DEVAM: 86.
El-Muhassab'da Konaklamak
حَدَّثَنَا
مَحْمُودُ
بْنُ خَالِدٍ
حَدَّثَنَا
عُمَرُ
حَدَّثَنَا
أَبُو
عَمْرٍو يَعْنِي
الْأَوْزَاعِيَّ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ أَبِي
سَلَمَةَ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
أَنَّ رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
قَالَ حِينَ
أَرَادَ أَنْ
يَنْفِرَ مِنْ
مِنًى نَحْنُ
نَازِلُونَ
غَدًا فَذَكَرَ
نَحْوَهُ
وَلَمْ
يَذْكُرْ
أَوَّلَهُ وَلَا
ذَكَرَ
الْخَيْفَ
الْوَادِي
Ebû Hureyre (r.a.)'den
rivayet olunduğuna göre, Resûlullah (s.a.v.),
Minâ'dan (Mekke'ye) dönmek istediği zaman "inşallah yarın (Muhassab'da)
konaklarız" buyurmuştur (Hz. Ebû Hureyre bu rivayetine devamla bir önceki
2010. hadisin) aynısını nakletmiş (fakat bir önceki hadisin) baş tarafını
(teşkil eden cümleleri) ve (Hayf vadidir" (cümlesini) rivayet etmemiştir.
İzah:
Buhârî, hac; Müslim,
hac, el-Fellıii'r-rabbânî, XII, 228; Beyhakî, es-Sünenü'l-kübrâ, V, 160.
Nefr (dönmek)
kelimesinden Minâ'dan hacla ilgili görevleri bitirdikten sonra veda tavafı
yapmak üzere Mekke'ye dönmektir. Bilindiği gibi memleketlerine acele dönmek
durumunda olanlar bayramın üçüncü (Zilhicce'nin onikinci) günü cemrelere taşlan
attıktan sonra Mekke'ye dönebilirler. Acelesi olmayan kimseler Zilhiccce'nin
onüçüncü günü de Minâ'da kalıp cemrelere taşları attıktan sonra Mekke'ye
dönerler. Zilhicce'nin onikinci günü güneş batmadan Minâ'dan ayrılıp Mekke'ye
dönmeye "Nefr-i evvel" yani "birinci dönüş" denir. 1905
numaralı hadis-i şerifte de açıklandığı gibi Fahr-i Kâinat Efendimizin Veda
Haccında Minâ'dan Mekke'ye dönüşü bayramın dördüncü gününde olmuştur.
Binaenaleyh konumuzu teşkil eden hadiste söz konusu edilen Minâ'dan Mekke'ye
dönüş ''nefr-i sâni - ikinci dönüş" denilen ve Zilhicce'nin onüçüne
rastlayan dönüştür.
Bu hadis bir önceki
hadisin bir benzeridir. Ancak bir önceki hadiste geçen Hz. Usâme'nin; "Ya
Resûlullâh yarın nerede konaklayacaksın?" anlamındaki sorusu, Resûl-i
Ekrem'in de Ona: "Akîl bize bir ev mi bıraktı?" ki diye verdiği
cevap bir de; "Hayf vadidir" cümlesi bu hadiste yoktur. Bu hadisle
ilgili açıklama bir önceki hadis-i şerifte verilmiştir.