UMDETU’L AHKAM |
CENAZE |
KEFEN |
2176-45/3- ... Hişam
babasından, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (s.a.v.)
pamuktan Sehuli denilen beyaz üç parça kefen ile kefenlendi. Bunlar arasında ne
üst gömlek ne de sarık vardı. Hulle (denilen altlı / üstlü takım örtü) ye
gelince; insanlar bu hususta şüphe ve tereddüte düştüler. Aslında bu onlarla
kefenlenmesi için satın alınmış, sonra hulle (denilen altlı üstlü örtüler)
bırakılıp Sehuli türü beyaz üç elbise ile kefenlendi. Bunun üzerine Abdullah b.
Ebu Bekr, bunlarla ben kefenleneyim, diye bunları alıp, and olsun saklayacağım
demiş sonra da şunları eklemişti: Şayet aziz ve celil Allah bunları Nebi'si
için uygun bulmuş olsaydı bunlarla kefenlenmesini sağlardı, sonra bunları satıp
bedelini tasadduk etti.
2177-46/4- Bana Ali b.
Hucr es-Sa'di de tahdis etti, bize Ali b. Mushir haber verdi, bize Hişam b.
Urve babasından tahdis etti, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah
(s.a.v.), Abdullah b. Ebu Bekir'e ait Yemen işi bir hulle içinde kefenlendi.
Sonra bu hulle üzerinden çıkarıldı ve Yemen işi Sehlil türü (pamuktan) üç
elbise ile kefenlendi. Bu kefen parçaları arasında sarıkta, gömlekte yoktu.
Abdullah bu hulleyi kaldırıp Bununla kefenleneyim demiş sonra da; Resulullah
(s.a.v.) bunlarla kefenlenmemişken ben mi bunlarla kefenleneceğim, deyip
bunları tasadduk etti.
2179-47/6- Bana İbn Ebu
Ömer de tahdis etti. .. Ebu Seleme dedi ki: Nebi (s.a.v.)'in zevcesi Aişe'ye;
Resulullah (s.a.v.)'ir. kefeni kaç parça idi? diye sordum. O Sehlili üç parça
ile kefenlendi, dedi.
Açıklama:
(2176)
"Rasulullah (s.a.v.) beyaz Sehulf üç elbise (parça) ile kefenlendi.
Aralarında kamis (gömlek) de sarık da yoktu." Sehlili nisbeti sin ham
ötreli olarak Suhlili de okunmuş ise de fethalı olarak Sehlili söyleyişi hem
daha meşhurdur hem çoğunluğun rivayetide bu şekildedir. İbnu'l-A'rabı ve
başkalarının dediklerine göre bunlar ancak pamuktan yapılan temiz beyaz
elbiseler demektir. İbn Kuteybe ise yalnızca beyaz elbiselerdir demiş ve özel
varak pamuktar. dokunduğunu söylememiştir. Başkaları ise bunlar Yemen'deki
Sehlil adındak kasabaya nisbet edilen ve orada dokunan elbiselerdir
demişlerdir. Ezherı'nin dediğine göre Sehlilı elbiseler Yemen'de bir şehir adı
olan Sehul'e nisbet edilir. Bu ismi taşıyan elbiseler bu şehirden getirilir.
Suhlilı diye sin harfi ötreli söylenecek olursa beyaz elbiseler anlaşılır.
Kasabanın adı sin harfi ötreli olarak "Suhlili" diye de söylenmiştir.
Bunu da İbnu'l-Esir, en-Nihaye adlı eserinde bu hadisi açıklarken
nakletmektedir.
Kefenin ölenin
malından karşılanması gerekir. Eğer onun bir malı yoksa nafakasını karşılamakla
yükümlü olanların malından karşılanır. Bunlar yoksa beytülmalden, beytülmalde
de yoksa müslümanlar tarafından karşılanması icaç eder. İmam bu yükümlülüğü
varlıklı ve uygun gördüğü kimselere dağıtarak paylaştırır.
Hadisten şu hüküm de
anlaşılmaktadır: Kefende sünnet olan erkek için üç parça olmasıdır. Hem bizim
hem büyük çoğunluğun kabul ettiği görüş budur. Vacip (farz) olan ise tek bir parçadır.
Kadında müstehab olan kefenin beş parça olmasıdır. Erkeğin de beş parça ile
kefenlenmesi caiz olmakla birlikte müstehab olan üç parçayı geçmemesidir. Beş
parçadan fazla ise erkek ve kadın için de israf sayılır.
"Beyaz"
lafzı kefenin beyaz olmasının müstehab olduğuna delildir. Bu da icma ile kabul
edilmiş bir husustur. Beyaz elbiseler ile ilgili olarak sahih bir hadiste:
"Onlarla ölülerinizi kefenleyiniz" buyurulmuştur. Süs için giyilen
boyalı ve benzeri elbiselerden olması mekruhtur. Kefenin ipek kumaştan
yapılmasına gelince; Mezheb ''alimlerimiz erkeğin ipek kumaşla kefenlenmesi
haramdır ama kadının kerahatle birlikte ipekle kefenlenmesi caizdir,
demişleridir. Malik ve genel olarak ilim adamları kayıtsız ve şartsız olarak
ipek kefen kullanmayı mekruh görmüşlerdir. İbnu'l-Münzir: Buna muhalif herhangi
bir kanaat bellemiş değilim demektedir.
"Aralarında kamis
(gömlek) ve sarık yoktu" ifadesinin anlamı Rasulullah (s.a.v.)'in kamis ve
sarık ile kefenlenmediği anlamındadır. Ona ancak bu ikisi dışında üç parça
kefen kullanıldı ve bu üç parça ile birlikte başkası da bulunmuyordu. Şafii ve
ilim adamlarının çoğunluğu bunu böylece açıklamışlardır. Hadisin zahirinin
gerektirdiği doğru açıklama da budur. Derler ki: Kefen parçaları arasında kamis
(gömlek) ve sarık bulunmaması müstehabtır. Malik ve Ebu Hanife ise kamis
(gömlek) ve sarık müstehabtır demişler, hadisi de kamis ve sarık bu üç parça
arasında değildi, bunlar diğer üç parçadan ayrı ve onlara ilavedir diye
açıklamışlardır. Halbuki bu zayıf bir açıklamadır. Nebi (s.a.v.)'in kefe ni
arasında kamis ve sarığın bulunduğu sabit değildir.
Ayrıca bu hadis Nebi
(s.a.v.)'in yıkanırken ve kefenlenirken üzerindeki kamisin çıkarılmış olduğunu
da ihtiva etmektedir. İşte başka türlü açıklamanın söz konusu olamayacağı doğru
açıklama budur. Çünkü eğer yıkanırken üzerindeki kaftanı (kamisi, gömleği)
ıslaklığı ile birlikte bırakılmış olsaydı şüphesiz diğer kefenleri bozardı.
Ebu Davud'un
Sünen'inde yer alan İbn Abbas (radıyallahu anhuma)'ın rivayet ettiği:
"Nebi (s.a.v.) üç parça ile kefenlendi, iki parçadan olan hulle ile vefat
ederken üzerinde bulunan kamisi (kaftanı)" hadisi delil gösterilmesi doğru
olmayan zayıf bir hadistir. Çünkü ravilerinden birisi olan Yezid b. Ebu
Ziyad'ın zayıf bir ravi olduğu icma ile kabul edilmiştir. Özelliklede o bu
rivayetiyle diğer sika ravilere muhalefet etmiştir.
"Kursuf' pamuk
demektir. Kefenin pamuktan olmasının müstehab olduğuna delildir.
"Hulleye gelince
bu hususta insanlar şüpheye düştüler" yani tereddüde düştüler. Din
bilginlerinin dediklerine göre hulle ancak biri izar ve diğeri rida olmak üzere
iki parça elbiseden ibarettir.
''Abdullah b. Ebu
Bekir'e ait Yemen işi bir hulle" ibaresindeki "Yemeniyye" lafzı
Kadı lyaz'ın naklettiği üzere Müslim'de üç şekilde zaptedilmiştir. Ayn zamanda
bu üç şekil nüshalarda da görülen şekildir. Bunlardan birisi Yemen'e nisbet
anlamında "Yemeniyye" şeklidir. İkincisi yine Yemen'e nisbetle mim
harfinden sonra elif ile "Yemeniyye" şeklindedir. Üçüncüsü ise ye
harfi ötreli mim harfi sakin olmak üzere "yumne" şeklidir. Daha
meşhur olan da budur. Kadı lyaz ve başkaları dedi ki: Bu lafız buna göre
"yumne" işi bir hulle diye muzaf kabul edilir. Halil der ki: Bu da
Yemen çizgili kumaşlarından bir çeşittir.
(2177) "Yemen işi
üç suhul parça ile kefenlendi" bu lafız bütün asıl nüshalarda
"suhul" diye zaptedilmiştir. Yemaniyye lafzında fasih ve meşhur
söyleyişe göre ye harfi şeddesizdir. Sibeveyh, Cevheri ve başkaları ise şeddeli
bir söyleyişini de nakletmektedirler. Birincisinin açıklaması ise elif nisbet
ye'sinden bedel olduğundan ötürü bir arada kullanılmazlar. Aksine Bunun yerine
"Yemeniyye" yahut ta "Yemaniye" diye ye harfi şeddesiz
olarak söylenir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
ÖLÜNÜN YIKANMA
ŞEKLİ VE CENAZENİN KALDIRILMASI