DEVAM: 123-124.
Kölelerin Hakları
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
وَأَبُو
كَامِلٍ قَالَ
حَدَّثَنَا
أَبُو
عَوَانَةَ
عَنْ فِرَاسٍ
عَنْ أَبِي
صَالِحٍ
ذَكْوَانَ
عَنْ زَاذَانَ
قَالَ
أَتَيْتُ
ابْنَ عُمَرَ
وَقَدْ أَعْتَقَ
مَمْلُوكًا
لَهُ
فَأَخَذَ
مِنْ
الْأَرْضِ عُودًا
أَوْ شَيْئًا
فَقَالَ مَا
لِي فِيهِ مِنْ
الْأَجْرِ
مَا يَسْوَى
هَذَا
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَنْ
لَطَمَ
مَمْلُوكَهُ
أَوْ
ضَرَبَهُ
فَكَفَّارَتُهُ
أَنْ يُعْتِقَهُ
Zâzân'dan demiştir ki:
Ben (Abdullah) b. Ömer'in yanına varmıştım. Kendisine ait bir köleyi azat
etmişti. Yerden bir çöp -yahutta- bir-şey (buradaki şüphe raviye aittir) alıp: (Bu
azad işinde) benim için şu (yerden aldığım) şey kadar bile sevap yoktur. (Çünkü
ben) Rasûlullah (s.a.v.)'i (şöyle) buyururken işittim: Kim köleye bir tokat
atarsa yahut da onu döverse keffâreti onu azat etmesidir.
İzah:
Müslim, eyman
İbn Ömer Hazretleri,
kölesini tokatladığı için bu yaptığına
keffâret olmak üzere onu azat etmişti.Buradaki sözünden maksat da bunu
anlatmaktır. Yani "ben köleyi azad etmekle teberrük suretiyle yapılan köle
azad etme sevabını kazanamam, ben bunu ancak vurduğum tokada keffâret olsun
diye âzâd ettim" demek istemiştir.
Bu hadisler kölelere ve
hizmetçilere iyi muamele edilmesi lazım geldiğine delildir.
Ulema bu kadarcık
dövmekle köleyi âzâd etmenin vâcib değil, mendup olduğunda ittifak etmişlerdir.
Bunun yapılan hatâya keffâret olacağı ümid edilir. Fakat sebepsiz olarak
fazlaca dövüp bir yerini kırmak veya koparmak bir tarafını yakmak gibi ağır
tecziyeler hususunda ihtilâf edilmiştir.
Malikîlerle İmam Leys'e
göre böyle bir köle, sahibine rağmen azad olur. Ve sahibi hükümet tarafından
cezalandırılır. Diğer ulema kölenin azad olunacağına kail olmuşlardır.