بَاب
فِي
الْأَسِيرِ
يُوثَقُ
114. Esir Zincir Ve
Bukağılarla Bağlanabilir
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
يَعْنِي
ابْنَ
سَلَمَةَ أَخْبَرَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ زِيَادٍ
قَالَ سَمِعْتُ
أَبَا
هُرَيْرَةَ
يَقُولُ
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
عَجِبَ رَبُّنَا
عَزَّ
وَجَلَّ مِنْ
قَوْمٍ
يُقَادُونَ
إِلَى
الْجَنَّةِ
فِي
السَّلَاسِلِ
Ebû Hureyre (r.a.), Rasûlullah (s.a.v.)'i şöyle buyururken
işittiğini söylüyor: "Azîz ve Celîl olan Allah bukağılarla bağlı olarak
cennet'e sürüklenen bir toplumdan hoşnut olmuştur."
İzah:
Buhârî, cihâd; Ahmed b.
Hanbel II, 302, 406, 448, 457; V, 249.
Metinde geçen
"acibe" kelimesi kıymet verdi, Önem verdi memnun ve hoşnut oldu gibi mânâlara gelir.
Bu cümlede ise, değer
ve önem verdi mânâsında kullanılmıştır. Buna göre, cümlesi; "Bukağılarla
bağlanmış olarak cennete sürüklenip götürülen kimselere Allah çok değer verir.
Onların Allah yanındaki değeri büyüktür," mânâsına gelir. Bu cümlenin;
"Allah bukağılar içerisinde cennete sürüklenen kimselerden memnun ve razı
olur, onlara çok sevab verir," anlamına geldiği de söylenmiştir.
Hanefi ulemasından
Alüyyü'l-kari'ye göre bu cümle ile övülmek istenenler savaşta esir edilerek
zorla kelepçelenip islam ülkesine getirilen, sonra Allah'ın lütfuyla
kendilerine îmân nâsib olan ve bu sayede cennet'e girmeye hak kazanan
kimselerdir. Binâenaleyh burada bukağılarla cennete sürüklenen kimselerden
maksat elleri ve ayakları bağlı olarak, İslâm ülkesine getirilen ve sonra da
kendi arzularıyla "İslam dinine giren kimselerdir". İslam insanı
cennete götürdüğü için hadisi şerifte, "İslama girme" yerine,
"Cennete girme" tabiri kullanılmıştır.[bk. Aliyyü'l-kari,
Mirkatü'l-mefâtih, IV, 238.]
Kirmânî ile Bermavî'ye
göre ise bu hadîs-i şerifte övülmek istenenler, "Savaşta kafirlere esir
düşerek elleri ayakları bağlanıp şehid edilen ve kıyamet gününde de bu haliyle
Allah'ın huzuruna çıkartılan müslüman mü-câhidlerdir."
Bu mevzuda Hafız
Münziri de şunları söylüyor: "Aslında bu cümle ile övülmek istenen
kimseler, zorla İslama sokulan esirlerdir. Ulemâdan bâzıları hayırlı bir işe
zorlanan herkesi bu hadisin hükmü içerisine sokmuşlardır."[Sünen-i Ebû
Dâvûd, III, 127, 128.]
AIiyyü'l-Kârî'nin
açıklamasına göre, burada övülen kimselerin nefs-i emmârenin tuzaklarına düşüp
elleri ayakları bağlanan, nevasının bataklıklarına saplanıp kalan fakat
Allah'ın cezbesiyle hidâyet yoluna sürüklenen, sûflî duygulardan kurtulup ulvî
duygulara ve dolayısıyla cennete yol bulan kimseler olması ihtimali de vardır.
Pranga ve kelepçelerle
hastalık, fakirlik, musîbet gibi insanı dünyevi lezzetlerden ve günahlardan
koruyup da Allah'a sığınmaya zorlayan haller de kasdedilebilir.[Aliyyü'l-kâri,
Mirkâtül-Mefâtih, IV, 240.]
Netice olarak şunu
söyleyebiliriz ki, Aliyyü'1-kârî (r.a.) bu hadisin zahiri ve batınî mânâsım en
güzel ve doğru bir şekilde açıklamıştır. Buna göre harp esirlerinin ellerini
ayaklarını bağlayarak İslam ülkesine sevket-mek caizdir.