DEVAM: 23,24. Kabir Ve
Kabir Azabı
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
سُلَيْمَانَ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْوَهَّابِ
بِمِثْلِ هَذَا
الْإِسْنَادِ
نَحْوَهُ
قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ
إِذَا وُضِعَ
فِي قَبْرِهِ
وَتَوَلَّى
عَنْهُ
أَصْحَابُهُ
إِنَّهُ
لَيَسْمَعُ
قَرْعَ نِعَالِهِمْ
فَيَأْتِيهِ
مَلَكَانِ
فَيَقُولَانِ
لَهُ
فَذَكَرَ
قَرِيبًا
مِنْ حَدِيثِ
الْأَوَّلِ
قَالَ فِيهِ
وَأَمَّا
الْكَافِرُ
وَالْمُنَافِقُ
فَيَقُولَانِ
لَهُ زَادَ
الْمُنَافِقَ
وَقَالَ
يَسْمَعُهَا
مَنْ
وَلِيَهُ
غَيْرُ
الثَّقَلَيْنِ
(Şu bir Önceki 4751.
hadisin) bir benzerini de (yine) aynı senedle Abdulvehhab rivayet etti;
(Abdulvehhab) dedi ki: "Bir kul kabrine konup ta arkadaşları undan ayrılıp
gittiği zaman, o, (kendisinden uzaklaşmakta olan) arkadaşlarının ayak tıkıltılarını
duyar. Hemen arkasından iki melek gelip ona (şöyle) derler..."
(Abdülvehhab aşağı
yukarı bir) önceki hadise yakın şeyler rivayet etti ve bu hadiste (şunları da)
söyledi: "Kafirle münafık meleğe (şöyle) derler." (Yani bu hadise bir
öncekinden farklı olarak) "münafık" kelimesini de ilave etti (ve
rivayetine devam ederek şöyle) dedi: "(Onun çıkardığı) bu feryadı ins ve
cinden başka ona yakın olan herkes işitir."
İzah:
Bir önceki hadis-i
şerifte Münker - Nekir in sorularına doğru cevap veremeyen kimselere
meleklerin vurduğu tokmakların seslerinin, insanlar ve cinlerden başka herkes
tarafından işitildiği ifade edilirken burada insan ve cinlerin dışında sadece
ölüye yakın olan varlıkların işitilebileceğinden bahsedilmesi, bu iki hadisin arasında
bir çelişki olduğunu göstermez. Çünkü uzaklık konusunda âhiret ölçüleriyle
dünya ölçüleri birbirlerinden tamamen farklıdırlar. Dünyada en büyük uzaklık
olarak kullanılan "şark ile garp arası kadar" ifadesi âhirette bir
evin iki duvarı arasındaki mesafe kadar küçüktür. Binaenaleyh bu hadiste
âhiret ölçüleriyle verilen "Ölünün yakın çevresi" sözünde dünyadaki
"Şark ile garp arası kadar uzak" sözü gibi bir sonsuzluk ölçüsü
ifade ettiğinden bu iki ifade arasında bir çelişki sözkonusu değildir. Binaenaleyh
kabirde azab gören kimselerin feryadı insan ve cinlerin dışında yakın olsun
uzak olsun herkes tarafından işitilir. Bu hadisle ilgili açıklamayı bir önceki
hadisle (3230) numaralı hadisin şerhinde açıkladığımızdan burada tekrara lüzum
görmüyoruz.