DEVAM: 38-40. Fatıma
Bint Kaysın Rivayetini Kabul Etmeyenler
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ
حَدَّثَنَا
جَعْفَرُ
بْنُ
بُرْقَانَ
حَدَّثَنَا مَيْمُونُ
بْنُ
مِهْرَانَ
قَالَ
قَدِمْتُ الْمَدِينَةَ
فَدُفِعْتُ
إِلَى
سَعِيدِ بْنِ
الْمُسَيِّبِ
فَقُلْتُ
فَاطِمَةُ
بِنْتُ
قَيْسٍ طُلِّقَتْ
فَخَرَجَتْ
مِنْ
بَيْتِهَا
فَقَالَ
سَعِيدٌ
تِلْكَ
امْرَأَةٌ
فَتَنَتْ النَّاسَ
إِنَّهَا
كَانَتْ
لَسِنَةً
فَوُضِعَتْ
عَلَى يَدَيْ
ابْنِ أُمِّ
مَكْتُومٍ الْأَعْمَى
Meymûn b. Mihrân'dan;
demiştir ki: Medine'ye gelmiştim. Sâid b. el-Müseyyeb'in yanma götürüldüm ve
(ona); Fâtıma bint-i Kays üç talâkla boşandı, (iddet süresi içerisinde) evinden
çıkarıldı (Buna ne dersiniz?) dedim. Sâid şöyle cevâp verdi; Bu kadın halkı
fitneye düşüren bir kadındır. Kendisi diliyle etrafındakileri inciten birisiydi
de bu yüzden âmâ İbn Ümm-ı Mektûm'un yanına bırakıldı.
İzah:
Tahâvi, Şerhti
Meâni'l-âsâr, II, 40. Beyhâkî, es-Sünenu'1-kübrâ, VII, 433.
Hz. Sâid b.
El-Müseyyeb'de üç talâkla boşanmış olan bir kadına iddeti içerisinde kocasının
mesken ve nafaka te'mîn etmekle mükellef bulunduğu, fakat geçimsizlik gibi özel
sebeplerden dolayı bu kadının kocasının evinden başka bir eve taşınarak
iddeti-ni orada geçirebileceği görüşündedir. Hadîs-i şerîf bunu ifâde
etmektedir. Bu hadîs-i şerîf hakkında Şafiî (r.a.) şunları söylüyor: "Hz.
Aişe ile Mer-vân ve İbn Müseyeb bu hadîsi bilmektedirler. Hepsi de Hz. Nebi'in,
Hz. Fâtıma'ya, kocasının ev halkını diliyle rahatsız ettiği için, kocasının evinden
çıkıp iddetini Hz. İbn Ümm-ı Mektûm'un evinde geçirmesine izin verdiği
kanaatindedirler.
Netice olarak şunu
söylemek mümkündür: Hz. Aişe ile Süleyman b. Yesâr, Saîd b. el-Müseyyeb'e göre,
"kocasından üç talakla boşanan bir kadının, iddet süresi bitinceye kadar
kocasından mesken ve nafaka te'mîn etmek hakkı olmadığını ifâde eden bu hadîsle
amel edilemez. Çünkü aslında üç talâkla boşanan bir kadının iddet süresi
içinde kocasından nafaka ve mesken taleb etme hakkı sağlam delillerle sabittir.
İlim adamları Hz. Fâtıma'nm iddetini beklerken kocasının evinden Hz. İbn Ümm-ı
Mektûm'un evine taşınmasının sebebinde ihtilâf etmişlerdir. Hz. Aişe'ye göre,
Hz. Fâ-tıma'nın iddet beklediği esnada kocasının evini terketmesine sebep, o
evin çok ıssız ve dolayısıyla kötü niyetli insanların oraya bir saldırı
düzenleyerek Hz .Fâtıma'nın malına, canına ya da ırzına bir zarar vermelerine
müsait olmasıdır. Rasûl-i Ekrem, bu sebeple ona kocasının evini terketme izni
vermiştir. Süleyman b. Yesâr ile Sâid b. el-Müseyyeb'e göre ise Rasûl-i
Ekrem'in ona, kocasının evinden taşınmasına izin vermesinin sebebi, huysuzluğu
ve kocasının ev halkını diliyle rahatsız etmesidir. Bu hadîs-i şerîf,
kocasından üç ta'Iâkla boşanan bir kadının iddet süresi içerisinde kocasından
nafaka ve mesken isteme hakkı olduğunu ifâde etmektedir. Hanefî ulemâsı ile
ulemâdan bâzı kimseler bu görüştedirler. Nitekim 2290 numaralı hadîs-i şerifin
şerhinde anlatmıştık.