DEVAM: 19. Bir
Mazeretten Dolayı Harbe Katılmama İzni
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
عَنْ
حُمَيْدٍ
عَنْ مُوسَى
بْنِ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
عَنْ أَبِيهِ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ لَقَدْ
تَرَكْتُمْ
بِالْمَدِينَةِ
أَقْوَامًا
مَا سِرْتُمْ
مَسِيرًا وَلَا
أَنْفَقْتُمْ
مِنْ
نَفَقَةٍ
وَلَا قَطَعْتُمْ
مِنْ وَادٍ
إِلَّا
وَهُمْ
مَعَكُمْ
فِيهِ
قَالُوا يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
وَكَيْفَ
يَكُونُونَ
مَعَنَا
وَهُمْ
بِالْمَدِينَةِ
فَقَالَ حَبَسَهُمْ
الْعُذْرُ
Enes b. Malik'den
Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: "Vallahi siz
Medine'de öyle bir cemaat bıraktınız ki onlar sizin yürüdüğünüz (bütün)
yol(lar)da ve sarfettiğiniz (her) malda, geçtiğiniz (her) vadide sizinle beraberdirler."
(Bunun üzerine ashab-ı
kiram); Ey Allah'ın Rasûlü! Onlar Medine'de oldukları halde nasıl bizimle
olurlar dediler. (Hz. Peygamber de); "Onları mazeret(leri) alıkoydu."
diye karşılık verdi.
İzah:
Buhâri, cihâd, meğâzî;
Müslim, imâre; İbn Mâce, cihâd; Ahmed b. Hanbel, III, 103, 160, 182, 214, 300, 341.
Bu hadis-ı şerif bir
işe iuyyet edipte herhangi bir özründen dolayı onu yapamayan bir kimsenin o ışı
yapan kimse gibi sevap alacağına delildir. Bu hadisi Ebu Avâne ile İbn Hibbân
da rivayet etmiştir. Fakat Ebu Avâne ile îbn Hıbban'ın hadisinde, "sizinle
beraberdirler" cümlesi, "sevapta size ortaktırlar" şeklinde
rivayet edilmiştir. Bu da mazereti sebebiyle savaşa katılamayan kimselerin
katılanlarla beraberliğinin sevab yönünden olduğunu ifade eder.
Metinde geçen mazeret
kelimesi hastalıktan daha genel bir manada kullanılmıştır. Her ne kadar
Müslim'in rivayetinde "kendilerini hastalık hapsetmiştir" ifâdesi
varsa da bu ifade, mazeretin sadece hastalıktan ibaret olduğunu değil, fakat
insanların harbe katılmasına en çok hastalığın engel olması hasebiyle
kullanılmıştır.