بَاب
فِي
إِصْلَاحِ
ذَاتِ
الْبَيْنِ
50. Müslümanların
Arasını Düzeltmek
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
الْعَلَاءِ
حَدَّثَنَا
أَبُو
مُعَاوِيَةَ
عَنْ الْأَعْمَشِ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ مُرَّةَ
عَنْ سَالِمٍ
عَنْ أُمِّ
الدَّرْدَاءِ
عَنْ أَبِي الدَّرْدَاءِ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَلَا أُخْبِرُكُمْ
بِأَفْضَلَ
مِنْ
دَرَجَةِ الصِّيَامِ
وَالصَّلَاةِ
وَالصَّدَقَةِ
قَالُوا
بَلَى يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
قَالَ إِصْلَاحُ
ذَاتِ
الْبَيْنِ
وَفَسَادُ
ذَاتِ الْبَيْنِ
الْحَالِقَةُ
Ebu'd-Derdâ'dan (rivayet
edildiğine göre) Râsulullah (s.a.v.) (bir gün) sahabelere; "Size oruçtan
da namazdan da ve sadakadan da daha faziletli olan bir amel haber vereyim
mi?" demiş.(Onlarda): Evet ya Rasûlullah (haber ver), demişler. (Bunun üzerine
Rasûlullah): "(O) iki kişinin arasını düzeltmektir. İki kişinin arasını
açmak (ise usturanın kılı kazıdığı gibi dini kökünden söken) bir
kazıyıcıdır," buyurmuş.
İzah:
Buhari, sulh; Muvatta,
hüsnü'I huluk; Ahmed, b. Hanbel, VI. 445; Tirmizî, kıyâme
Hadis-i şerif
müslümanlar arasında sevgi ve saygı bağlarını geliştirmenin, onların
aralarındaki kırgınlıkları gidererek, aralarını bulmanın, namaz, oruç ve
sadaka ibadetlerinden daha faziletli olduğunu ifade etmektedir. Bazı âlimler,
müslümaıüann aralarını düzeltmenin sadece nafile ibadetlerden üstün
olabileceğini, farz ibadetlerden üstün olamayacağını söylemişlerse de, bazıları
hadisi mutlak manaya hamlederek; müslümanlann arasını düzeltmenin farz namazlardan
da farz olan oruçlardan ve sadakalardan da daha faziletli olduğunu söylemeye
hiçbir şer'i nassın mâni bulunmadığım söylemişlerdir. Çünkü çoğu zaman
dargınlıklar ve kinler insanları kan dökmeye ve iç savaşlara götürmüştür. Bu
fesad ve bozuk ahvale engel olacak çabaların derecesi de elbette temin etmiş
olduğu neticenin büyüklüğü nisbetinde fazla olacaktır.
Bu gerçeği anlayabilmek
için Rasûlullah (s.a.v.)'in mü'minlerin arasını bulmak gayesiyle söylenen
yalanı, yalan saymamış olmasını düşünmek bile yeter.
Bu mevzuda bir hadis-i
şerif şu mealdedir: "İnsanların arasını bulup hayır haber götüren veya
hayır söyleyen yalancı değildir."[Bkz. 4920 ve 4921 numaralı hadisler.]
Müslim'in rivayetinde
şu fazlalık vardır: "Rasûlullah (s.a.v.)'i şu üç şey dışında insanların
söyledikleri şeyde (gerçek dışına çıkmaya) izin verdiğini duydum: Harp ve
insanların arasını bulmak, erkeğin karısına, kadının da kocasına söylediği
söz."