DEVAM: 19-20. Humus
(Beştebir) Payın Ve (Hz. Peygamberin) Yakınlarının Hissesinin Sarf Edilecekleri
Yerler
حَدَّثَنَا
عُثْمَانُ
بْنُ أَبِي
شَيْبَةَ
حَدَّثَنَا
ابْنُ
نُمَيْرٍ
حَدَّثَنَا هَاشِمُ
بْنُ
الْبَرِيدِ
حَدَّثَنَا
حُسَيْنُ
بْنُ
مَيْمُونٍ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَبْدِ
اللَّهِ عَنْ
عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ أَبِي
لَيْلَى قَالَ
سَمِعْتُ
عَلِيًّا
عَلَيْهِ
السَّلَام يَقُولُ
اجْتَمَعْتُ
أَنَا
وَالْعَبَّاسُ
وَفَاطِمَةُ
وَزَيْدُ
بْنُ
حَارِثَةَ
عِنْدَ
النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
فَقُلْتُ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ إِنْ
رَأَيْتَ
أَنْ تُوَلِّيَنِي
حَقَّنَا
مِنْ هَذَا
الْخُمُسِ
فِي كِتَابِ
اللَّهِ
فَأَقْسِمْهُ
حَيَاتَكَ
كَيْ لَا
يُنَازِعَنِي
أَحَدٌ
بَعْدَكَ
فَافْعَلْ
قَالَ
فَفَعَلَ
ذَلِكَ قَالَ فَقَسَمْتُهُ
حَيَاةَ
رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ثُمَّ
وَلَّانِيهِ
أَبُو بَكْرٍ
رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
حَتَّى إِذَا
كَانَتْ
آخِرُ سَنَةٍ
مِنْ سِنِي
عُمَرَ رَضِيَ
اللَّهُ
عَنْهُ
فَإِنَّهُ
أَتَاهُ مَالٌ
كَثِيرٌ
فَعَزَلَ
حَقَّنَا
ثُمَّ أَرْسَلَ
إِلَيَّ
فَقُلْتُ
بِنَا عَنْهُ
الْعَامَ
غِنًى وَبِالْمُسْلِمِينَ
إِلَيْهِ
حَاجَةٌ فَارْدُدْهُ
عَلَيْهِمْ
فَرَدَّهُ
عَلَيْهِمْ
ثُمَّ لَمْ
يَدْعُنِي
إِلَيْهِ
أَحَدٌ بَعْدَ
عُمَرَ
فَلَقِيتُ
الْعَبَّاسَ
بَعْدَمَا
خَرَجْتُ
مِنْ عِنْدِ
عُمَرَ
فَقَالَ يَا
عَلِيُّ
حَرَمْتَنَا
الْغَدَاةَ
شَيْئًا لَا
يُرَدُّ عَلَيْنَا
أَبَدًا
وَكَانَ
رَجُلًا
دَاهِيًا
Abdurrahman'dan demiştir
ki: Ali (r.a)'ı (şöyle) derken işittim. “Ben, Abbas, Fatıma ve Zeyd b.
Hariseyle Hz. Nebi (S.A.V.)'in yanında bir araya gelmiştik. (Hz. Nebi'ye
hitaben):
"Ey Allah'ın
Rasûlü, Aziz ve Celil olan Allah'ın kitabında (ganimet mallarından ayrılıp
dağıtılmasını emrettiği) humus'tan (bize düşecek olan) hakkımızı (pay
sahiplerine dağıtma görevini) bana versende (ileride) senden sonra her hangi
bir kimsenin bu mevzuda benimle anlaşmazlığa düşmemesi için senin sağlığında bu
geliri (hak sahiplerine) ben dağıtsam (çok isabetli olur, uygun buluyorsan
bunu) yap" dedim. (Rasül-i Ekrem Efendimiz de) bunu yaptı. Ve (humus
gelirlerindeki Hz. Nebi'nin yakınlarına ait) bu hakkı, Rasûlullah (s.a.v.)'in
sağlığında (hak sahiplerine) ben dağıttım. Sonra Hz. Ebû Bekir de bu görevi
bana verdi. Nihayet Hz. Ömer'in (halifelik) yıllarının son yılına kadar (bu
görevi yürüttüm fakat Hz. Ömer'in halifeliğinin son yılında bu görevi bıraktım)
Çünkü (o sene) O'na (ganimetlerden) bir çok mal geldi. O'da bizim hakkımızı
ayırdı. Sonra bana (bir haber) gönder(erek varıp onu hak sahiplerine
bölüştürmemi iste)di. Ben de:
"Bizim bu sene ona
ihtiyacımız yoktur, (fakat Hz. Nebi'nin yakınları olan bizlerin dışındaki)
müslümanların ona ihtiyacı vardır. Sen bunu onlara ver!" cevabını verdim.
O da (bizim hissemize düşecek olan) bu malı fakir müslümanlara verdi. Hz.
Ömer'den sonra kimse bana bunu teklif etmedi. Hz. Ömer'in yanından çıktıktan
sonra Hz. Abbas'la karşılaş(mış)tımda (Bana) "Ey Ali. Bu gün sen bizi
(büyük bir) gelirden mahrum ettin, bir daha bu mal ebediyyen bize verilmez.
" de(miş)di. (Gerçekten Abbas) çok zeki bir adamdı.
İzah:
Bu hadisle ilgili
açıklama bir önceki hadisin şerhinde geçmiştir.