DEVAM: 26. Çocuğa
Namaz Kılma Emri Ne Zaman Verilir?
حَدَّثَنَا
سُلَيْمَانُ
بْنُ دَاوُدَ
الْمَهْرِيُّ
حَدَّثَنَا
ابْنُ وَهْبٍ
حَدَّثَنَا
هِشَامُ بْنُ
سَعْدٍ
حَدَّثَنِي
مُعَاذُ بْنُ
عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
خُبَيْبٍ
الْجُهَنِيُّ
قَالَ دَخَلْنَا
عَلَيْهِ
فَقَالَ
لِامْرَأَتِهِ
مَتَى
يُصَلِّي
الصَّبِيُّ
فَقَالَتْ
كَانَ رَجُلٌ
مِنَّا
يَذْكُرُ
عَنْ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
أَنَّهُ
سُئِلَ عَنْ
ذَلِكَ
فَقَالَ
إِذَا عَرَفَ
يَمِينَهُ
مِنْ
شِمَالِهِ
فَمُرُوهُ
بِالصَّلَاةِ
Hişam b. Sa'd demiştir
ki; Muaz b. Abdullah b. Hubeyb el-Cuhenî'nin yanına girmiştik. (Muaz) karısına:
Çocuk namaz kılmakla ne zaman emrolunur? dedi. Karısı: Bizden bir adam
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den naklederdi. Bu soru Efendimize
sorulmuş da, O (Sallallahu aleyhi ve Sellem); "Sağını solundan ayırdığı
zaman namaz kılmasını emredin" buyurmuş.
Sadece Ebu Davud
rivayet etmiştir.
AÇIKLAMA: Görüldüğü gibi hadiste
sahabinin ismi zikredilmemiştir.Fa kat bu, hadisin sıhhatine zarar vermez.
Çünkü sahabilerin hepsi adildirler. Bu rivayette çocuğun namaz kılmakla
emredileceği yaş açıkça zikredilmemiş, sağını solunu ayırması esas alınmıştır.
Normal olarak çocuk yedi yaşına gelince bunu ayırabilir. Bu durumda hadisler
arasında bir farklılık olmaz.
Bu
hadislerden henüz buluğ çağına girmeyen çocukların namaza alıştırılmalarının
gerekli olduğu anlaşılmaktadır. Çocuklar buluğdan Önce mükellef olmadıkları
için kıldıkları namazlar nafile olur, sevabı vardır. Kılmadıklarında ise günah
işlemiş sayılmazlar.
Bir
çocuk, buluğa ermeden namazı kılsa da vakit çıkmadan baliğ olsa Ebu Hanife,
Malik ve İmam Ahmed'e göre namazını iade etmelidir. Abdesti varsa abdesti iade
etmesine lüzum yoktur. Şafiîlere göre namazı iadesi şart değilse de iade etmesi
müstehaptır. Davud Zahirî'ye göre hem abdesti, hem de namazı iade etmelidir.
Netice:
Bu hadislerde îslamın çocuk eğitimine verdiği önem açıkça ortaya çıkmaktadır.
Velinin her konuda çocuklarını eğitmesi ilk görevleri arasındadır. Eğitilmesi
gereken konuların başında İslamm direği sayılan namaz gelmektedir. Namaz
uygulamalı bir ibadet olduğundan evvela velinin bu ibadeti kendisi yaparak
çocuğunu dolaylı olarak eğitmesi ve gereken ilmihal bilgilerini öğretmesi
gerekmektedir.
Baskı
ile henüz buluğ çağına ermemiş çocukların namaz kılmalarını sağlamak eğitim
safhasında son merhale ve son çaredir. Bu da İslam'da on yaşında başlar.
Bundan
önceki merhaleleri velinin veya eğiticinin tslamm irşad metodla-rı içerisinde
uygulaması gerekmektedir. Zira Halık'ına karşı görevlerini ihmal edenin halka
karşı da görevlerini ihmal edeceği bir gerçektir.
Ayrıca
hadis-i şerifler, günümüzde mahzuru zaman zaman görülen içtimai bir probleme
işaret etmektedir. Hislerin kabarmaya başladığı halk ifadesi ile, kanın deli
olduğu ve aklın henüz hislere hakim olamadığı bir dönemde doğabilecek
mahzurları önleme bakımından tenin tene değebileceği şekilde çıplak olarak bir
örtü altında yatırılmaları yasaklanmıştır. Bundan maksat, doğabilecek
kötülükleri Önleyici tedbirler almaktır.