SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 780 >>

DEVAM: 120-121. Namaza Başlarken (Hafif) Susmak

 

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْأَعْلَى حَدَّثَنَا سَعِيدٌ بِهَذَا قَالَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ الْحَسَنِ عَنْ سَمُرَةَ قَالَ سَكْتَتَانِ حَفِظْتُهُمَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ فِيهِ قَالَ سَعِيدٌ قُلْنَا لِقَتَادَةَ مَا هَاتَانِ السَّكْتَتَانِ قَالَ إِذَا دَخَلَ فِي صَلَاتِهِ وَإِذَا فَرَغَ مِنْ الْقِرَاءَةِ ثُمَّ قَالَ بَعْدُ وَإِذَا قَالَ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ

 

Semure (r.a.)'den demiştir ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den iki sekte (sükut) ezberledim.

 

(Ravi Abdul-A'la yahut Îbnu'l-Müsenna) bu hadis hakkında (şöyle) dedi: Biz Katade'ye bu iki sekte nedir, diye sorduk. (O da; "Birinci sekte) namaza girdiği zaman, (ikinci de) kıraati bitirdiği zaman" diye cevap verdi. Biraz sonra da "Ve غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ okuduğunda" dedi.

 

 

Diğer tahric: Tirmizî, salat; İbn Mace

 

AÇIKLAMA:     Bu hadis-i şerifte geçen iki sükut ile ilgili olarak Musannif Ebu Davud üç hadis daha rivayet etmişti.

 

1. Bunlardan İsmail b. Uleyye, Yunus ve el-Hasen senediyle rivayet edilen 776 no'lu hadis-i şerifle onu takibeden ve Esas, el-Hasen, senediyle rivayet edilen 777 no'lu hadis-i şerife göre bu sükut birisi iftitah tekbirinden sonra diğeri de zamm-ı sureyi okuduktan sonra olmak üzere iki yerdedir.

 

2. Yezîd b. Zeri', Saîd, Katade ve Hasen vasıtasıyla rivayet ettiği 778 no'lu hadis-i şerife göre|ise yine namazda|iki yerde sükut vardır. Ancak ön­ceki iki hadis-i şeriften farklı olarak bu sükutların birincisinin iftitah tekbi­rinden sonra ikincisinin de Fatiha’yı okuduktan sonra olduğu ifade edilmektedir.

 

3. Konumuzu teşkil eden 780 no'lu hadis-i şerifin ifadesinden bu süku­tun iki yerde olduğu anlaşılabileceği gibi, üç yerde olduğunu anlamak da müm­kündür. Çünkü hadis-i şerifte açıklandığı gibi hadiseye şahid olan cemaat tarafından Katade'ye namazdaki bu iki sükutun nerede olduğu sorulunca Ka­tade; "Birisi iftitah tekbirinden sonra, diğeri de kıraati bitirdikten sonradır" diye cevap verdiği halde,biraz sonra da, okuduktan sonra" demesi iki manaya gelebilir:

 

1. "Kıraati bitirdiği zaman" cümlesini açıklayıcı mahiyette söylenmiş bir beyan olabilir. Bu ihtimale göre, namazda biri iftitah tekbirinden, biri de Fatiha'dan sonra olmak üzere iki yerde sükut vardır.

 

2. "Tekbirden sonraki ve zamm-i süreden sonraki sükuttan ayrı olarak bir de fatihadan sonra vardır" anlamında kullanılmış olabilir ki, bu ihtima­le göre de "cemaatle kılınan bir namazın birinci rekatında üç yerde sükut var" demektir.

 

îbn Mace ve Tirmizî'de bu hadis-i şerif şöyle ifade ediliyor: "Semure dedi ki: "Nebi (s.a.v.)'den iki sükut ezberledim" Bunun üzerine İmran b. Huseyn "biz bir sükut ezberlemiştik" diyerek Semure'nin bu sözüne itiraz etti.

 

Bunun üzerine Medine'de ikamet eden Übey b. Ka'b'a bir mektup yaz­dık; Ubey de cevap olarak "Semure ezberinde iyi tutmuş" diye yazdı. Said diyor ki: Katade'ye "Bu iki sekte nedir?" diye sorduk; "Birinci sekte nama­za girdiği zaman, ikincisi de kıraati bitirdiği zaman" diye cevap verdi. Biraz sonra da okuduğu zaman" diye ilaveetti. (Ravi) diyor ki; Fahr-i Kainat (s.a.v.) kıraati tamamlayınca kendini toparlayınca-ya kadar sükut etmekten hoşlanırdı."

 

Ancak bu hadisi Darekutnî de aynı senetle rivayet ettiği halde Ebu Davud'un rivayetinin tersine ikinci sükutun Fatiha'dan sonra olduğunu söylemişlerdir. Ahmed b. Hanbel de 777 no'lu Yunus hadisini Müsned'inin çeşitli yerlerinde rivayet etmiş, bunlardan bazısı Ebu Davud'un rivayetine uygun düşerken bazısı da Darekutnî'nin rivayetine uygun düşmektedir, bütün bunlar gösteriyor ki, birincisi iftitah tekbirinden sonra, ikincisi Fatihadan sonra, üçüncüsü de zamm-ı sureden sonra olmak üzere bir farz namazın birinci re­katında imam üç yerde sekte yapmaktadır. Ancak her ravi bunlardan hangi­sini duymuşsa onu nakletmiştir. Bütün rivayetler bir araya getirilince bu sükutların tamamının üç adet olduğu görülür. Bu sükutun hükmü ile ilgili malumat 777 ve 779 no'lu hadis-i şeriflerin izahında geçmiştir. Şafiilere göre غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ ile "amin" kelimeleri arasında susmak da müstahabdır.[Şevkanî, Neylu'l-evtar, II, 267]