SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALATU’T-TATAVVU BAHSİ

<< 1274 >>

بَاب مَنْ رَخَّصَ فِيهِمَا إِذَا كَانَتْ الشَّمْسُ مُرْتَفِعَةً

10. Güneş Batmadığı Müddetçe (İkindi Namazından Sonra) İki Rekat Namaz Kılmayı Caiz Görenler(İn Delilini Teşkil Eden Hadisler)

 

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ هِلَالِ بْنِ يَسَافٍ عَنْ وَهْبِ بْنِ الْأَجْدَعِ عَنْ عَلِيٍّ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنْ الصَّلَاةِ بَعْدَ الْعَصْرِ إِلَّا وَالشَّمْسُ مُرْتَفِعَةٌ

 

Ali (r.a.)'den rivayet edildiğine göre; Nebi (s.a.v.) ikindiden sonra güneş yükseklerde bulunmadığı zaman namaz kılmayı yasaklamıştır.

 

 

İzah:

Nesaî, mevâkît

 

Beyhakî bu hadis-i şerifi şu mânâya gelen lâfızlarla rivayet etmiştir: "İkindi namazından sonra güneş yüksekte iken kılacağınız namazdan başka namaz kılmayınız"[Beyhakî, es-Sünenu'1-kübrfi. II, 459.] Sünen-i Nesâî'deki rivayet ise, "Resûlullah (s.a.v.) güneş parlak ve yüksekte olmadıkça ikindiden sonra namaz kılmayı yasakladı”[Nesâî, mevâkît]   şeklindedir.

 

Görülüyor ki Beyhakî'nin rivayetinde güneş yükseklerde görülürken kı­lınmasına izin verilen namazın hangi namaz olduğu açıklanamamıştır. Bu kapalılık diğer rivayetlerde de vardır. Bu bakımdan ikindiden sonra kılına­cak namaz konusunda ulemâ ihtilâf etmişlerdir.

 

1. Şafiî ulemasına göre ikindi namazından sonra kılınmasına cevaz ve­rilen namazlar sebebe bağlı olarak kılman(tâhiyyetu'l-mescid, abdest nama­zı ve tavaf namazı) gibi nafile namazlardır. Bir sebebe bağlı olarak kılman nafile namazlar ikindiden sonra güneş iyice guruba yaklaşıncaya kadar kerâhetsiz olarak kıhnabilir. Fakat görüldüğü gibi hadis-i şerifte kılınmasına cevaz verilen namazın bir sebebe bağlı olup olmadığı söz konusu edilme­mektedir.

 

2. Hanefî ulemasına göre ise, bu hadiste ikindi namazından sonra kılın­masına müsaade edilen namaz, kazaya kalmış olan farz namazlar, cenaze namazı veya vâcib namazlardır. Nitekim Tahâvi'nin rivayet ettiği şu hadis-i şerif de Hanefî ulemasının bu görüşünü te'yid etmektedir: "Nebi (s.a.v.) sabah ve ikindi namazları müstesna, her farz namazdan sonra iki rekat na­maz kılardı."[Tahâvî, Şerhu Me'âni'l-âsar, 1, 303; Ebû Dâvûd, 1275 no'lu hadis.]

 

Hanefî ulemasının verdiği manayı verecek olursak, sahabe-i kiramın, ikindiden sonra namaz kılmayı nehyetmelerinin mânâsı da anlaşılmış ve bu konuda birbirine zıt gibi görülen hadislerin arası da uzlaştırılmış olur.

 

3. Bazılarına göre de bu hadiste ikindi vakti girdikten sonra güneş bat­madan önce sadece ikindi namazının kılınabileceği, bunun dışında hiçbir na­mazın kılınamayacağı ifâde edilmektedir.