بَاب
مَا جَاءَ فِي
الْمَمْلُوكِ
إِذَا نَصَحَ
124-125. Kölenin
(Efendisine Karşı) Samimi Olması Hakkında
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
مَسْلَمَةَ
الْقَعْنَبِيُّ
عَنْ مَالِكٍ
عَنْ نَافِعٍ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ إِنَّ
الْعَبْدَ
إِذَا نَصَحَ
لِسَيِّدِهِ
وَأَحْسَنَ
عِبَادَةَ
اللَّهِ
فَلَهُ أَجْرُهُ
مَرَّتَيْنِ
Abdullah b. Ömer'den
(rivayet edildiğine göre); Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Muhakkak ki köle efendisine karşı samimi olup Allah'a ibadetini de güzel
yaparsa, onun için iki defa sevap vardır."
İzah:
Buhari, ıtk; Müslim,
eyman; Ahmed II, 20, 102, 142.
"Samimiyet"
diye tercüme ettiğimiz "nasaha" kelimesi "nasihat" kökünden
alınma olup nasihat edilen kimseye hazz ve nasip toplamak manasına gelir ki
bundan murad, halinin iyiliğini istemek, onu noksanlardan kurtarmak ve
hilekârlıktan tasfiye etmektir.
Bu rivayetler, köleyi
dürüst hareket ederek sahibinin malında samimâ-ne çalışmaya, onu korumaya
teşvik etmektedir. Çünkü köle sahibinin malında bir çoban mesabesindedir.
Çoban sürüsünden nasıl mes'ulse o da sahibinin malından öyle mes'uldur.
İki ecir meselesine
gelince, bunun biri sahibine canla başla hizmet ettiği için, diğeri de Rabbine
güzelce ibadet ettiğindendif. Burada "kölenin ecri sahibinin ecrinden
fazla olmuyor mu?" diye bir sual hatıra gelebilir-se de Kirmanı bunda bir
mahzur olmadığını bildirmiştir. Yahutta bir cihetten kölenin ecri fazla, başka
cihetten de sahibinin ecri fazla olabilir.
Kölenin memlûk yani
nıilk olmakla vasıflandırılması, her köle memlûk, yani milk olmadığı içindir.
Çünkü köle sözü umumidir. Bütün insanlar Allah'ın kullan, köleleridir. Fakat
herbiri memlûk değildir.