بَاب
إِذَا
أَخَّرَ
الْإِمَامُ
الصَّلَاةَ
عَنْ
الْوَقْتِ
10. İmam, Namazı
Vaktinden Sonraya Bırakırsa (Cemaat Ne Yapmalıdır?)
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
عَنْ أَبِي
عِمْرَانَ
يَعْنِي
الْجَوْنِيَّ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
الصَّامِتِ
عَنْ أَبِي
ذَرٍّ قَالَ
قَالَ لِي
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَا أَبَا
ذَرٍّ كَيْفَ
أَنْتَ إِذَا
كَانَتْ
عَلَيْكَ
أُمَرَاءُ
يُمِيتُونَ
الصَّلَاةَ
أَوْ قَالَ
يُؤَخِّرُونَ
الصَّلَاةَ
قُلْتُ يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
فَمَا تَأْمُرُنِي
قَالَ صَلِّ
الصَّلَاةَ
لِوَقْتِهَا
فَإِنْ
أَدْرَكْتَهَا
مَعَهُمْ فَصَلِّهَا
فَإِنَّهَا
لَكَ
نَافِلَةٌ
Ebu Zer (r.a.)'den
demiştir ki: “Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana; "Ya Eba Zer,
namazı öldüren (geçiren) veya geciktiren emirler sana amir olunca ne
yaparsın?" buyurdu. Ben; "Ne emir buyurursun ya Resulallah? dedim.
"Namazı vaktinde kıl, eğer emirlerle birlikte namaza yetişirsen, yine kıl,
çünkü o senin için nafile olur" buyurdu.
Diğer tahric: Muslim,
mesacid; Tirmizi, mevakit; İbn Mace, ikame; cihad; Nesai, imame; Ahmed b.
Hanbel 409, 455, 459; III, 445, 446, V,168, 169, 314
AÇIKLAMA: Namazı Öldürmek'ten
murat, onu te'hir etmek, canı çıkmış ceset haline getirmektir. Te'hir etmek de
namazı efdal vaktinden sonraya bırakmaktır. Tamamıyle vaktini geçirmek
değildir. Çünkü eski ve yeni emirlerden nakledilen, namazları muhtar
vakitlerinden geri bırakmalarıdır. Hiç biri onu tüm vaktinden sonraya
bırakmamıştır.
Hz.
Peygamberin Ebu Zer'e namazı ilk vaktinde kılmasını emretmesi vakte riayet
etmesi, emirlerle birlikte tekrar kılmasını emretmesi de onlara muhalefetten
kaçınması içindir.
Hadisten
anlaşılan, bu namazlardan ilki farz, ikincisi nafiledir.
Malikilerden
meşhur olan görüşe göre, böyle bir kimse ikinci namaza ikisinden herhangi
birini kabul etmeyi Allah'a havale ederek başlar.
Yine
Hadis, namazın tekrarı bakımından ammdır; bütün namazlara şamildir. Hanefiler,
sabahtan sonra güneş doğuncaya kadar, ikindiden sonra da güneş batıncaya kadar namaz
kılmayı men'eden Hadise dayanarak, sabah ve ikindi namazlarını kılan bir
kimsenin, bilahere cemaat olunursa, onlarla tekrar kılamayacağını söylerler.
Bunlara göre akşam namazı bu şekilde iade edilirse, bir rekat daha ilave
edilerek dört rek'ate tamamlanır. Çünkü tekli nafile mekruhtur.
Maliki'ler
ise, akşam namazının aynen tekrar kılınmayacağıNI söylerler.
Bazı Hükümler
1.
İmam bir namazı müstehap olan ilk vaktinden sonraya bırakırsa mükellef, o
namazı tek başına kılmalı,, bilahere imam cemaatle kılarken onlara rastlarsa
onlarla tekrar namaza durmalıdır. Bu ikinci namaz nafiledir. Eğer bu iki
ameliyeden sadece birini yapmayı isterse, fazilet itibariyle hangisinin tercihe
şayan olduğu ihtilaflı ise de muhtar olan, te'hir fazla değilse cemaati
beklemesidir.
2.
Fitne çıkmaması için ma'siyet olmamak kaydıyle
emirlere itaat edilmelidir.
3.
Namazı ilk vaktinde kılmak teşvik, geciktirme ise zemmedilmiştir.
4.
Hadis, Resulullahın Peygamberliğine delil olan mu'cizelerdendir. Çünkü Emevi
Halifelerinden itibaren emirler, namazları geciktirmeye başlamışlardır.
Efendimiz bu Hadiseyi önceden haber vermiştir.