DEVAM: 1. Dinden Çıkan
Kişi (Mürted) Hakkındaki Hüküm
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
حُمَيْدُ
بْنُ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ عَنْ
أَبِيهِ عَنْ
أَبِي
إِسْحَقَ
عَنْ الشَّعْبِيِّ
عَنْ جَرِيرٍ
قَالَ
سَمِعْتُ النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
إِذَا أَبَقَ
الْعَبْدُ
إِلَى
الشِّرْكِ فَقَدْ
حَلَّ دَمُهُ
Cerir (b. Abdullah
el-Beceli) (r.a)'den Rasulullah (s.a.v.)'i şöyle buyururken işittim: "Köle
(darı) şirke kaçtığı zaman, kanı helal olmuştur."
İzah:
Müslim, iman; Nesai.
tahrimu'd-dem
Hadis-i şerifin Sahih-i
Müslim'de üç rivayeti vardır ve gbu Davud'un rivayetinden biraz farklıdır.
Müslim'in rivayetleri şu şekildedir:
"Sahiplerinden
kaçan bir köle, onlara dönünceye kadar kafir olmuştur."
"Kaçan bir köleden
zimmet kalkmıştır."
"Köle kaçtığı
zaman onun namazı kabul olunmaz."
Nesai'de de üç rivayet
vardır. Birisi aynen Ebu Davud'taki gibidir. İkisi biraz farklıdır. Nesai'nin
rivayetleride şu şekildedir:
"Köle,
sahiplerinden kaçtığı zaman namazı kabul olunmaz. Şayet ( o vaziyette) ölürse
kafir olarak ölür."
"Köle kaçtığı
zaman sahiplerine dönünceye kadar namazı kabul olunmaz."
Görüldüğü gibi, hadisi
şeriflerde kaçan köle mutlak olarak anıimış, ırtidadı söz konusu edilmemiştir. Hatta,
Müslim'in ve Nesai'nin rivayetlerinde onun kaçtığı zaman müslümanlığm devam
ettiği ihsas edilmiştir. Çünkü namaz ancak müslüman için söz konusudur.
Ebu Davud'un
rivayetinde dar-ı küfre kaçan bir kölenin kanının helal olduğu ifade
edilmektedir. Yani böyle bir köle Ölümü hak etmiştir. Onu öldürene bir şey
lazım gelmez. îrtidâd etmediği halde kanı helal olunca, irtidad ettiğinde
"öncelikle helal olur.
Müslim ve Nesai'nin
rivayetlerinde; kaçan kölenin namazının kabul edilmeyeceği bildirilmektedir.
Nevevi'nin nakline göre; İmam ei-Mazî ve Kadı Iyaz bu hükmün sahibinden kaçmayı
helal sayan köleye ait olduğunu söylerler. Ebu Amr ise kaçmayı helal görmediği
halde kaçan kölenin de aynı hükümde olduğunu belirtir ve bu durumu gasbedilen
arazide kılınan namaza benzetir. Yani kaçan kölenin namazı sahihtir, fakat
makbul değildir. Kendisinden namaz borcu düşer ama sevap alamaz.