SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

SALAT BAHSİ

<< 702 >>

بَاب مَا يَقْطَعُ الصَّلَاةَ

109. (Namaz Kılanın Önünden) Geçişi Namazı Bozan Şeyler

 

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ح و حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلَامِ بْنُ مُطَهَّرٍ وَابْنُ كَثِيرٍ الْمَعْنَى أَنَّ سُلَيْمَانَ بْنَ الْمُغِيرَةِ أَخْبَرَهُمْ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ هِلَالٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّامِتِ عَنْ أَبِي ذَرٍّ قَالَ حَفْصٌ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقْطَعُ صَلَاةَ الرَّجُلِ وَقَالَ عَنْ سُلَيْمَانَ قَالَ أَبُو ذَرٍّ يَقْطَعُ صَلَاةَ الرَّجُلِ إِذَا لَمْ يَكُنْ بَيْنَ يَدَيْهِ قَيْدُ آخِرَةِ الرَّحْلِ الْحِمَارُ وَالْكَلْبُ الْأَسْوَدُ وَالْمَرْأَةُ فَقُلْتُ مَا بَالُ الْأَسْوَدِ مِنْ الْأَحْمَرِ مِنْ الْأَصْفَرِ مِنْ الْأَبْيَضِ فَقَالَ يَا ابْنَ أَخِي سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَمَا سَأَلْتَنِي فَقَالَ الْكَلْبُ الْأَسْوَدُ شَيْطَانٌ

 

Ebu Zer' (r.a.)'den; demiştir ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Erkeğin önünde eğerin arka kemeri kadar bir nesne bulunmazsa eşek, kara köpek ve kadın(dan birinin geçmesi onun) namazı(nı) bozar.

 

(Ravi Abdullah b. Samit dedi ki;) Ben: "Ey Eba Zer, siyah köpeğin kırmızı köpekten, sarı veya beyaz köpekten farkı nedir ki?" dedim. (O da); Ey kardeşimin oğlu, senin bana sorduğun gibi ben de Resulullah (s.a.v.)'e sordum da, "Kara köpek şeytandır" buyurdular, dedi.

 

 

Diğer tahric: Müslim, salat; Tirmizi, salat; sayd; Nesaî, kıble; İbn Mace, ikame; Ahmed b. Hanbel V, 149, 151, 156, 158, 160; VI, 157, 280.

 

AÇIKLAMA:     Hadisin Hafs b. Ömer yoluyla gelen rivayetinde: "Nebi (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Erkeğin önünde..." denilmekte iken; Süleyman b. el-Muğire yoluyla gelen rivayette; "Ebu Zer dedi ki: "Erkeğin önünde..." denilmektedir. Yani birincisinde rivayet Nebi s.a.v'e ulaşmakta iken: ikincisinde Ebu Zer'de kalmaktadır. Buna göre ilk rivayet merfu' iken ikincisi mevkuftur.

 

Hadis-i şerifte sözü geçen üç şeyin namazı bozup bozmayacağı mevzuunda ilim adamları arasında ihtilaf vardır. Bazı ilim adamlarına göre bunlar namazı hakikaten bozarsa da imam Ahmed b. Hanbel'e göre sadece kara köpek namazı kesinlikle bozmakla beraber, ka­dınla eşeğin namazı bozup bozmayacağı şüphelidir. Çünkü köpeğin namazı bozmayacağına dair bu hadise aykırı düşen hiç bir haber yoktur. Bu bakım­dan köpeğin namazı bozacağı kesinlikle söylenebilir. Ancak eşek hakkında­ki İbn Abbas'dan rivayet edilen aşağıda tercemesini sunduğumuz şu hadis-i şerif eşeğin namazı bozmayacağını ifade ettiğinden İmam Ahmed, eşeğin na­mazı bozup bozmayacağı mevzuunda şüphelenmektedir.

 

"İbn Abbas haber vermiştir ki, kendisi Veda Haccında bir merkeb üze­rinde Hz. Nebi'e gelmiş. Hz. Nebi de Mina'da cemaate namaz kıldırıyormuş. Merkeb saflardan birinin arasına yürümüş, sonra İbn Abbas ondan inerek cemaatle birlikte saf olmuş.”[Müslim, salat]

 

Hz. Aişenin rivayet ettiği 712 ve 716 numaralı gelecek olan hadis-i şe­rifler de İmam-ı Ahmed'i kadının namazı bozup bozmayacağı mevzuunda şüpheye düşürmüştür.

 

Diğer mezheb imamlarından İmam Malik, Şafiî ve Ebu Hanife hazret­lerine ve halef ve selefin cumhuruna göre namaz kılmakta olan kimsenin önün­den köpek, kadın, eşek ve daha başka bir şeyin geçmesi ile namaz bozulmaz. Bu görüşlerinin delili ise 720 Nolu, "kişinin namazını hiç bir şey bozmaz" hadis-i şerifidir. Bu alimler mevzumuzu teşkil eden Ebu Davud hadisindeki "namazı bozar" cümlesini "namazdaki huşu ve huzuru bozar ve sevabını azaltır" diye tefsir etmişlerdir. Bazıları bu hadisin 720 no'lu hadis-i şerifle neshedildiğini söylemişlerse de muhakkik ve müdekkik alimler bu iddiaya iltifat etmemişlerdir. Çünkü zahiren birbirine aykırı gibi görünen hadis-i şe­riflerin aralarım te'lif imkanı mümkün olduğu müddetçe nesh cihetine gidil­mez. Nitekim beyan ettiğimiz şekilde ulema bu iki hadisin arasını te'lif etmişlerdir.

 

Hadiste sözü geçen şeylerle namazın bozulduğunu iddia edenler, nama­zın bozulmasına sebeb, bu üç şeyin şeytan manasında olmasını sebeb göste­rirler ve "köpeğin şeytan olduğu hadisle sabittir; kadının şeytanlığı da kurduğu tuzaklardadır.Eşeğin şeytan olması ise, Nuh aleyhisselama gemide iken şey­tanının eşek suretinde gelmesindendir.” derler.

 

Mevzumuzu teşkil eden hadis-i şerifle buna benzer bazı hadislerde ka­dının namaz kılanın önünden geçmesiyle o kimsenin namazını bozacağın­dan bahsedilmesi, kadının kadr-ü kıymetini düşüren bir şey olarak anlaşılmamalıdır. Zira Hüccetü'Hahi'I-Baliğa'da bunun hikmetinden bahse­dilirken, "namaz Allah'a yalvarış ve yakarıştır. Bu yakarışın huzur ve huşu içerisinde olması gerekir.Kadınlarla bir arada olmak ve onlara yaklaşmak, onlarla sohbet etmek ve hatta onlara bakmak sağlanması gereken bu huzur ve huşua manidir" demektedir. Yoksa kadının kadr ve kıymetini düşürmek için değildir. Nitekim İmam Nevevî Mecmu' isimli eserinde Mesruk'tan ri­vayet etmiş olduğu bir hadis-i şerifte şöyle demektedir: "Hz. Aişe'nin bu­lunduğu bir mecliste namaza mani hallerden bahsedilirken köpeğin, merkebin ve kadının da bu haller arasında zikredilmesine şaşarak; bizi merkeb ve kö­peklere mi benzetiyorsunuz? Halbuki Resulullah (s.a.v.) namaz kılarken onunla kıblesi arasında karyolam üzerine uzanır, yatardım."

 

Diğer bir hadis-i şerifte Aişe (r.anha): "Ben hayızlı olduğum halde ya­tağımda yatarken Resulullah (s.a.v.) namaz kılardı. Secdeye vardığında yerin dar olması sebebiyle ayaklarımı secdegahından uzaklaştırır, sonra secde eder­di." demiştir.

 

Bu hadis-i şerifler gösteriyor ki, bundan maksat kendine malik olan bir kimsenin önünde kadın olması veya önünden kadın geçmesi, onun namazı­na zarar vermez.