DEVAM: 97. Kadın
Safları Ve Birinci Saftan Geri Durmanın Keraheti
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
وَمُحَمَّدُ
بْنُ عَبْدِ
اللَّهِ
الْخُزَاعِيُّ
قَالَا
حَدَّثَنَا
أَبُو
الْأَشْهَبِ
عَنْ أَبِي نَضْرَةَ
عَنْ أَبِي
سَعِيدٍ
الْخُدْرِيِّ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
رَأَى فِي
أَصْحَابِهِ
تَأَخُّرًا
فَقَالَ
لَهُمْ
تَقَدَّمُوا
فَأْتَمُّوا
بِي
وَلْيَأْتَمَّ
بِكُمْ مَنْ بَعْدَكُمْ
وَلَا
يَزَالُ
قَوْمٌ
يَتَأَخَّرُونَ
حَتَّى يُؤَخِّرَهُمْ
اللَّهُ
عَزَّ
وَجَلَّ
Ebu Saîd el-Hudrî'den
rivayet edildiğine göre, Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabında
(birinci saftan) geri durma meyli görmüştü de onlara: "İlerleyin ve bana
uyun! Sizden sonrakiler de size uysunlar. Bir kavim gerileye gerileye nihayet
Allah kendilerini geri bırakır" buyurmuştur.
Diğer tahric: Buharî,
ezan; Müslim, salat; Nesaî, imame; ibn Mace, ikame; Ahmed, IV, 19, 34, 45.
AÇIKLAMA: RasuI-i Ekrem (s.a.v.) saflarda bazı
açıklıklar gördüğü için sahabelere bu ihtarda bulunmak lüzumunu hissetmiştir.
Sahabe-i
Kiram'dan bazı kimselerin ön saflardaki açıklığı kapatmadan arka saflara
durmalarının sebebi, "Benim arkama akıllı, uslu olanları dursun. Sonra
(bu vasıflarda) onlardan sonra gelenler, sonra da onlardan sonra gelenler
(dursun)" anlamındaki 674 nolu hadisi duyup da bu vasıfları kendilerinde
görmemelerine bağlanabilir.
Gerçekten
de hiç bir sebeb yokken sahabenin birinci saftan uzak durmasını başka türlü
izaha imkan yoktur. Çünkü onların birinci safta namaz kılmak hususunda ne kadar
hırslı oldukları bilinen bir husustur.
"Sizden
sonrakiler de size uysunlar" cümlesinin manasını, "ön safta
bulunanları arka safta bulunanlar kendilerine imam kabul etsinler" şeklinde
anlamak yanlıştır. Bu cümlenin anlamı şudur; "ön saflara durun, hareketlerinizi
bana uydurun. Arkada bulunduğu için beni göremeyenler de sizin hareketlerinize
bakarak benim hareketlerimi anlamış olurlar. Dolayısıyla sizin hareketlerinize
uyarak bana uymuş olurlar."
Demek
ki, kişi önünde bulunan kimseyi kendisine imam etmiyor, sadece önündeki adamın
hareketlerinden imamın hareketlerini anlayarak imama uyma imkanı buluyor.
Bu
hadis-i şerif aynı zamanda imamın tekbirlerini yüksek sesle tekrarlayarak arka
saflara eriştiren mübelliğin sesine kulak vererek imama uyum sağlamanın da caiz
olduğuna delalet etmektedir.