بَاب
فِي
كَرَاهِيَةِ
ذَمِّ
الطَّعَامِ
13. Yemeği Kötülemenin
Çirkinliği
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ
الْأَعْمَشِ
عَنْ أبِي
حَازِمٍ عَنْ
أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ مَا
عَابَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
طَعَامًا
قَطُّ إِنْ اشْتَهَاهُ
أَكَلَهُ
وَإِنْ
كَرِهَهُ
تَرَكَهُ
Ebû Hureyre (r.a)'den
şöyle dediği rivayet olunmuştur: Rasûlullah (s.a.v.) hiçbir zaman bir yemeği
kötülememiştir. (Önüne gelen bir) yemekten hoşlanırsa onu yerdi, hoşlanmazsa
yemezdi.
İzah:
Buhari, et'ime,
menâkıb; Müslim, eşribe; Tirmizî, birr; Ahmed b. Hanbel, II, 467, 474, 479,
481, 495.
Bu hadis-i şerifte
Rasûl-i Zîşan Efendimiz'in, önüne gelen bir yemeği kötülemediği ifade
edilmektedir.
Hadis-i şerif
sarihlerinin açıklamasına göre, Hz. Nebi'in bu tutumu mubah yemekler içindi.
Fakat haram yemekler karşısındaki tutumu böyle değildi. Onları yemenin
kötülüğünü anlatır ve ümmetini onları yemekten menederdi. Bu bakımdan âlimler
mubah bir yemeği kötülemenin mekruh olduğunu söylemişlerdir.[Aliyyü'I-Kârî,
Aynü'I-İIim, I, 272.]
Âlimlerden bazıları,
Allah'ın yarattığı bir nimet olarak herhangi bir yemeği kötülemenin caiz
olmadığını; fakat bir yemeğin, insanların pişirmesi ya da hazırlamasından doğan
kusurunu söylemekte bir sakınca olmadığını söylemişlerdir. Ancak Hafız İbn
Hacer'in açıkladığı gibi, yemeğin pişirilmesi veya hazırlanması ile ilgili
olarak yemeğe yöneltilen bir tenkid eğer onu hazırlayanın kalbini kıracaksa o
zaman bu neviden olan tenkidler de caiz olmaz.
Bu mevzuda İmam Nevevî
şöyle diyor: "İnsanın önüne gelen bir yemeği; bu tuzludur, ekşidir, tuzu
kıttır, iyi pişmemiştir gibi sözlerle tenkit etmekten kaçınması yemek
âdabındandır." İbn Battal da: "Dinen yenmesi meşru kılınan hiçbir
yemekte ayıp ve kusur yoktur. Binaenaleyh helâl bir yemeği tenkidden kaçınmak
İslâm âdabındandır" demektedir.
Ancak insanın tabiatı
bazı helâl yemekleri yemekten hoşlanmayabilir. Böyle bir durumda o yemeği
yememesi gayet tabiidir. Kişi hoşlanmadığı bir yemekle karşılaşınca Hz. Nebi'in
yaptığı gibi hareket eder, yani tenkit yöneltmeden yemeği yemekten
kaçınabilir.