بَاب
التَّشْدِيدِ
فِي تَرْكِ
الْجُمُعَةِ
203-204. Cumayı Terk
edenlere Ağır Tehdidler
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى عَنْ
مُحَمَّدِ
بْنِ عَمْرٍو
قَالَ
حَدَّثَنِي
عَبِيدَةُ
بْنُ
سُفْيَانَ
الْحَضْرَمِيُّ
عَنْ أَبِي
الْجَعْدِ
الضَّمْرِيِّ
وَكَانَتْ
لَهُ
صُحْبَةٌ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ مَنْ
تَرَكَ
ثَلَاثَ
جُمَعٍ
تَهَاوُنًا
بِهَا طَبَعَ
اللَّهُ
عَلَى قَلْبِهِ
Sahâbîlerden Ebu'l-Ca'd
ed-Damrî'den; Resûluüah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:
"Kim önemsemeyerek üç cuma'yı terk ederse, Allah onun kalbini
mühürler."
İzah:
Müslim, mesâcid
(benzer); Nesâî, cuma; Tirmizî, cuma; Ibn Mâce, ikâme; Dârimî, salât ; Ahmed b.
Hanbel, 1, 2, 40, 422, 450, 461, 499; II, 332, 424; V, 8, 14, 30, Muvatta cuma;
Beyhakî, es-Sıinenu'l-kubrâ, III, 172, 247, 24S; Hâkim el-Müstedrek, III, 624.
Hadis-i şerifte
Allah'ın, önem vermeyerek veya tembellik ederek üç cuma geçiren kimsenin
kalbini mühürleyeceği bildirilmektedir. İnkâr ederek veya küçümseyerek cumayı
terk eden kimse ise, dinden çıkar, kâfir olur.
Allah'ın bir kimsenin
kalbini mühürlemesinden maksat, onun kalbini katılaştırması ve oraya bir hayrın
girmemesidir.
Irakî,
"Tehâvün"ün, özürsüz terk etme, Allah'ın, kalbi mühürlemesinin de,
"münafık kalbine çevirme" olduğunu söyler.
Hadiste kalbin
mühürlenmesi için üç cumanın geçirilmiş olması kaydı yer almaktadır. Bu cumaların
peşi peşine olması şart mıdır, yoksa başka başka zamanlarda üç cumayı terk de
kalbin mühürlenmesine scbeb midir? Bu konu ihtilaflıdır. Her iki görüşe sahip
olanlar da vardır. Hadisin zahiri, başka başka zamanlarda da olsa, üç cumayı
terk edenin kalbinin mühürleneceğine delalet etmektedir.Çünkü mutlak olarak
ifade edilmistir.Deylemî'nin Müsned-i Firdevs'de Enes'ten rivayet ettiği
[Benzer bir hadis için bk. Beyhakî, es-Sünenu'l-kubrâ, III, 247.]
ResüluHah,"özürsüz olarak peşi-peşine üç cumayı terk edenin, Allah kalbini
mühürler" mealindeki hadis, kalbin mühürlenmesi için terk edilen cumaları
peşi peşine olmasını gerektirir.
Bir cuma geçirmekle
değil de üç cumadan kalbin mühürlenmesi Cenabı Hakk'ın kullarına tanıdığı bir
mühlettir.
Cumayı özürsüz yere
terk etmekten sakındırma babında birçok hadis rivayet edilmiştir. Bunlardan
bazılarının mealleri şöyeldir:
"Zaruret olmadan
üç defa cuma geçirenin kalbini Allah mühürler."
"Özürsüz olarak üç
cuma geçiren münafıklar zümresinden yazılır."
"Özürsüz olarak üç
cumayı geçiren, İslâmı sırtının arkasına atmış olur."[Hadis metinleri için
bk. el-Menhel, VI, 195.]