بَاب
الرَّجُلِ
يُهِلُّ
بِالْحَجِّ
ثُمَّ يَجْعَلُهَا
عُمْرَةً
Haccı Umre'ye Tebdil
Etmek
حَدَّثَنَا
هَنَّادٌ
يَعْنِي
ابْنَ السَّرِيِّ
عَنْ ابْنِ
أَبِي
زَائِدَةَ
أَخْبَرَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
إِسْحَقَ
عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ
بْنِ
الْأَسْوَدِ
عَنْ سُلَيْمِ
بْنِ
الْأَسْوَدِ
أَنَّ أَبَا
ذَرٍّ كَانَ
يَقُولُ
فِيمَنْ
حَجَّ ثُمَّ
فَسَخَهَا
بِعُمْرَةٍ
لَمْ يَكُنْ
ذَلِكَ
إِلَّا
لِلرَّكْبِ
الَّذِينَ
كَانُوا مَعَ
رَسُولِ
اللَّهِ صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
Selîm b. Esved'den
rivayet edildiğine göre Ebû Zer (r.a.); "Hacca niyet edip de sonra haccını
umreye tebdil eden kimse(ler) hakkında, bu (ruhsatı) ancak, (Veda Haccında)
Resûlullah (s.a.v.)'le birlikte bulunan kimseler içindir" dermiş.
İzah:
Müslim, hac; Nesâî,
menâsik; İbn Mâce, menâsik
Haccı umreye tebdîl etmekten
maksat, hacci feshederek umre yapmaktır.Nevevî'nin beyânına göre "bu
feshin sa-
habeye mahsûs olmak
üzere yalnız Veda Haccı yılında mı yapıldığı, yoksa kıyamete kadar hükmünün
geçerli mi kalacağı hususunda ulemâ ihtilâf etmişlerdir.
İmâm Mâlik, imâm Şafiî,
İmâm Ebû Hanife ile selef ve halefin çoğunluğuna göre mesele o seneye
mahsûstur. Sonraki yıllarda haccı umreye tebdil etmek caiz değildir. O sene
ashâb-ı kirama tebdil emri verilmesi câhiliyyet devrindeki hac aylarında umre
yapılamayacağı yolundaki inancı yıkmak içindi.”[Nevevî, Şerhti Müslim, VIII,
203.]
İşte konumuzu teşkil
eden bu hadis, ulemânın büyük çoğunluğunun bu meseledeki görüşlerinin delilini
teşkil etmektedir.
Yine Nevevî'nin
beyânına göre, Hz. Ebû Zer'in maksadı, temettü haccının tamamen iptal
edildiğini söylemek değil, haccın feshedilerek umreye çevrildiğini anlatmaktır.
Binâenaleyh, umreden sonra halk ihramdan çıkmış, bir süre sonra tekrar hac
için ihrama girerek umre ile haccı birleştirmişler, yani hacc-ı temettü'
yapmışlardır.