DEVAM: 86. Güzel
Konuşmaya Özenerek Ağzı Doldura Doldura Konuşmak
حَدَّثَنَا
ابْنُ
السَّرْحِ
حَدَّثَنَا ابْنُ
وَهْبٍ عَنْ
عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الْمُسَيَّبِ
عَنْ
الضَّحَّاكِ
بْنِ
شُرَحْبِيلَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
مَنْ
تَعَلَّمَ
صَرْفَ
الْكَلَامِ
لِيَسْبِيَ
بِهِ قُلُوبَ
الرِّجَالِ
أَوْ
النَّاسِ لَمْ
يَقْبَلْ
اللَّهُ
مِنْهُ
يَوْمَ الْقِيَامَةِ
صَرْفًا
وَلَا
عَدْلًا
Hz. Ebû Hureyre'den
(rivayet edildiğine göre) Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Kim,
insanların gönüllerini cezbetmek için lüzumundan fazla söz öğrenirse Allah
kıyamet gününde onun nafilesini de farzını da kabul etmez."
İzah:
Sarfü'I-Kelâm: Sözün
fazlası, yani maksadı ifâde için gerekli olan sözün dışında ihtiyaç fazlası
sözdür. Nitekim Hattâbî de; "Para bozdururken, iki paranın değişimi neticesinde
taraflardan birinde meydana gelen fazlalığa sarf ismi verilir" demiştir.
Bu mevzuda Hidaye yazan
Burhaneddin Mergınânî de şöyle demiştir: "sarf, sözlükte artış anlamına
da gelir. İmam Halil böyle demiştir. Bu nedenledir ki nafile ibadete sarf adı
verilmiştir."
İbnü'I Esir de
"en-Nihâye" isimli eserinde şöyle diyor: "Sarf: Tevbe ve nafile
anlamlarına geldiği gibi adi de: Fidye ve fariza anlamına gelir."
Rasulü Zişan
efendimizin ihtiyaçtan fazla sırf insanlar üzerinde te'sir yapabilmek, onların
kalplerini cezbedebilmek amacıyla edebiyat öğrenmeyi yermesinin sebebi,
insanların gönlüne hükmederek onları şahsî emellerine ajet etmek gibi bir
bencillik duygusundan kaynaklanmış olması ve sırf bu duygu ve düşüncelerle
edebiyat öğrenen kimselerin riya, yalan ve yapmacılıktan kurtulmasının mümkün
olmamasıdır. Fakat Allah için, hak yolda hakkın muzaffer olması için insanları
etkilemek ve onları halka iletmek gayesiyle ihtiyaç fazlası süslü yaldızlı,
edebî sözler öğrenmek ise makbuldür ve gözettiği gaye kadar ulvidir.