DEVAM: 26-27. Lian
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
وَوَهْبُ
بْنُ بَيَانٍ
وَأَحْمَدُ
بْنُ عَمْرِو
بْنِ السَّرْحِ
وَعَمْرُو
بْنُ
عُثْمَانَ
قَالُوا حَدَّثَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ سَهْلِ
بْنِ سَعْدٍ
قَالَ
مُسَدَّدٌ
قَالَ شَهِدْتُ
الْمُتَلَاعِنَيْنِ
عَلَى عَهْدِ
رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
وَأَنَا
ابْنُ خَمْسَ
عَشْرَةَ فَفَرَّقَ
بَيْنَهُمَا
رَسُولُ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
حِينَ تَلَاعَنَا
وَتَمَّ حَدِيثُ
مُسَدَّدٍ
وَقَالَ
الْآخَرُونَ
إِنَّهُ
شَهِدَ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
فَرَّقَ
بَيْنَ
الْمُتَلَاعِنَيْنِ
فَقَالَ
الرَّجُلُ
كَذَبْتُ
عَلَيْهَا
يَا رَسُولَ
اللَّهِ إِنْ
أَمْسَكْتُهَا
لَمْ يَقُلْ
بَعْضُهُمْ
عَلَيْهَا
قَالَ أَبُو
دَاوُد لَمْ
يُتَابِعْ
ابْنَ
عُيَيْنَةَ
أَحَدٌ عَلَى
أَنَّهُ
فَرَّقَ
بَيْنَ
الْمُتَلَاعِنَيْنِ
Sehl îbn Sa'd'dan;
demiştir ki: "Ben Rasülullah (s.a.v.) zamanında liân yapan bir karı-kocayı
(liân yaparlarken) gördüm. Ben o zaman onbeş yaşımda idim. (Karı-koca liân
yaptıktan) sonra (Rasûl-i Ekrem onları) birbirinden ayırdı."
(Bu hadîsi Ebû Davud'a
nakleden dört ayrı râvfden biri olan) Müsedded'in rivayeti (burada) sona erdi.
(Vehb b. Beyân,
İbnûs-Sehr ve Amr b. Osman ismindeki) öbür râvîler (ise bu hadisi naklederken
şunları da söylediler): "Sehl b. Sa'd, Nebi (s.a.v.)'in liân yapan eşleri
birbirinden ayırdığına şâhid oldu: (Liân yapan)-erkek (liândan sonra) "Yâ Rasûlallah! Eğer ben bu kadını
(nikâhım altında) tutacak olursam, onun hakkında yalan söylemiş olurum"
dedi."
Ebu Davud dedi ki:
Ravilerden bazısı ...... kelimesini zikretmedi.
Ebû Davûd dedi ki: (Bu
hadîsi naklederken) hiçbir râvı, İbn Uyeyne'ye uyarak (onun şeyhi olan
Zühri'den) "Nebi sallâllahu aleyhi ve sellem'in, liân yapan eşleri
birbirinden ayırdığını rivayet etmemiştir.
İzah:
Beyhakî,
es-Sünenü'l-kübra, VII, 401.
Musannif Ebû Davud'un
bu hadîsin sonuna ilâve ettiği talık Rasul-ı Ekrem in lıandan sonra, han yapan karıkocayı
biribirinden ayırmadığını ifâde etmektedir. Bu ise, İiân yapan eşlerin
nikâhlarının devam ettiği anlamına geldiği gibi, onların nikâhlarının fesh
edildiği veya aralarında bir baîn talâk vâki' olduğu, dolayısıyla hâkimin
hândan sonra onları ayırmak için ayrı bir karar vermesine lüzum kalmadığı
anlamına da gelir. Her ne kadar Musannif Ebû Dâvud hadîsin sonuna ilâve ettiği
ta'likte "Hiçbir râvî, İbn Uyeyne'ye uyarak, (onun şeyhi olan Zührî'den)
Nebi (s.a.v.)m iiân yapan eşleri biribirinden ayırdığını rivayet
etmemiştir" demişse de, aslında bu hadîsi İbn Uyeyne'ye uyarak onun şeyhi
Zührî'den rivayet eden başka bir râvî yok değildir. Meselâ ez-Zubeydî de ibn
Uyeyne'ye uyarak bu hadisin sonuna, "Rasûl-i Ekrem'in Hândan sonra eşleri
biribirinden ayırıp "bunlar bir daha ebedîyyen birleşmezler"
buyurdu" ziyadesini eklemiştir.[bk. Dârekutnî, Sünen, III, 275.]
Musannif Ebû Davud'un
kendisine erişen hadîslere bakarak bu sözü söylemiş olması mümkündür. Biz
ulemânın bu. hadîsle ilgili görüşlerini 2245 numaralı hadîsin ve onu ta'kib
eden 2246-2250 numaralı hadîslerin şerhinde açıklamış bulunmaktayız.