24. Ahmet B. Hanbel'in
Rivayeti
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ
حَنْبَلٍ
وَأَحْمَدُ
بْنُ
عَبْدَةَ
قَالَا
حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ عَمْرٍو
عَنْ عَطَاءٍ
قَالَ ابْنُ
حَنْبَلٍ
لَمْ
أَفْهَمْهُ
جَيِّدًا عَنْ
صَفْوَانَ
قَالَ ابْنُ
عَبْدَةَ
ابْنُ
يَعْلَى عَنْ
أَبِيهِ
قَالَ
سَمِعْتُ
النَّبِيَّ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
عَلَى الْمِنْبَرِ
يَقْرَأُ
وَنَادَوْا
يَا مَالِكُ
قَالَ أَبُو
دَاوُد
يَعْنِي
بِلَا تَرْخِيمٍ
(Safvan b. Ya'la'nın)
babası Ya'la b. Ümeyye el-Temimi'den rivayet olunmuştur; dedi ki: Ben Nebi
(s.a.v)'i (" Ey Malik! diye
seslendiler" mealindeki Zuhruf suresinin 77. ayetini) mimber üzerinde ....
(şeklinde) okurken işittim.
Ebû Davûd dedi ki:
(Ravi, Hz. Nebi "Malik" kelimesini) terhimsiz olarak ( okudu) demek
istiyor.
İzah:
Buhari, tefsirü'l
kur'ân; Müslim Cüm'a, Tirmizî salat
Bir gramer terimi olan
"terhim", hafiflik sağlamak için münadamn son harfini hazfetmek
demektir. Metinde geçen-----"Uu
kelimesi bir münada olarak terhim kaidesine tabi tutulup sonundaki
"kâf" hafi hazf edilebilir. Bir başka ifadeyle bu kelime terhim
kaidesi uyarınca "yâ Mali" şeklinde okunabilir. Ancak hadis-i şerif,
Resulüzişan Efendimizin bu kelimeyi terhim kaidesine tabi tutmadan "yâ
Malik" şeklinde okuduğunu ifade ediyor.
Nitekim Beydâvi de tef
isinde bu kelimenin "lam" hafinin esresi ve otresi ile "yâ
Mâli" ve "ya Mâlu" şekillerinde okunabileceğini söylüyor.
Rühtil-Meâni müellifi Alûsî'nin açıklamasına göre, Hz Ali (r.a) ile İbn Mes'ud
İbn Vessâb ve A'meş bu kelimeyi terhim kaidesine tabi tutarak okumuşlardır.
Gramer kaidelerine uygun olan bu kıraâta göre ayetin manâsı şöyle olur:
"Onlar, cehennem'in bekçisi olan Malik'e seslenip O'nu yardıma
çağırırlar."