SÜNEN EBU DAVUD

Bablar    Konular    Numaralar  

CENAİZ BAHSİ

<< 3190 >>

DEVAM: 49-50. Cenaze Namazını Mescidde Kılmak

 

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي فُدَيْكٍ عَنْ الضَّحَّاكِ يَعْنِي ابْنَ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي النَّضْرِ عَنْ أَبِي سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ وَاللَّهِ لَقَدْ صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى ابْنَيْ بَيْضَاءَ فِي الْمَسْجِدِ سُهَيْلٍ وَأَخِيهِ

 

(Hz.) Aişe'den demiştir ki: "Allah'a yemin olsun ki Rasûlullah (s.a.v.) Beyda'nın iki oğlunun (yani) Süheyl ile kardeşinin cenaze namazlarını mescitte kıldı."

 

 

İzah:

Müslim, cenâiz

 

Bu hadis-i şerif, cenaze namazını mescitte kılmanın caiz ol­duğunu söyleyen İmam Şafiî ile İmam Ahmed, İshak ve Ma­liki âlimlerinden İbn Habib'in delilidir. İmam Malik ile Ebû Bekr es-Sıddık, Ömer, Aişe ve Nebi Efendimizin diğer hanımlarının da bu görüşte ol­dukları rivayet edilmiştir. Fıkıh ulemasının pekçoğu da bu görüştedir.

 

Nitekim Said b. Mansur'un rivayet ettiği, Hz. Ebû Bekr'Ie Ömer'in ce­naze namazlarının mescitte kılındığını ifade eden hadis-i şeriflerle İbn Ebî Şeybe'nin, Hz. Ömer'in Ebû Bekir'in cenaze namazını mescidde kıldığını ifade eden hadis-i şerifler de bu görüşü teyid etmektedir. İmam Ebû Hanife (r.a) ile İbn Zi'b ve İmam Malik'in meşhur olan görüşüne göre cenaze namazını mescidde kılmak mekruhtur.

 

Delilleri ise "Cenaze namazını mescidde kılan kimseye bir şey yoktur." mealindeki 3191 numaralı hadisi şeriftir. Bu görüşte olan mezkur âlimlere göre, mescidler, farz namazlar ile farz namazlara tabi olan namazları ve nafile namazları kılmak, zikretmek ve ilim öğrenmek için yapılmışlardır. Ce­nazenin mescide sokulması ise mescidin cenazeden çıkacak kan ve benzeri pisliklerle kirlenmesine yol açacağından, cenaze namazının mescidde kılın­ması mekruhtur. Kudûrî şerhi, Lübab'da açıklandığına göre, Hanefîlere gö­re, cenaze namazının mescidde cemaatle kılınması mekruhtur. Zahirürriva-ye'ye göre, bu mevzuda cenazenin mescid içinde olması ile dışında olması arasında da bir fark yoktur.[Abdü'l-Gani el Ganimi, el-Lübâb, I- 133.]                                           ..

 

Bu görüşte olan âlimlere göre, Rasûl-ü Zîşan Efendimizin el-Beyza (r.ha)' nın oğullarının cenaze namazını mescidde kılması, özel bir olaydır. Bu ba­kımdan hükmü tüm müslümanlara şâmil değildir. Çünkü Hz. Beyza'nın oğul­ları vefat ettikleri zaman, Hz. Nebi mescidde itikafta bulunuyordu.

 

İbn Abidin, bu gibi mazeretlerin bulunması halinde, cenaze namazını mes­citte kılmakta asla kerahet olmadığını söylerken, İmam Tahavî de cemaatin bir kısmının mescidde bir kısmının da cenaze ile birlikte mescidin dışında bulunması halinde bunun, caiz olduğunu şemsü'l-eimme'den iletmiştir. Ni­tekim bir önceki hadisin şerhinde açıklamıştık.

 

Özürsüz olarak cenaze namazını mescidde kılmak mekruh olduğu hal­de, Hz. Nebiin bazı cenaze namazlarını mescidde kılması, bunun ke­rahetle caiz olacağını öğretmek istemesiyle açıklanabilir. Nitekim Beyza'nın oğullarının cenaze namazını da bu maksatla mescidde kılmaş olabilir. Bi­naenaleyh, Hz. Nebi'in bu cenaze namazlarını mescidde kılması bu namazların mekruh olmasına mani değildir.

 

Eğer cenaze namazını mescidde kılmak sünnet olsaydı, bu ashab-ı ki­ram arasında yerleşmiş olacağından, onların Hz. Aişe'nin Hz. Sa'd b. Ebî Vakkas'ın cenazesinin mescidde kılınması isteğine karşı çıkmamaları gere­kirdi. Ayrıca 3189 numaralı hadisin şerhinde ifade ettiğimiz gibi, Hz. Aişe'-nin cenaze namazının mescitte kılınmasının caiz olduğuna örnek olarak .sa­dece Hz. Beyza'nın oğullarını gösterebilmiş olması da Hz. Nebi dev­rinde cenaze namazlarının genellikle mescid dışında kılındığını ve sünnet olan uygulamanın da bu olduğunu gösterir.

 

Hz. Ebû Bekir ile Ömer'in cenaze namazlarının mescidde kılındığına, dair olan rivayetlere gelince, bu hadislerde cenazelerin mescidin içinde bulundu­ğuna dair bir ifade yoktur. Cenazelerin dışarıya konularak namazlarının içe­ride kılınmış olması ihtimali olduğu gibi, bu iki halife üzerine Hz. Peygam­berin hanımlarının da namaz kılmalarına imkân vermek için, özel olarak on­ların cenazelerini mescide sokup namazlarının orada kılınmış olması ihtimali de mevcuttur.