SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

ET’İME BAHSİ

<< 3761 >>

بَاب فِي غَسْلِ الْيَدِ قَبْلَ الطَّعَامِ

Yemekten Önce El Yıkamanın Hükmü

 

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَعِيلَ حَدَّثَنَا قَيْسٌ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ عَنْ زَاذَانَ عَنْ سَلْمَانَ قَالَ قَرَأْتُ فِي التَّوْرَاةِ أَنَّ بَرَكَةَ الطَّعَامِ الْوُضُوءُ قَبْلَهُ فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ بَرَكَةُ الطَّعَامِ الْوُضُوءُ قَبْلَهُ وَالْوُضُوءُ بَعْدَهُ وَكَانَ سُفْيَانُ يَكْرَهُ الْوُضُوءَ قَبْلَ الطَّعَامِ قَالَ أَبُو دَاوُد وَهُوَ ضَعِيفٌ

 

Selman (r.a)'den şöyle rivayet olunmuştur; dedi ki: Ben Tevrat'ta, "Yemeğin bereketi, yemekten önce elleri ve ağzı yıkamaktır" (sözünü) okumuştum. Bunu Nebi (s.a.v.)'e anlattım. Bunun üzerine (Hz. Peygamber s.a.v.); "Yemeğin bereketi yemekten önce elleri, yemekten sonra da elleri ve ağzı yıkamaktır" buyurdu. Süfyân (es-Sevrî), yemekten önce elleri yıkamayı mekruh görürdü.

 

Ebû Dâvûd dedi ki: Bu hadis zayıftır.

 

 

İzah:

Tirmizî, et'ime; Ahmed b. Hanbel, I, 441.

 

Bu hadis-i şerif yemekten Önce ve sonra elleri yıkamanın sünnet olduğunu söyleyen Hanefîlerin delilidir. İmam Mâlik ile Süfyân-i Sevrî bir önceki hadis-i şerifin zahirine sarılarak yemekten önce el­leri yıkamanın mekruh olduğuna, İmam Şafiî de yemekten önce elleri yıka­mayı terketmenin müstehab olduğuna hükmetmiştir.

 

Aslında bir önceki hadis-i şerifte Hz. Nebi'in yemekten önce ge­reksiz gördüğü şey abdest almaktır, elleri yıkamak değildir. Bununla birlik­te yemekten önce abdest almakta da bir sakınca yoktur.[Aliyyü'l-Kârî, Şerhu' Ayni'1-İlm ve Zeyni'1-Hilm, I, 273.]

 

Avnü'l-Ma'bûd yazarının açıklamasına göre, Ahmed b. Hanbel de ye­mekten önce el yıkamanın müstehab olmadığı görüşünde idi.

 

Oysa Aliyyü'l-Kârî'nin açıkladığı gibi Hz. Nebi, "Yemekten ön­ce elleri yıkamak fakirliği, yemekten sonra yıkamak da cinneti önler" bu­yurmuştur. Bu bütün Nebilerin sünnetidir. Bununla birlikte Süfyân-ı Sevrî'nin bunu mekruh görmesi şaşılacak bir şeydir. Her halde Süfyan-ı Sevr'i bu sözü, elini daha önce iyice yıkadığı için temiz olduğunu kesinlikle bilen kimseler için söylemiştir. Maksadı da su israfını önlemektir.

 

Bu bakımdan Hanefî uleması yemekten önce ve sonra elleri yıkamanın sünnet olduğunu söylemişlerdir.

 

Bu mevzuda Dürrü'l-Muhtâr isimli eserde, "Yemeğin sünneti yemek­ten önce Besmele çekmek, yemekten sonra Elhamdüllillah demektir" diye kaydedilmiştir. Mülteka isimli eserde de bunlara, yemekten önce ve sonra ellerin yıkanması da ilâve edilmektedir.

 

Avnü'l-Ma'bûd yazarının dediği gibi, her zaman kirlenmeye ve mikrop kapmaya müsait olduğundan, yemekten önce ellerin yıkanması yemeğin vü­cuda yaraması yönünden çok lüzumludur.

 

Yemek esnasında yağlanmaları ve yemeğin bulaşması kaçınılmaz oldu­ğu için de yemekten sonra ellerle birlikte ağzı yıkamakta da çok büyük fay­dalar vardır.

 

Binaenaleyh bu sünnete uyularak yenen yemekte bereket olur. Bu şekil­de yenen yemek nefsin sükunet bulmasına yardımcı olduğu gibi ibadete koş­masına da sebep ve yardımcı olur. Ayrıca bu şekilde yenen bir yemeğin, yi­yenlerin doymasına yetecek kadar maddeten artması da söz konusudur.