgan köpek, akrep ve faredir" buyurdu.

Açıklama:

(2860) Züheyr'in rivayetinde Rasulullah (s.a.v.)'in: "Beş şey vardır ki haram yerlerde de ihram halinde de öldürülmelerinde vebal yoktur" ibaresinde geçen "el-h urum: Harem yerler"in zaptı hususunda raviler ihtilaf etmişlerdir. Muhakkiklerden bir topluluk bunu ha ve ra harflerini fethalı olarak zaptetmişlerdir ki bu bildiğimiz meşhur Harem bölgesidir. Bu da Mekke'nin Haremidir. İkincisi ha ve ra harflerinin ötreli okunuşudur. Kadı Iyaz, Meşarik'da başka şekli zikretmemektedir. O der ki: Bu da "haram"ın çoğuludur. Yüce Allah'ın:

"Siz hurum (ihramlı) iken" (Maide, 95) buyruğuna benzemektedir. Bununla da kastedilen haram kılınmış yerlerdir. Ama fethalı okuyuş daha açıktır. Allah en iyi bilendir.

Bu hadislerde kısas sebebi ile yahut zina ettiği için recm edilmesi yahut yol kesicilik yaparken öldürülmesi ve buna benzer sebeplerle öldürülmesi gereken herkesin Harem bölgesinde öldürülmesi caizdir, şeklindeki İmam Şafii'nin ve ona muvafaktat edenlerin kanaatlerinin lehine bir delalet bulunmaktadır. Aynı şekilde Harem bölgesinde her türlü haddin uygulanması da caizdir. Öldürülmeyi ve had uygulamayı gerektiren suçun Harem bölgesinde cereyan etmesi ile Harem bölgesi dışında işlenip sonra da bunu yapan kişinin Hareme sığınması arasında bir fark yoktur. Malik, Şafii ve diğerlerinin görüşü budur.

Ebu Hanife ve bir kesim ise şöyle demektedir: Bu gibi suçları eğer Harem bölgesinde işlemişse cezası da Harem bölgesinde uygulanır. Ama Harem bölgesi dışında o suçu işledikten sonra Hareme sığınacak olursa şayet ceza öldürülmek ise bu ceza Harem bölgesinde ona uygulanmaz. Aksine sıkıştırılır onunla konuşulmaz, oturulmaz, alış-veriş yapılmaz. Sonunda Haremin dışına çıkmaya mecbur bırakılıf. Çıktıktan sonra ona cezası verilir. Şayet uygulanacak ceza ölüm cezası değil ise Harem içerisinde o ceza ona verilir.

Kadı Iyaz dedi ki: İbn Abbas, Ata, Şa'bi ve Hakem'den de buna yakın kanaat rivayet edilmiştir. Ama onlar bu açıklamalarında ölüm ile ölümden daha aşağısı arasında fark gözetmezler. Delilleri ise yüce Allah'ın: "Kim oraya girerse artık o güven içindedir" (Ali İmran, 97) buyruğunun zahirinden anlaşılandır.

Bizim onlara karşı delilimiz ise bu hadis-i şerifterdir. Çünkü cinayet (suç) işleyen bir kimseye fasık denilmesi bakımından bu hayvanlar ile ortak bir vasfa sahiptir. Hatta o mükellef olduğu için onu rızkı daha da ilerdedir. Dİğer taraftan sözünü ettikleri sıkıştırma ise sıkıştırılan kişi için bir eman bırakmamış olur. Böylelikle ayetin yaptıkları tefsirinin zahirine kendileri muhalefet etmiş olmaktadırlar.

Kadı Iyaz dedi ki: Bize göre de müfesirlerin çoğunluğuna göre de ayetin manası İslam'dan önceki durumu haber vermek ve ondan önce ki ayetlere onu atfetmektir.

Bunun ateşten yana güven altındadır anlamına geldiğide söylenmiştir. Bir diğer kesim ise Harem bölgesinden dışarıya çıkartılır ve ona had uygulanır demişlerdir. Bu İbn ez-Zübeyr, Hasan, Mücahid ve Hammad'ın da görüşüdür. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

MEKKE'YE VE KABE'YE GİRİŞ - MEKKE'YE İHRAMSfZ GİRMENİN CAİZ OLDUĞU