|
UMDETU’L AHKAM |
KADİR GECESİ |
|
KADİR GECESİNİN FAZİLETİ, BU GECEYİ ARAŞTIRMANIN TEŞVİK
EDİLDİĞİ GECENİN YERİNİN VE ONU ARAYIP BULMANIN EN ÇOK ÜMİT EDİLDİĞİ ZAMANIN
BEYANI |
Kadir Gecesine Dair
İlim adamları dedi ki:
Bu geceye Kadir Gecesi adının verilmesi meleklerin bu gecede o sene meydana
gelecek kaderleri, rızıkları ve ecelleri yazmasından
dolayıdır. Bu bakımdan yüce Allah'ın: "O gecede hikmet dolu her bir iş
kısım kısım ayrılır" (Duhan,
4) buyruğu ile: "O gecede Rablerinin izni ile her bir iş için melekler ve
ruh iner de iner" (Kadir, 4) buyruğunu andırmaktadır.
Bu da meleklere o senede
olacakların açıkça gösterilmesi anlamındadır. Ayrıca onlara görevleri olanları
yapmalarını emir buyurur. Bütün bunlar ise şanı yüce Allah'ın önceden bilip
takdir ettiği hususlardır.
Bir diğer açıklamaya
göre bu geceye Kadir Gecesi deniliş sebebi, Kadir ve şerefinin yüksek oluşundan
dolayıdır. Sözüne itibar edilen herkes bu gecenin varlığı ve kıyametin kopacağı
zamana kadar devam edeceği üzerinde icma etmişlerdir.
Buna sebep ise, buna dair sahih ve meşhur hadislerdir.
Kadı Iyaz
dedi ki: Bu gecenin yeri hususunda ilim adamları ihtilaf etmişlerdir. Bir
topluluk bu gece bir sene bir gecede bir sene bir başka gecede olacak şekilde
hep yer değiştirir demiştir. Bu açıklama ile bu husustaki hadisler bir arada
cem ve telif edilebilmektedir. Ayrıca denilmektedir ki: Her bir hadis bu
gecenin bulunduğu vakitlerden birisini açıklamıştır. Hadisler arasında bir
tearuz (çatışma) yoktur. Malik, Sevr!, Ahmed, İshak, Ebu Sevr ve başkaları da
buna yakın bir şekilde görüşlerini ifade etmişlerdir. Derler ki: Kadir Gecesi
Ramazan ayının son on günü arasında yer değiştirir. Bütün Ramazan ayında yer
değiştirdiği söylendiği gibi hayır bu gecenin vaki muayyendir, kesinlikle yer
değiştirmez, aksine bu bütün yıllarda asla ayrılmamak üzere muayyen bir
gecededir denilmiştir. Bu görüşe binaen de bu gece senenin tamamındadır
denilmiştir. Bu da İbn Mes'ud,
Ebu Hanife ve iki
arkadaşının görüşüdür.
Gecenin Ramazan ayının
tamamında olduğu da söylenmiştir. Bu da İbn Ömer ile ashab-ı kiramdan bir topluluğun görüşüdür.
Hayır, bu gece
Ramazan'ın ortadaki on günü ile son on günündedir denilmiştir. Son on günde
olduğu söylendiği gibi, son on günün tekli gecelerinde özellikle bulunur da
denilmiştir. Çiftli "gecelerde de olur görüşü de vardır. Ebu Said'in rivayet ettiği
hadiste olduğu gibi.
Bir başka görüşe göre
Kadir Gecesi, yirmiüçüncü yahut yirmiyedinci
gecedir. Bu da İbn Abbas'ın
görüşüdür. Bu gecenin on yedinci, yirmibirinci ya da yirmiüçüncü gecede aranması
gerekir görüşü de vardır. Bu da Ali ve İbn Mes'ud'dan rivayet edilmiştir. Yirmiüçüncü
gece olduğu da söylenmiştir. Bu da ashap ve başkalarının çoğunun görüşüdür. Yirmidördüncü gece görüşü Bilal, İbn
Abbas, Hasan ve Katade'den
nakledilmektedir. Yirmiyedinci gece olduğu görüşü ise
ashab-ı kiramdan bir topluluğun görüşüdür. Onyedinci gece olduğu da söylenmiştir. Bu görüş Zeyd b. Erkam ve yine İbn Mes'ud'dan nakledilmektedir. Ondokuzuncu gecedir de denilmiştir. Bu da yine İbn Mes'ud'dan nakledildiği gibi
aynı şekilde Ali (radıyallahu anh)'dan
da nakledilmiştir. Ayın son gecesi olduğu da söylenmiştir.
Kadı Iyaz
dedi ki: Bazıları istisna teşkil ederek şöyle demişlerdir: Bu gece iki adam
tartışınca kaldırıldı şeklindeki Rasulullah
(s.a.v.)'in buyruğu dolayısı kaldırılmış demişlerdir. Ancak bu, bu istisnai
kanaat sahiplerinin bir yanlışıdır. Çünkü hadisin son kısmı onların
kanaatlerini reddetmektedir. Çünkü Rasulullah
(s.a.v.): "Kaldırıldı ama bu sizin için hayırlı da olabilir. Bu sebeple
siz bu geceyi (yirmi)yedinci ve (yirmi)dokuzuncu gecede arayınız." İşte
hadis Buhari'nin Sahihi'nin baştaraflarında
bu şekildedir. Bu hadiste de gecenin kaldırılmasından maksadın muayyen olarak
bu gecenin ne zaman olduğunun beyanının kaldırılması olduğu açıkça ifade
edilmektedir. Eğer kas ıt gecenin varlığının
kaldırılması olsa idi, onun aranmasını ayrıca emretmezdi.
2753-205/1- Bana Yahya
b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e Nafi'den rivayetini okudum. O İbn
Ömer (radıyallahu anhuma)'dan
rivayet ettiğine göre Nebi (s.a.v.)'in ashabından bazı adamlar rüyalarında
Kadir Gecesinin son yedi gecede olduğunu gördüler. Rasulullah
(s.a.v.): "Gördüğüm kadarı ile rüyalarınız son yedi günde olduğu hususunda
bir biri ile örtüşmektedir. Bu sebeple o geceyi araştıracak olan onu son yedi
gecede araştırsın" buyurdu.
2754-206/2- Bize Yahya
b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e Abdullah b.
Dinar'dan rivayetini okudum, o Abdullah b. Ömer (radıyallahu
anhuma)'dan, o Nebi (s.a.v.)'den: "Kadir
Gecesini son yedi gecede araştırınız" buyurdu.
Açıklama:
(2753) Rasulullah (s.a.v.)'in: "Rüyalarınızın birbiri ile
örtüştüğünü görüyorum" yani gördüğünüz rüyalar birbirine uygun
düşmektedir.
Elimizdeki bütün
nüshalarda "tevateet: birbirine uygun düştü,
örtüştü" kelimesi nüshalarda bu şekilde tı sonra
te harfi ile yazılmıştır. Halbuki bu fiil hemzelidir.
Tı ile te arasında
hemze'nin şeklen yazılması gerekir. Ve fiilin hemzeli olarak okunması zorunlu.
Nitekim yüce Allah: "Allah'ın haram kıldığına sayıca uygun düşsünler
diye" (Tevbe, 37) buyurmaktadır.
(2754) Rasulullah (s.a.v.)'in: "Kadir Gecesini araştınnız" yani onu bulmaya çok istekli olunuz ve
oldukça gayret gösteriniz.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: