DEVAM: 11. Namaz
Vaktinde Uyuyan Veya Namazı Unutan Kimse
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
أَخْبَرَنَا
هَمَّامٌ
عَنْ
قَتَادَةَ
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
أَنَّ
النَّبِيَّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
قَالَ مَنْ
نَسِيَ
صَلَاةً
فَلْيُصَلِّهَا
إِذَا
ذَكَرَهَا
لَا
كَفَّارَةَ
لَهَا إِلَّا
ذَلِكَ
Enes b. Malik (r.a.)'den
demiştir ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): “Bir namazı unutan
kimse, o'nu hatırladığı zaman kılsın. O namaz için bundan başka bir keffaret
yoktur."
Diğer tahric. Buhari,
mevakit; Müslim, mesacid; Nesai, mevakit; İbn Mace, salat; ikamet; Tirmizi,
salat; Muvatta',vukutu's-salat; Ahmed b. Hanbel, 111,31, 44
AÇIKLAMA: Bu hadis-i şerifle
ilgili olarak Hattabi şöyle der: "Demek istiyor ki, Ramazan'da özürsüz
olarak orucu tutmayana keffaret, hac menasikinden bir şey terk eden ihramlıya
dem (Kurban) ve yemek yedirme gibi bir ceza lazım olduğu gibi, namazı terk
etmekten dolayı sadaka gibi herhangi bir keffaret ve borç yoktuı. Bu hadisde
bii kimsenin başka birinin borcunu ödemesi ve onun yerine hac etmesi caiz
olduğu gibi, başkasının yerine namaz kılmasının caiz olmadığına da delil
vardır. Oruçta olduğu gibi, namazın mal ile ödenemeyeceği de hadisten
anlaşılmaktadır."
Hadis-i
şerifde, unutularak vaktinde kılınamayan namazın, hatırlanılınca kaza etmekten
başka bir keffaretinin olmayışının hasr terkibi ile ifade edilmesi, terk edilen
bu namazın ertesi günü vaktinde tekrar kaza edileceğini söyleyenlerin aleyhine
açık bir delildir. Geçirilen bir namazın kazası bir defadır, tekrarına lüzum
yoktur.
Iskat-ı Salat
Menhel
sahibi, bu hadisin şerhinde Hattabi'nin yukarıya naklettiğimiz açıklamasını
kaydettikten sonra: "Bununla bilinmiş oluyor ki, (tarikü's-salat) namaz
borcu olan bir kimsenin ölümünden sonra, bazı insanların, başkalarına mal
verip iskat-ü salat diye isimlendirdikleri şey delilsizdir" demektedir.
Ancak
Hanefi ulemasının İmam Muhammed'den yaptıkları bir nakle göre, namazın da
bedeni olan ve bir mazerete mebni tutulamayan oruç ibadetine kıyasla öksüz ve
yetimlerin hakkına tecavüz edilmeksizin namaz kef-faretinin de verilebileceğini
ve bu konuda İmam-ı Muhammed'in "Cenab-ı, Hakk'ın onu muaheze etmeyeceğini
umarım" dediğini de ilave etmişlerdir.
En
azından onun ruhu için bir sadaka olacağından verilmesinde ve yapılmasında
beis olmadığı, uygulamanın da ülkemizde bu istikamette olduğu bilinmektedir.
Bazı Hükümler
1.
Unutularak vaktinde kılanmayan bir namaz, hatırlanır hatırlanmaz kılınmalı,
tehır edilmemelidir.
2.
Geçirilen bir namaz, bir defa kaza edilir, başkaca dünyevi bir cezası yoktur.