SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

AKDİYE BAHSİ

<< 3575 >>

DEVAM: 2. Hakim Verdiği Hükümde Yanılabilir

 

حَدَّثَنَا عَبَّاسٌ الْعَنْبَرِيُّ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا مُلَازِمُ بْنُ عَمْرٍو حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ نَجْدَةَ عَنْ جَدِّهِ يَزِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ وَهُوَ أَبُو كَثِيرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ مَنْ طَلَبَ قَضَاءَ الْمُسْلِمِينَ حَتَّى يَنَالَهُ ثُمَّ غَلَبَ عَدْلُهُ جَوْرَهُ فَلَهُ الْجَنَّةُ وَمَنْ غَلَبَ جَوْرُهُ عَدْلَهُ فَلَهُ النَّارُ

 

Ebû Hureyre (r.a) Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğunu haber vermiştir: “Her kim müslümanlar arasında hâkimlik yapmak ister ve bu arzusuna erişir, sonra da (onun) adaleti zulmüne baskın gelirse cennetlik olur. (Hâkimlik makamına gelip de) zulmü adaletine baskın gelen kimse de cehenemlik olur."

 

 

İzah:

Hadis-i şerifin zahirine göre, "Bir hâkimin cennetlik olabil-mesi için görevi başında hiç yanlış hüküm vermemiş olması şart değildir. Cennetlik olabilmesi için görevi başında verdiği adaletli hüküm­lerin yanlış hükümlerden daha fazla olması yeterlidir.

 

Görevi başında verdiği yanlış hükümler adaletli hükümlerden daha faz­la olan bir hâkimse cehennemliktir."

 

Nitekim Şevkânî de hadis-i şerifi böyle anlamıştır.

 

Hanefî ulemasından Aliyyü'I-Kârî'nin rivayetine göre et-Turbiştî, me­tinde geçen kelimesine "engel oldu, fırsat vermedi" manası vermiş­tir. Sözü geçen kelimeye bu mana verilirse; hadisten "Adaleti, zulmetmesi­ne engel olan her hâkim cennetliktir. Zulmü, adaletli hüküm vermesine fır­sat vermeyen her hâkim de cehennemliktir" manası çıkar.

 

Aliyyü'1-Kârî, metinde geçen "adalet" kelimesinin, hâkimin hüküm ve­rirken yaptığı ictihaddaki isabet anlamında kullanıldığını; zulüm ve haksız­lık anlamına gelen "cevr" kelimesinin de hâkimin hüküm verirken yaptığı ictihadda yanılması anlamında kullanıldığını söylemiş ve ictihadındaki se­vabı hatasından çok olan hâkimlerin cennetlik olduklarına dikkat çekmiş, bile bile haksız hüküm veren hâkimlerinse bu hadisin hükmü dışında kal­dıklarını, onların zalimler topluluğu içinde hesaba çekileceklerini söylemiş ve, "Bile bile haksız hüküm vermediği sürece Allah hâkimle beraberdir." hadis-i şerifinin de buna delâlet ettiğini ifade etmiştir.[Mirkâtu'l-Mefâtih, IV, 147.]