DEVAM: 12. Kuşluk
Namazı
حَدَّثَنَا
دَاوُدُ بْنُ
رُشَيْدٍ
حَدَّثَنَا
الْوَلِيدُ
عَنْ سَعِيدِ
بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ
عَنْ
مَكْحُولٍ
عَنْ كَثِيرِ
بْنِ مُرَّةَ
أَبِي
شَجَرَةَ
عَنْ
نُعَيْمِ
بْنِ
هَمَّارٍ
قَالَ سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
يَقُولُ
اللَّهُ عَزَّ
وَجَلَّ يَا
ابْنَ آدَمَ
لَا
تُعْجِزْنِي
مِنْ
أَرْبَعِ
رَكَعَاتٍ
فِي أَوَّلِ
نَهَارِكَ
أَكْفِكَ
آخِرَهُ
Nu'aym b. Hemmâr
(r.a.)'dan; demiştir ki: Resûlullah (s.a.v.)'i şöyle buyururken dinledim:
"Aziz ve celîl olan Allah; "Ey Ademoğlu, sen gündüzün başlangıcında
benden dört rekat (namaz)i esirgeme ki, ben de (gündüzün) sonunda senin
ihtiyacına cevab vereyim" buyurur."
Diğer tahric: Nesai
salat h: 466-467; Tirmizî, vitr; Ahmed b. Hanbel, V, 286 - 287.
AÇIKLAMA :
Metinde geçen sözü aslında "fevt etme,
geçirme" manalarına gelir. Bu
kelime Tirmizî'nin metninde " = kıl" şeklinde geçmektedir.
Musannif Ebû Dâvûd ile
İmam Tirmizî'ye göre burada söz konusu edilen dört rekat namazdan maksat,
kuşluk namazıdır. Bu namazın kuşluk namazı olduğunu kabul ettikleri için bu
hadisi kuşluk namazı babında zikir etmişlerdir. Halk da günümüze kadar bu
anlayışla amel edegelmişlerdir. Bu dört rekat namazdan maksadın sabah namazının
sünneti ile farzı olduğunu söyleyenler de vardır. Gerçekten de gündüzün
başlangıcı sabah namazı olduğuna göre bu mânâ hadisin zahirî ve hakikî
manasına daha uygun düşmektedir. O takdirde hadisin manâsı: "Her kim
sabah namazım cemaatle kılarsa, o kimse Allah'ın zimmeti (kefaleti, te'minatı
ve emniyeti) altındadır"[Müslim, mesâcid] hadisiyle bütünleşmektedir.
Bu konuda Taberânî şu
hadisi rivayet etmiştir: "Kim sabah namazının farzını ve iki rekatlık
sünnetini kılacak olursa, o kimse Allah'ın zimmetindedir ve Allah ona
kâfidir."
Söz konusu namazın
kuşluk namazının mı, yoksa sabah namazının iki rekatlık sünnetiyle farzı mı
olduğu hususundaki ihtilâf "gündüz, fecrin doğusuyla mı, yoksa güneşin
doğusuyla mı başlar?" meselesinden kaynaklanmaktadır. Gündüzün, fecrin
doğusuyla başladığı kabul edilse bile, yine de metindeki "dört rekat
namaz" kelimesiyle kuşluk namazı kast edilmiş olabilir. Çünkü yine de
kuşluk vakti gündüzün başlangıcı sayılır.
Esasen gündüz (nehâr)
iki kısımdır; biri: "Nehâr-i şeri'dir ki, "fecr-i sâdıktan güneşin
batmasına kadar olan zamandır." Diğeri de "Nehar-i ör-fF'dir ki,
"güneşin doğuşundan batışına kadar olan zamandır.
Kuşluk namazının vakti,
bilindiği gibi güneş bulunduğumuz nokta ile beş derecelik bir açı teşkil edecek
kadar ufuktan yükselince girmiş olur. Güneşin bu derecede yükselmesi bizim
memleketimizde 40-50 dakika sürer.
Netice olarak hadis-i
şerifin manası şudur: "Ey Âdem oğlu, sen gündüzün başında benim için dört
rekat namazı geçirme, ben de gündüzün geri kalan kısmında sana kefil olayım, o
günün şerrinden, gamından, kederinden, belâsından, günâhından seni koruyayım
ve o gün işleyeceğin günahlarını affedeyim." Tîbî'ye göre ise, "O
gün bütün işlerinde ve ihtiyaçlarında senin yanında olayım, kılacağın bu dört
rekattık namazdan sonra seni rahatsız edecek bütün işlerden seni
koruyayım" demektir.
Hadisin kudsî hadis
olduğu aşikârdır.