DEVAM: 236-238.
Cumadan Sonra Kılınan Namaz
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زُهَيْرٌ ح و
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ بْنُ
الصَّبَّاحِ
الْبَزَّازُ
حَدَّثَنَا إِسْمَعِيلُ
بْنُ
زَكَرِيَّا
عَنْ سُهَيْلٍ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ ابْنُ
الصَّبَّاحِ
قَالَ مَنْ كَانَ
مُصَلِّيًا
بَعْدَ
الْجُمُعَةِ
فَلْيُصَلِّ
أَرْبَعًا
وَتَمَّ
حَدِيثُهُ وَقَالَ
ابْنُ
يُونُسَ
إِذَا
صَلَّيْتُمْ
الْجُمُعَةَ
فَصَلُّوا
بَعْدَهَا
أَرْبَعًا
قَالَ
فَقَالَ لِي
أَبِي يَا
بُنَيَّ
فَإِنْ
صَلَّيْتَ
فِي الْمَسْجِدِ
رَكْعَتَيْنِ
ثُمَّ
أَتَيْتَ الْمَنْزِلَ
أَوْ
الْبَيْتَ
فَصَلِّ رَكْعَتَيْنِ
Ebû Hureyre (r.a.)'den;
demiştir ki: Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: İbnü's-Sabbâh'ın rivayetine
göre, "Cuma'dan sonra namaz kılacak olan kimse dört rekat kılsın."
îbn Yûnus'un rivâyetihe
göre ise Efendimizin beyânı şu şekildedir: "- Cumayı kıldığınızda
arkasından dört rekat de (nafile) kılınız." Süheyl şöyle dedi: Babam bana;
"yavrum, eğer camide iki rekat kılar sonra da eve gidersen, iki rekat (de
orada) kıl" dedi.
İzah:
Müslim, cuma; Tirmizî,
cuma; îbn Mâce, ikâme; Ahmed b. Hanbel, 249, 252.
Müellif bu hadisi iki
ayrı hocasından duymuştur.Bunlar İbnu’s Sabbâh ve İbn Yûnus'dur. Bu zatların
rivayetleri biri birlerinden farklı olduğu için Ebû Dâvûd her iki rivayeti
râvilerine de işaret ederek, ayrı ayrı nakletmiş, fakat bunu tek hadisin
içerisinde birleştirmiştir. Müslim bu rivayetleri ayrı ayrı iki hadis halinde
zikretmiştir. Tirmizî'-nin rivayeti İbnü's-Sabbah'ın ifâdelerine; İbn Mâce,
Nesâî ve Beyhakî'nin rivayetleri de İbn Yûnus'unkine uygun olarak sevk
edilmiştir.
Bu hadis-i şerif
cumanın son sünnetinin dört rekât olduğunu söyleyenlerin delilidir. Ebû
Hanife, Muhammed ve bir kavlinde Şafiî'nin görüşü budur.
Nevevî, hadisin
Müslim'deki rivâyetindeki; " = sizden kim namaz kılacaksa..."
tarzındaki ifâdenin bu namazın vâcib değil, sünnet olduğuna delâlet ettiğini
söyler. Nevevî hadis-i şerifte "dört rekat" denmesi onun faziletine
işaret ettiğini; Resûlullah'ın bazı zamanlarda iki rekat kılmasını da bunun
cevazına işaret kabul eder. İmam Ahmed'e göre de bu namazın en azı iki, en
fazlası altı rekattır.
Süheyl'in, rivayetin
sonuna eklediği ta'lîk, cumadan sonraki dört rekatı ihmal etmemeyi teşvik
mahiyetindedir. Babası Süheyl'e, sanki, "şayet acele bir işinden dolayı
camide dört rekat kılamazsan, iki rekat kıl, iki rekat de eve varınca
kılarsın'* demiş olmaktadır.
Müslim'in rivâyetindeki
şu ifadeler bunu gösterir:
Süheyl şunları söyledi:
"Eğer sen bir şey dolayısıyla acele edersen mescidde iki rekat (eve)
döndüğünde de iki rekat kıl."