DEVAM: 96-97.
Kabirleri Ziyaret
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ صَالِحٍ
قَرَأْتُ
عَلَى عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
نَافِعٍ أَخْبَرَنِي
ابْنُ أَبِي
ذِئْبٍ عَنْ
سَعِيدٍ الْمَقْبُرِيِّ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
لَا
تَجْعَلُوا
بُيُوتَكُمْ
قُبُورًا
وَلَا
تَجْعَلُوا
قَبْرِي
عِيدًا وَصَلُّوا
عَلَيَّ
فَإِنَّ
صَلَاتَكُمْ
تَبْلُغُنِي
حَيْثُ
كُنْتُمْ
Ebû Hureyre (r.a.)'den;
demiştir ki: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Evlerinizi
kabirlere çevirmeyiniz. Kabrimi de bayram yeri haline getirmeyiniz. Bana
(sadece) salavat getiriniz. Çünkü nerede olursanız olun, sizin salâvâtınız bana
ulaşır."
İzah:
Müslüm, fedâil; Nesâî,
kıyâmu'l-leyl; Ahmed b. Hanbel, III, 148, 248.
Evlerin kabirlere
çevrilmesi iki şekilde olur:
a. Evlerde hiç namaz
kılınmayınca oralar ölülerin mekânı olan kabirler hâline gelmiş olur. Evler
ibadetle kabir olmaktan kurtulup birer mâmûre hâline gelirler.
b. Evlere ölülerin defn
edilmesiyle evler kabirlere dönüşür:
Binaenaleyh hadis-i
şerif, vakti gafletle ve uyku ile ölüler gibi hareketsiz ibâdetsiz geçirmekten
sakındırmakta evleri nafile ibâdetlerle mâmur hâle getirmeye teşvik etmektedir.
Diğer bir hadis-i şerifte de Peygamber efendimiz şöyle buyurmaktadır:
"İçlerinde Allah zikr edilen ev ile içinde Allah zikredilmeyen evin misali
ölü ile diri gibidir."[Müslim, müsâfirîn] Binaenaleyh konumuzu teşkil
eden hadiste teşbih-i beliğ vardır. Yani içinde namaz kılınmayan ev kabre
benzetilmiş ve teşbihte mübalağa için teşbih edatı ile vechu'ş-şebeh
atılmıştır.
Hadisin "kabirleri
kendinize mesken edinmeyiniz" anlamına gelmesi ihtimali de vardır. Çünkü
kabirlere sık sık uğrayan kimse kabirlere karşı ünsiyet kazanır da kalbi
katılaşır ve onlardan ibret alamaz hâle gelir. Hassasiyetini kaybeder.
Hadis-i şerifte geçen
"kabrimi bayram yeri hâline getirmeyiniz" cümlesi de "oraya
düğüne veya bayram yerine gider gibi merasim ve şenliklerle neş'e ve
eğlencelerle gitmeyiniz. Bilâkis oraya ibret ve öğüt almak için gidiniz"
mânâsına gelmektedir. Nitekim Resûl-i Ekrem Efendimiz bir hadisinde şöyle
buyurmaktadır: "Kabirleri ziyaret ediniz. Çünkü size âhireti
hatırlatır."[İbn Mâce, cenâiz]
Bu konuda Tîbî de şöyle
diyor: "Peygamber Efendimiz bu hadis-i şerifiyle ümmetim bayram yerine
gider gibi bir araya gelip merasimli ve gösterişli bir şekilde kabrini ziyaret
etmekten men'etmek istemiştir. Çünkü Yahudiler ve Hıristiyanlar
Peygamberlerinin kabirlerini bu şekilde ziyaret ettikleri için Allah onların
kalblerini katılaştırmış ve gaflet tufanına batırmıştır." Binânealeyh
insan nerede olursa olsun, Hz. Peygambere salât ve selâm getirdikten sonra o
salât-ü selâm'ın Hz. Peygambere erişeceğini düşünerek böylesi gösteriş ve
merasimlerden kaçınmalıdır.