DEVAM: 114. Esir
Zincir Ve Bukağılarla Bağlanabilir
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ عَمْرٍو
الرَّازِيُّ
قَالَ
حَدَّثَنَا
سَلَمَةُ
يَعْنِي
ابْنَ
الْفَضْلِ
عَنْ ابْنِ
إِسْحَقَ قَالَ
حَدَّثَنِي
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
أَبِي بَكْرٍ
عَنْ يَحْيَى
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَبْدِ الرَّحْمَنِ
بْنِ سَعْدِ
بْنِ
زُرَارَةَ قَالَ
قُدِمَ
بِالْأُسَارَى
حِينَ قُدِمَ
بِهِمْ
وَسَوْدَةُ
بِنْتُ
زَمْعَةَ
عِنْدَ آلِ
عَفْرَاءَ
فِي
مُنَاخِهِمْ
عَلَى عَوْفٍ
وَمُعَوِّذٍ
ابْنَيْ
عَفْرَاءَ
قَالَ وَذَلِكَ
قَبْلَ أَنْ
يُضْرَبَ
عَلَيْهِنَّ
الْحِجَابُ
قَالَ
تَقُولُ
سَوْدَةُ
وَاللَّهِ
إِنِّي لَعِنْدَهُمْ
إِذْ
أَتَيْتُ
فَقِيلَ
هَؤُلَاءِ
الْأُسَارَى
قَدْ أُتِيَ
بِهِمْ فَرَجَعْتُ
إِلَى
بَيْتِي
وَرَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فِيهِ وَإِذَا
أَبُو يَزِيدَ
سُهَيْلُ
بْنُ عَمْرٍو
فِي
نَاحِيَةِ
الْحُجْرَةِ
مَجْمُوعَةٌ
يَدَاهُ
إِلَى عُنُقِهِ
بِحَبْلٍ
ثُمَّ ذَكَرَ
الْحَدِيثَ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَهُمَا
قَتَلَا
أَبَا جَهْلِ
بْنَ هِشَامٍ
وَكَانَا
انْتَدَبَا لَهُ
وَلَمْ
يَعْرِفَاهُ
وَقُتِلَا
يَوْمَ
بَدْرٍ
Yahya b. Abdillah b.
Âbdirrahman b. Sa'd b. Zürâre'den; demiştir ki: (Kureyşli) esirler (Medine'ye)
getirildikleri zaman, Sevde binti Zem'a, Afrâ'nın (o anda) evlerinde bulunan
Avf ve Muavviz isimli oğullarının yanında idi. Bu (hadise) Hz. Peygamber'in
hanımları hakkında örtünme (emri) gelmeden önce (olmuş) idi. Sevde (r.anha)
diyor ki; Ben (o gün) onların yanında idim. (yanıma) gelindi ve (o anda
Medine'ye getirilen esirlere işaret edilerek);
Şu esirler (Bedir'den)
getirildiler, denildi. Ben de evime döndüm. Rasûlullah (s.a.v.) evde idi. Bir
de ne göreyim, Ebû Yezîd Süheyl b. Amr oda'nın bir köşesinde elleri bir iple
boynuna bağlanmış bir halde duruyor: (Ravi Yahya rivayetine devam ederek)
hadisi (sonuna kadar) nakletti.
Ebû Dâvûd der ki; Avf
ile Muavvız (Bedir'de) Ebû Cehl b. Hişâm'ı öldürdüler. Onunla
karşılaştıklarında (onu) tanımamışlar bile. Her ikisi Bedir'de şehid edildiler.
İzah:
Ebû Abdillah
el-Hakîm'in Müstedreki ile Zehebi'nin Telhîsinde de rivayet edilen bu hadisin
devamı şöyledir: "Allah'a yemin olsun ki ben Ebû Yezid'i bu halde görünce;
Ey Ebû Yezid şerefle
Ölmekten kaçtınız da kendi ellerinizle kendinizi teslim mi ettiniz? demekten
kendimi alamadım. Ancak Rasûlullah (s.a.v.) in evden
"Ey Şevde! Bu sözü
Allah'a ve Rasûlüne karşı mı söylüyorsun?" diye seslenmesiyle kendime
gelebildim. Bunun üzerine;
Ey Allah'ın Rasûlü seni
hak ile gönderen Allah'a yemin ederim ki: Ebû Yezid'i iple elleri boynunda
kavuşturulmuş görünce kendime hakim olamadım da onun için bu sözleri söyledim,
dedi.
Hakîm'in bu rivayeti
Müslim'in şartlarına göre sahihtir. Her ne kadar musannif Ebû Dâvûd bu hadiste
Ebu Cehl'in Afra isimli kadının oğullarından Muavviz ile Avf tarafından
öldürüldüğü ifade ediliyorsa da aslında musannif Ebû Dâvûd'la İbn Sa'd'dan
başka Ebu Cehli öldürenler arasında Hz. Avf'ın ismini zikreden yoktur.
Bezlü'I-Mechûd yazarı, Ebu Cehli öldürenler Afra hatunun Muaz ve Muavviz isimli
oğullarıdır. Ancak Ebû Cehl'in Muaz b. Amr b. Cemûh ile Muaz b. Afra
tarafından öldürüldüğüne dair rivayetler de vardır.[İbn Hişam, Sîre
1,11,634,635; İbn Abdilberr, el-tstiâb III, 410.]
Buhârî'de bu hadise
şöyle anlatılıyor: Muâz b. Amr b. Cemûh ile Muaz b. Afra peygamberimizin
huzuruna geldiler ve hadiseyi anlattılar. Peygamberimiz onlara;
“Kılıçlarınızı şildiniz
mi?" diye sordu.
Hayır silmedik dediler.
Bunun üzerine, peygamberimiz onların kılıçlarını gözden geçirdi.
"İkiniz de
öldürmüşsünüz" dedi. Fakat Ebu Cehl'in kılıcını ve eşyasını Muaz b. Amr
b. Cemûh'a verdi."[Buhari, IV, 57; V,
11; Müsned, 1673. hadis; Müslim
V, 149.] doğrusu da budur.
Mevzumuzu teşkil eden
bu hadisi şerifte Bedir'de ele geçirilen esirlerin Medine'ye getirildiği
sırada, Hz. Muavviz b. Afra ile Avf b. Afra'nın Medine'de bulundukları ifâde
edilmektedir. Oysa bazt haberlerde Muavviz b. Afra ile Avf b. Afra'nın
Bedir'de Ebu Cehil tarafından şehid edildiği ifade edilmektedir.[İbn Sa'd,
Tabakat, III, 492-493; Vakidî, Meğâzî, 65. ] İşte mevzûmuzu teşkil eden hadîste
geçen bu ifâdenin tarihi gerçeklere aykırı olduğunu ifade etmek için musannif
Ebû Dâvûd hadisin sonuna bir ta'lik ilâve ederek, "Avf ile Muavvız
Bedir'de şehid edildiler." demek lüzumunu hissetmiştir. Bu hadis-i şerifte
anlatılmak istenen şudur: "Bir esirin kaçmasını önlemek, ya da
tehlikesinden emin olmak için ellerini, kelepçelemek veya bağlamak
caizdir."