بَاب
فِيمَنْ
قَالَ
الْخُمُسُ
قَبْلَ النَّفْلِ
146. Humusun Nefelden
Önce (Ganimetlerden)Avrılması Gerekir Diyenlerin Delillerini Teşkil Eden
Hadisler
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
قَالَ أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ يَزِيدَ
بْنِ يَزِيدَ
بْنِ جَابِرٍ
الشَّامِيِّ
عَنْ
مَكْحُولٍ عَنْ
زِيَادِ بْنِ
جَارِيَةَ
التَّمِيمِيِّ
عَنْ حَبِيبِ
بْنِ
مَسْلَمَةَ
الْفِهْرِيِّ
أَنَّهُ
قَالَ كَانَ
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يُنَفِّلُ
الثُّلُثَ
بَعْدَ
الْخُمُسِ
Habib b. Meslem
el-Fihrî'den, denilmiştir ki: Rasûlullah (s.a.v.) Humus (denilen beşte bir
hisseyi ganimetlerden ayırdık) tan sonra (kalanın) üçte biri (ni) nefel olarak
(mücahidlere) verirdi.
İzah:
İbn Mace, cihâd
Bu hadis-i şerife iki
türlü mana vermek mümkündür:
1. Rasûlullah (s.a.v.)
seriyye birliklerine "Elde edilen ganimetlerden humus denilen beşte bir
hiseyi ayırdıktan sonra kalanın üçte-b irin i de size mükafat olarak
vereceğim" diye va'dederdi. Sonra bu va'dine uyarak önce ganimetlerden
beşte bir hisseyi ayırırdı. Kalanının üçte birini de va'dde bulunduğu seriyye
birliğine nefel olarak dağıtırdı. Kalanı da tüm müeahidlere bölüştürürdü.
Hanefi ulemasına göre Hz. Peygamber ancak vereceği nefeli bu şekilde
kayıtladığı zaman bu şartlara uyardı. Aksi takdirde nefeli humusu ayırmadan
önce vermekte sakınca görmezdi.
2. Rasûlullah (s.a.v.)
savaştan sonra ganimet olarak elde bulunan mallardan öncelikle humus denilen
beşte bir hisseyi ayırırdı, sonra geriye kalan ganimetlerin üçte birini de
(kahramanlıklarıyla dikkatleri çeken kimselere) nefel olarak verirdi. Kalanı
da mücahidler arasında bölüştürürdü. Hadis ulemasından Hattâbî: "Bu
hadisten nefelin humus ayrılmadan önce de ayrıldıktan sonra da verilebileceği
anlaşılmaktadır" demiştir.
Fıkıh âlimlerinin
nefelle İlgili görüşlerini 1337 numaralı hadis-i şerifin şerhinde açıklamış
olduğumuzdan burada tekrara lüzum görmüyoruz.