بَاب
التَّخَلُّفِ
عَنْ
الْجَمَاعَةِ
فِي اللَّيْلَةِ
الْبَارِدَةِ
أَوْ
اللَّيْلَةِ
الْمَطِيرَةِ
207-208. Soğuk (Veya
Yağmurlu) Gecelerde Cemaate Gitmemek
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُبَيْدٍ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
حَدَّثَنَا
أَيُّوبُ
عَنْ نَافِعٍ
أَنَّ ابْنَ
عُمَرَ نَزَلَ
بِضَجْنَانَ
فِي لَيْلَةٍ
بَارِدَةٍ فَأَمَرَ
الْمُنَادِيَ
فَنَادَى
أَنْ الصَّلَاةُ
فِي
الرِّحَالِ
قَالَ
أَيُّوبُ وَحَدَّثَنَا
نَافِعٌ عَنْ
ابْنِ عُمَرَ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كَانَ إِذَا
كَانَتْ
لَيْلَةٌ
بَارِدَةٌ
أَوْ مَطِيرَةٌ
أَمَرَ
الْمُنَادِيَ
فَنَادَى الصَّلَاةُ
فِي
الرِّحَالِ
Nâfi'den nakledildiğine
göre:
İbn Ömer soğuk bir
gecede Dacnân'da konaklayıp, müezzine (herkesin namazını yerinde kılmalarını
ilân etmesini) emretti. O da; "namaz çadırlardadır" diye nida etti.
Eyyûb dedi ki: Nâfi, İbn
Ömer'den şöyle rivayet etti:
Soğuk veya çok yağmurlu
bir gece olduğu zaman Resûlullah (s.a.v.) müezzine "namaz hanelerde
(evlerde kılacaktır)dir" diye ilân etmesini emrederdi.
İzah:
Dacnân, Mekke ile Medine arasında bir dağın
adıdır.Mekke'ye takriben 25 mil uzaklıktadır. Rivayetten anlaşıl dığına göre
bir sefer esnasında soğuk bir gecede ibn Ömer burada konaklamış ve
yanındakilere herkesin olduğu yerde, varsa çadırlarında namazlarını
kılmalarını, cemaat için toplanmamalarını emretmiştir.
Müellif İbn Ömer'in
hareketini kendi görüşüne dayanarak değil, Peygamber (s.a.v.)'den öğrendiğine
istinaden yaptığım isbat etmek için Eyyûb'un rivayetini nakletmiştir. Görüldüğü
gibi rivayetten soğuk ve yağmurlu gecelerde namazın hanelerde kılınmasını
bizzat Hz. Nebi'in emrettiği anlaşılmaktadır. Bu ve bundan sonra gelecek olan
hadislerden soğuk, rüzgâr ve yağmurun mutlak mânâda cemaata çıkmamak için özür
olduğu ve bu konuda gece ile gündüz arasında fark bulunmadığı anlaşılmaktadır.
İbn Battal bu meselede icmâ' olduğunu söyler. Ancak Şâfiîler rüzgârın sadece
gece, soğuk ve yağmurun ise, hem gece hem de gündüz için özür olduğu görüşündedirler.
Bu babın bazı hadisleri
cemaatla ilgili olduğu halde, müellifin bunları cuma konusunda nakletmesi, onun
cemaata gitmekle cumaya gitmeyi aynı gördüğünü gösterir. Zaten Buharı ve
Müslim'in de rivayet ettikleri 1066 numarada gelecek olan İbn Abbâs hadisi de
yağmurlu günlerde cuma yerine evlerde öğle kılınabileceğini göstermektedir.
Mezkûr hadisin şerhinde malûmat verilecektir.