باب: {يا أيها
الذين آمنوا
اجتنبوا
كثيراً من الظن
إن بعض الظن
إثم ولا
تجسسوا}
/الحجرات:12/.
58. ALLAH TEALA'NIN: "EY İMAN EDENLER! ZANNIN BİR ÇOĞUNDAN
KAÇININ. ÇÜNKÜ ZANNIN BİR KISMI GÜNAHTIR; BİRBİRİNİZİN KUSURUNU ARAŞTIRMAVIN
(Hucurat, 12)'' BUYRUĞU
حدثنا عبد
الله بن يوسف:
أخبرنا مالك،
عن أبي الزناد،
عن الأعرج، عن
أبي هريرة رضي
الله عنه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال:
(إياكم والظن،
فإن الظن أكذب
الحديث، ولا
تحسسوا، ولا
تجسسوا، ولا
تناجشوا، ولا
تحاسدوا، ولا
تباغضوا، ولا
تدابروا،
وكونوا عباد
الله إخوانا).
[-6066-] Ebu Hureyre radıyaıı"hu anh'dan rivayete
göre Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
"Zandan çokça kaçının. Çünkü zan sözün en yalanıdır. Tahassüs
de etmeyin, tecessüs de etmeyin. Karşılıklı olarak neceş yapmayın, birbirinizi
kıskanmayın, birbirinize buğzetmeyin, birbirinize arkanızı çevirmeyin. Allah'ın
kardeş kulları olun."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Yüce Allahlın: "Ey iman edenler! Zannın birçoğundan
kaçının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır, birbirinizin kusurunu
araşhrmayın"(Hucurat, 12) buyruğu."
Daha sonra İbn Battal el-Mühelleb'den hadisin başlığa
uygunluğunu şöylece açıklamış olduğunu nakletmektedir: Buğzetmek ve hased
etmek, kötü zandan kaynaklanır.
İbnu't-Tin dedi ki: Çünkü buğzeden kişi de, zanneden kişi de
buğzedip kıskandıkları kişilerin fiillerini en kötü şekilde yorumlarlar.
Hadisteki "karşılıklı olarak neceş yapmayın"
ibaresinde geçen neceş, bir kimsenin başkası aldanarak alsın diye satın almak
istemediği bir malın fiyatını artırmasıdır. Buna dair açıklamalar ve hükmü,
Buyu' (alışverişier) bölümünde geçmiş bulunmaktadır. (2142.hadis)