باب: رفع
الأيدي في
الدعاء.
23. DUA EDERKEN ELLERİ KALDIRMAK
وقال أبو
موسى الأشعري:
دعا النبي صلى
الله عليه
وسلم ثم رفع
يديه، ورأيت
بياض إبطيه.
Ebu Musa Resulullah s.a.v.'in dua ederken ellerini kaldırdığını ve
koltuk altlarının göründüğünü söylemiştir.
وقال ابن عمر:
رفع النبي صلى
الله عليه
وسلم يديه
وقال: اللهم
إني أبرأ إليك
مما صنع خالد
İbn Ömer de Nebi s.a.v.'in ellerini kaldırıp "Allahım!
Halidin yaptıkları için senden af diliyorom" dediğini rivayet etmiştir.
قال أبو عبد
الله: وقال
الأويسي:
حدثني محمد بن
جعفر، عن يحيى
بن سعيد
وشريك: سمعا
أنساً، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم: رفع
يديه حتى رأيت
بياض إبطيه.
[-6341-] Enes İbn Malik'ten nakledildiğine göre
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem dua ederken koltuk altları görülecek
kadar ellerini kaldırmıştır.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Yukarıda zikri geçen Halid, Halid İbn Velid'dir. Ebu Davud,
Tirmizı ve başka musannifler tarafından aktarılan ve Tirmizı'nin hasen diye
nitelediği bir hadiste "Rabbiniz diridir ve cömerttir. KuLu ellerini açmış
ona yalvarmışken onu eliboş çevirmekten haya eder" buyurulmaktadır.
Taberibu hadisi isnadlarıyla birlikte zikretmiştir. İbnü't-Tın
ise İmam Malik'ten duada elleri kaldırmanın fukaha tarafından benimsenmediğini
nakletmiştir. Müdevvene'de ellerin yalnızca yağmur duasında kaldırılacağı ve
ayaların yere bakacağı belirtilmiştir. Taberi'nin İbn Ömer'den naklettiği haber
ellerin omuzlara kadar kaldırılmasını nehyetmektedir. Orada ellerin göğüslere
kadar kaldırılabileceği kayıtlıdır. Taberi İbn Ömer ve İbn Abbas'tan duada
ellerin bu şekilde kaldırılması gerektiğini müsned olarak rivayet etmiştir. Ebu
Davud ve Hakim başka bir isnadla "İstek (mesele) elleri n omuz hizasına
kaldırılması, istiğfar bir parmakla işaret edilmesi ve dua (ibtihal) iki elin
uzatılmasıyla olur" haberini rivayet etmişlerdir. Bir başka haberde
ellerin başın üstüne kaldırılmasından söz edilmektedir. Yine İbn Ömer'den
yukarıda arzedilen bilgiyle çelişen sahih haberler aktarılmıştır. Buhari'nin
el-Edebü'l-müfred'de rivayet ettiğine göre İbn Ömer dua ederken ellerini
omuzlarına kadar kaldırmıştır.
باب: الدعاء
غير مستقبل
القبلة.
24. SIRTI KIBLEYE DÖNÜK DUA ETMEK
حدثنا محمد
بن محبوب:
حدثنا أبو
عوانة، عن قتادة،
عن أنس رضي
الله عنه قال:
بينا
النبي صلى
الله عليه وسلم
يخطب يوم
الجمعة، فقام
رجل فقال: يا
رسول الله،
ادع الله أن
يسقينا.
فتغيمت
السماء ومطرنا،
حتى ما كاد
الرجل يصل إلى
منزله، فلم
تزل تمطر إلى
الجمعة
المقبلة،
فقام ذلك
الرجل أو غيره،
فقال: ادع
الله أن يصرفه
عنا فقد
غرقنا. فقال:
(اللهم
حوالينا ولا
علينا). فجعل السحاب
يتقطع حول
المدينة، ولا
يمطر أهل المدينة.
[-6342-] Enes İbn Malik'ten rivayet edildiğine göre
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem Cuma günü hutbedeyken adamın biri kalkıp
"Ey Allah'ın Resulü! Allah'a bize su vermesi için dua eder
misin 7" dedi. Daha sonra gökte bulutlar belirdi ve öyle yağmur yağdı ki
insanlar neredeyse evlerine gidemediler. Yağmur diğer Cuma'ya kadar devam etti.
Bu sefer aynı adam ya da bir başkası yağmurun durması için dua edilmesini talep
etti. Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem da "Allahım! Etrafımıza
üstümüze değil!" diye dua etti. Bunun üzerine bulutlar Medine'nin
çevresine doğru dağıldı ve yağmuru oralara bıraktı.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Bu hadisin şerhi istiska bölümünde geçmişti. Hutbe okuyan kişi
sırtını kıbleye döndüğü için hadis ile bab uyumludur. Zira her iki hutbede de
dua yapılırken Resulullah s.a.v.'in kıbleye yöneldiği zikredilmemiştir.
باب: الدعاء
مستقبل
القبلة.
25. KIBLEYE DÖNÜK DUA ETMEK
حدثنا موسى
بن إسماعيل:
حدثنا وهيب:
حدثنا عمرو بن
يحيى، عن عباد
بن تميم، عن
عبد الله بن
زيد قال:
خرج
النبي صلى
الله عليه
وسلم إلى هذ
المصلى يستسقي،
فدعا
واستسقى، ثم
استقبل
القبلة وقلب
رداءه.
[-6343-] Abdullah İbn Zeyd'den rivayet edildiğine göre
Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem namazgaha gidip yağmur duası etmiş; daha sonra
kıbleye dönüp ridasını ters çevirmiştir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Nebi s.a.v.'in dua ederken kıbleye döndüğü hakkında pek çok
hadis nakledilmiştir. Bunlardan biri yukarıda "Dua ederken elleri
kaldırmak" babında İbn Ömer'den gelen haberdir. Bir diğeri ise Müslim ve
Tirmizi tarafından nakledilen ve Hz. Ömer'den gelen "Resulullah s.a.v.
Bedir'de müşriklere baktı. Sonra kıbleye dönüp ellerini uzatıp dua etti"
hadisidir. İbn Mes'ud'den rivayet edilen "Resulullah s.a.v. Kabe'ye döndü
ve Kureyşli bir guruba beddua etti" hadisi de yukarıdakileri
desteklemektedir. Son hadis Buhari ve Müslim tarafından nakledilmiştir.
باب: دعوة
النبي صلى
الله عليه
وسلم لخادمه
بطول العمر
وبكثرة ماله.
26.RESULULLAH S.A.V.'İN HİZMETKARINA MALI ÇOK HAYATI UZUN OLSUN
DİYE DUA ETMESİ
حدثنا عبد
الله بن أبي
الأسود: حدثنا
حرمي: حدثنا
شُعبة، عن
قتادة، عن أنس
رضي الله عنه
قال:
قالت
أمي: يا رسول
الله، خادمك
أنس، ادع الله
له، قال:
(اللهم أكثر
ماله، وولده،
وبارك له فيما
أعطيته).
[-6344-] Enes İbn Malik'ten nakledildiğine göre annesi
"Enes hizmetkarınız olsun! Ona dua ediniz" dediği zaman Nebi
Sallallahu Aleyhi ve Sellem:
"Allahım! Mal ve evlat itibariyle bereketli kıl! Ona verdiğin
herşeye bereket bahşet" diye dua etmiştir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
Bu hadiste hayatın uzunluğu zikredilmemektedir. Şarihlerden bir
kısmı evladın çokluğu hayatın çokluğunu zımnen içerir açıklamasını
yapmışlardır. Aslında Buhari adeti olduğu üzere rivayetin başka tariklerinde
geçen ifadeleri dikkate almıştır. el-Edebü'l-müfred'de Resulullah s.a.v.'in
Enes için "Allahım! malını ve evladını çok kıl! Hayatını uzun tut ve onu
affet" diye dua ettiği kayıtlıdır. Enes'in çocuk ve malının çokluğu
Müslim'in kitabında hadisin sonunda şöyle açıklanmaktadır:
"Vallahi malım çoktur. Çocuklarımın ve torunlarımın sayısı
da bugün itibariyle yüzü geçmiştir". Tıp bölümünde Haccac'ın
Basra'yageldiği gün Enes'in sülalesinden yüz yirmi kişinin vefat ettiği
geçmişti. Nevevi de Enes İbn Malik'i evladı en fazla olan sahabi olarak
tanıtır.
Enes İbn Malik'in yılda iki ürün veren bir bostanı vardı. Bu
bostanda güzel kokan bitkiler yer alıyordu. Ömrünün uzunluğuna gelince hicrette
dokuz yaşında olduğu sabittir. 91 ya da 93 yılında vefat ettiği ve öldüğünde
103 yaşında olduğu Halife el-Hayyat tarafından ifade edilmiştir. Doğrusu da
budur.