SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 776 >>

DEVAM: 119-120 Namaza Subhaneke Duası İle Başlanacağına Dair Hadisler

 

حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا طَلْقُ بْنُ غَنَّامٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلَامِ بْنُ حَرْبٍ الْمُلَائِيُّ عَنْ بُدَيْلِ بْنِ مَيْسَرَةَ عَنْ أَبِي الْجَوْزَاءِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا اسْتَفْتَحَ الصَّلَاةَ قَالَ سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ وَتَبَارَكَ اسْمُكَ وَتَعَالَى جَدُّكَ وَلَا إِلَهَ غَيْرَكَ قَالَ أَبُو دَاوُد وَهَذَا الْحَدِيثُ لَيْسَ بِالْمَشْهُورِ عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ حَرْبٍ لَمْ يَرْوِهِ إِلَّا طَلْقُ بْنُ غَنَّامٍ وَقَدْ رَوَى قِصَّةَ الصَّلَاةِ عَنْ بُدَيْلٍ جَمَاعَةٌ لَمْ يَذْكُرُوا فِيهِ شَيْئًا مِنْ هَذَا

 

Aişe (r.anha)'den demiştir ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) namaza başladığı zaman: "Ey Allah'ım! Seni hamdin ile tesbih ve tenzih ederim. İsmin mübarektir, azametin yücedir. ve senden başka ilah yoktur" derdi.

 

Ebu Davud dedi ki: Bu hadis Abdusselam b. Harb'den (rivayet edilmiş şekliyle) meşhur değildir. Bunu Abdusselam'dan sadece Talk b. cannam rivayet etmiştir. (Resulullah) Sallallahu aleyhi ve Sellem'in namaz kılma hadisesini Budeyl’den bir cemaat daha nakletmiştir. Fakat onlar (namazda dua’dan hiç bahsetmemişlerdir.

 

 

Diğer tahric: Müslim, salat Tirmizî, salat; vitir; İbn Mace, ikame, Darimî, salat: Ahmed b. Hanbel IH, 50, 69.

 

AÇIKLAMA:     Bu hadis-i şerif iftitah tekbirinden sonra bu kelimelerle dua etmenin meşruluğuna delalet etmektedir. Nitekim Ömer, İbn Mes'ud, Evzaî, Sevri, Ebu Hanife ve taraftarları da bu görüştedirler.

 

İmam Ebu Yusuf'a göre ise, kişi bu duadan sonra bir de: ‘‘ Veccehtu vechiye lillezi feteressemavati vel arda hanifen müslimen vema ene minel müşrikin inne selati ve nüsuki ve mehyaye ve memali lillahi Rabbil alemin la şerike lehu ve bizalike umirtu ve ene evvelil müslimin’’ duasını 760 no'lu hadis-i şerifte geçtiği şekilde sonuna kadar okur .Bu duayı önce okuyup sonra sübhanake duasını da okuyabilir. Bu hususta muhayyerdir. Ebu İshak el-Mervezî, el-Kadî Ebu Hamîd de bu görüştedir. Şafiî ulemasına göre ise, önce ‘veccehtu’ duasını okur, sonra ‘sübhaneke’ duası ilave edilir.

 

Musannif Ebü Davud hadisin sonunda bu hadisin zayıf olduğuna işaret etmiştir. Darekutnî de bu hadisi merfu olarak tahrîc etmemiş ve sağlam ol­madığını söylemiştir. Ancak Hz. Ömer'e varan mevkuf şeklinin sahih oldu­ğunu söylemiştir. Ancak Tirmizî ve İbn Mace de bu hadisi rivayet etmişlerse de, bunların senedinde bulunan Harise hakkında Hafız İbn Hacer "zayıftır" demiştir. îbn Hüzeyme de onun hakkında "ehl-i ilmin güvenmediği bir kimsedir" tabirini kullanmıştır. Fakat bu hadisin Hz Ömer'e ulaşan mev­kuf şekli hakkında ise sahih hükmünü vermiştir.

 

Ayrıca bu hadisi Darekutnî, Malik b. Muğavvel'den ve Enes b. Malik'-den de rivayet etmiştir. el-Hakim ise, bu hadisin Hz. ömer vasıtasıyla Hz. Nebi'e dayandırılmasını zayıf bulmuş, fakat mevkuf şekli İçin "sahih" tabirini kullanmıştır.

 

Netice olarak şunu söyleyebiliriz: Bu hadis çeşitli senetlerle merf u ve mev­kuf olarak nakledilmiştir. Bunların bazısı zayıf basısı da sahihtir. Bu sebeble zayıf olanlar sahihlerin desteğiyle takviye edilerek zayıflıktan kurtulmuştur.

 

Hz. Ömer'e dayanan mevkuf şekli hadis alimlerince sahih görülmekte­dir. Fakat bu hadis mevkuf haliyle de merfu hükmündedir. Çünkü bir saha-binin akılla bilinemeyecek bir meselede kendi aklına dayanarak fikir beyan etmeyeceği kesindir. Bu itibarla Hz. Ömer'in bu duayı okuması ve başkala­rını da okumaya teşvik etmesi Resul-i Ekrem'den gördüğü, işittiği içindir. Kendi fikri değildir. Öyleyse bu hadis merfu ve sağlamdır, kendisiyle amel etmekte bir sakınca yoktur.

 

Müslim'in Sahîh'inde rivayet ettiğine göre Hz. Ömer bu duayı namaz­da yukarıda geçtiği şekilde ve seslice okurmuş. Said b. Mansur'un, Süneninde rivayet ettiğine göre Ebu Bekr es-Sıddîk de namazın başında bu duayı okurmuş.[Müslim, salat] Darekutnî, bu duayı Osman b. Affan'dan İbn Münzir de Ab­dullah b. Mes'ud'dan rivayet etmiştir. Yine Darekutnî'nin Esved'den riva­yetine göre Hz. Ömer bu duayı yanındakilere işittirecek şekilde sesli olarak okurmuş. Hafız Tekıyyüddin'in beyanına göre, Hz. Ömer'in sesli okuması halka öğretmek ve bu duayı okumaya teşvik içindi. Efdal olan Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ekseriyetle okuduğu gibi sessizce okumaktır.[İbn Mace, ikame]