بَاب
فِي
الرَّجُلِ
يَأْكُلُ
مِنْ مَالِ وَلَدِهِ
77. İnsan Çocuğunun
Malından Yiyebilir
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ
مَنْصُورٍ
عَنْ إِبْرَاهِيمَ
عَنْ
عُمَارَةَ
بْنِ
عُمَيْرٍ عَنْ
عَمَّتِهِ
أَنَّهَا
سَأَلَتْ عَائِشَةَ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهَا فِي
حِجْرِي
يَتِيمٌ
أَفَآكُلُ
مِنْ مَالِهِ
فَقَالَتْ
قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
إِنَّ مِنْ
أَطْيَبِ مَا
أَكَلَ
الرَّجُلُ
مِنْ
كَسْبِهِ
وَوَلَدُهُ
مِنْ
كَسْبِهِ
Umâre b. Umeyr'in,
halasından rivayet ettiğine göre; o (Umâre'nin halası); Hz. Âişe (r.anha) ya:
Kucağımda bir yetim var, onun malından yiyebilir miyim? diye sordu. Âişe
(r.anha) de: Rasûlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İnsanın yediği
şeylerin en temizi kendi kazancından olanıdır ve kişinin çocuğu onun
kazanandandır" buyurdu, dedi.
Diğer tahric: Nesai,
buyu'; İbn Mace, ticarât; Darimî, buyu'; Ahmed b. Hanbel, VI, 31, 42, 177, 193,
220.
AÇIKLAMA:
Yetimin, insanın
kucağında olmasından maksat, onun yanında olması onunla birlikte oturmasıdır.
Hadis-i şerif, insanların yediği gıdanın en güzelinin kendi kazancından elde
ettiği olduğunu bildiriyor. Çocuk; kişinin besleyip büyüttüğü, yetişmesi için
büyük gayretler gösterip fedakârlıklara katlandığı bir varlık olduğu için, o da
babasının kazancı kabul edilmiş ve malı da kişinin kazancı cümlesinden
sayılmıştır.
Hadisten elde edilecek
diğer bir hüküm; ana babanın nafakasının çocukları üzerinde bir borç
olduğudur.
Alimler, anne babanın
nafakalarının çocuklara borç olduğunda ittifak halindedirler. Ancak bazıları
bunu mutlak olarak gerekli görürken, bazıları ana babanın nafakalarının çocuğa
farz olmasını onların fakir ve düşkün olması ile kayıtlamışlardır.
Hattâbî'nin
belirttiğine göre; âlimlerin çoğunluğu birinci, İmâm Şafiî de ikinci görüşü
benimsemişlerdir. Yani âlimlerin çoğuna göre ana baba zengin ve güçlü de
olsalar, çocukları onları beslemek zorundadırlar. İmam Şafiî'ye göre ise; ana
baba zenginse çocuk onların nafakasını temine mecbur değildir, fakirseler
mecburdur.