بَاب
الرَّجُلَيْنِ
يَؤُمُّ
أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ
كَيْفَ
يَقُومَانِ
69. Birbirine İmam
Olan İki Kişinin Namazda Nasıl Duracakları
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادٌ
أَخْبَرَنَا
ثَابِتٌ عَنْ
أَنَسٍ أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
دَخَلَ عَلَى
أُمِّ
حَرَامٍ
فَأَتَوْهُ
بِسَمْنٍ
وَتَمْرٍ
فَقَالَ
رُدُّوا
هَذَا فِي وِعَائِهِ
وَهَذَا فِي
سِقَائِهِ
فَإِنِّي صَائِمٌ
ثُمَّ قَامَ
فَصَلَّى
بِنَا
رَكْعَتَيْنِ
تَطَوُّعًا
فَقَامَتْ
أُمُّ
سُلَيْمٍ
وَأُمُّ حَرَامٍ
خَلْفَنَا
قَالَ
ثَابِتٌ
وَلَا أَعْلَمُهُ
إِلَّا قَالَ
أَقَامَنِي
عَنْ يَمِينِهِ
عَلَى
بِسَاطٍ
Enes b. Malik'den; demiştir ki; Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) (bir defa) Ümmü Haram'a geldi. (Ev halkı) Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e yağ ve hurma ikram ettiler. Hz. Nebi de;
"Şunu (yağ) tulumuna, şunu (hurmayı) da kabına geri götürünüz. (Çünkü) ben
oruçluyum" buyurdu. Sonra kalktı, bize iki rekat nafile namaz kıldırdı.
Ümmü Süleym ile Ümmü Haram da arkamızda namaza durdular.
Sabit dedi ki: Ben,
Enes'in -sadece- "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beni sağına,
sergi üzerine durdurdu" dediğini biliyorum (o kadar)"
Diğer tahric: Buharî,
savm; Ahmed b. Hanbel, III, 108, 188, 348.
AÇIKLAMA: Resul-i Ekrem'in Ümmü Haram (r.anha)'mn evine
böyle rahatça girip-çıkması üzerinde ilim adamları uzun uzadiya durmuşlar ve
neticede bizzat bu büyük İslam hanımının Resulullah'ın süt annesi ve süt
teyzesi olduğunda birleşmişlerdir.
Hadis-i
şerifte geçen "bize iki rekat nafile namaz kıldırdı" cümlesinden,
cemaatle nafile namaz kılmanın caiz olduğu anlaşılmaktadır.
Nafile
namazları cemaatle kılmanın hükmü mezheblere göre şöyledir:
1.
Mali kilere göre: Küsuf, istiska ve bayram namazlarından sevab hasıl olması
için bu namazların cemaatle kılınması şarttır. Bu namazları sünnet üzere kılmak
ancak cemaatle kılmakla gerçekleşir. Teravihi cemaatle kılmak ise müstehabtır.
Bunların dışında kalan nafile namazlar, çokça girilip çıkılmayan bir evde
(sayıları iki veya üçü geçmeyen) az bir cemaatle kılınırsa mekruh değildir;
yoksa mekruhtur.
2.
Hanbelîlere göre; bütün nafile namazları cemaatle kılmak sünnettir.
3.
Şafiîlere göre; bayram, teravih ve ramazanda vitr namazlarının cemaatle
kılınması mendubdur.[el-Cezîri, Kitabu'l-Fıkh ale'l-Mezahibi'l-Erbaa, I, 407]
4.
Birbirini davet etmeksizin üç kişiyi geçmeyen kişilerin cemaatle namaz
kılmaları Hanefî mezhebine göre de caizdir.
Ayrıca
bu mevzu için 603. hadisin şerhine de bakılabilir.
Yine
bu hadis-i şerifte Hazret-i Enes'in Resul-i Ekrem'in sağ tarafına durduğu ve
onun gerisinde de kadınların durduğu ifade ediliyor ki, Hanefî mezhebinin
görüşü de budur.Cemaat içerisinde bir erkekle birkaç kadın bulunduğu zaman bu
şekilde durulur. Erkeğin imamla aynı hizada bulunması da zarar vermez. Ancak
diğer üç mezhebe göre erkeğin, imamın sağına durması mendub ise de, imamla
aynı hizada bulunması mekruhtur. Kadınlar ise, bütün mezheblere göre,
çocukların gerisinde bulunurlar. Bu hadis-i şerifte olduğu gibi eğer çocuk
yoksa, erkeklerin gerisine dururlar.