EK SAYFA – 1873-2
باب: صيد
المِعْرَاض.
2. Mİ'RA0 (ok) İLE YAPILAN AV
وقال ابن عمر
في المقتولة
بالبندقة: تلك
الموقوذة .وكرهه
سالم والقاسم
ومجاهد
وإبراهيم
وعطاء والحسن .وكره
الحسن: رمي
البندقة في
القرى
والأمصار،
ولا يرى بأساً
فيما سواه.
İbn Ömer bunduka (denilen yuvarlak ve kurutularak
sertleştirilmiş çamur) ile öldürülen hayvan hakkında: İşte bu, ağırlıkla
vurulup öldürülmüş hayvandır, demiştir.
Salim, el-Kasım, Mücahid, İbrahim, Ata ve el-Hasen de bunu
mekruh görmüşlerdir.
Yine el-Hasen kasaba ve şehirlerde bu gibi taşları (sapan ve
benzeri şeylerle) atmayı da mekruh görmekle birlikte, başka yerlerde bunları
atmakta bir sakınca görmemiştir.
حدثنا
سليمان بن
حرب: حدثنا
شعبة، عن عبد
الله بن أبي
السفر، عن
الشَّعبي قال:
سمعت عدي بن
حاتم رضي الله
عنه قال:
سألت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن
المعراض،
فقال: (إذا
أصبت بحده
فكل، فإذا
أصاب بعرضه فقتل
فإنه وقيذ فلا
تأكل). فقلت:
أرسل كلبي؟ قال:
(إذا أرسلت
كلبك وسمَّيت
فكل). قلت: فإن
أكل؟ قال: (فلا
تأكل، فإنه لم
يمسك عليك،
إنما أمسك على
نفسه). قلت: أرسل
كلبي فأجد معه
كلباً آخر؟
قال: (لا تأكل،
فإنك إنما
سمَّيت على
كلبك ولم
تُسمِّ على
آخر).
[-5476-] Adiy b. Hatim r.a.'dan, dedi ki:
"Rasulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'e mi'rad hakkında sordum. O:
Eğer sivri tarafı ile isabet ettirirsen yiyebilirsin. Şayet enli
tarafıyla isabet ederse ve onu öldürürse şüphesiz ki o bir vaklzdir (ağırlıkla
vurulup öldürülmüş bir hayvandır) ondan yeme, diye buyurdu.
Adiy: Peki köpeğimi gönderiyorum dedim, dedi. Allah Rasulü şöyle
buyurdu: Köpeğini salarken besmele çektiysen yiyebilirsin. Ben: Eğer avdan
yerse diye sordum. O: O takdirde ondan yeme. Çünkü o senin için tutmamış, o
ancak kendisi için yakalamış olur, diye buyurdu.
Ben: Köpeğimi salarım da onunla beraber başka köpek bulduğum da
olur . . (Hükmü nedir?) diye sordum. O: Ondan yeme. Çünkü sen ancak kendi
köpeğin için besmele çekmiştin, başka köpek için besmele çekmemiştin, diye
buyurdu.'1
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"İbn Ömer bunduka (denilen yuvarlatılmış ve kurutulmuş
çamur) ile öldürülen hayvan hakkında o, el-mevkCıze denilen hayvandır demiştir.
Salim, el-Kasım, Mücahid, İbrahim, Ata ve el-Hasen de bunu mekruh
görmüşlerdir." Malik'in de Muvatta'da rivayet ettiğine göre; kendisine
el-Kasım b. Muhammed'den, mi'rad ve bunduka ile öldürülen hayvanları mekruh
gördüğü rivayeti ulaşmıştır. Mücahid'e gelince İbn Ebi Şeybe iki yoldan bunu
mekruh gördüğünü rivayet etmiş bulunmaktadır. Bu iki rivayetten birisinde:
"Tezkiye edilmedikçe ondan yeme" fazlalığını da eklemektedir.
İbrahim -en-Nehaı- 'e gelince, İbn ebi Şeybe, el-A'meş'in ondan
naklettiği şu rivayetini kaydetmektedir: "Tezkiye edilmedikçe bunduka ile
isabet ettirdiği n hayvanı yeme!"
باب: ما أصاب
المعراض
بعرضه.
3. MİtRAD'IN ENLİ TARAFI İLE İSABET ALAN (HAYVANI YEMENİN HÜKMÜ)
حدثنا
قَبِيصة:
حدثنا سفيان،
عن منصور، عن
إبراهيم، عن
همَّام بن
الحارث، عن
عدي بن حاتم رضي
الله عنه قال:
قلت:
يا
رسول الله،
إنا نرسل
الكلاب
المعلَّمة؟ قال:
(كل ما أمسكن
عليك). قلت: وإن
قتلن؟ قال:
(وإن قتلن). قلت:
وإنا نرمي
بالمعراض؟
قال: (كل ما
خزق، وما أصاب
بعرضه فلا
تأكل).
[-5477-] Adiy b. Hatim r.a.'dan, dedi ki: "Ey
Allah'ın Rasulü! Bizler eğitilmiş köpekleri salıyoruz, diye sordum. O:
Onların senin için yakaladıklarını ye, diye buyurdu. Ben: Ya
öldürseler, diye sordum. O: İsterse öldürsünler, diye buyurdu. Ben:
Biz mi'radı da atıyoruz, dedim. O: (Sivri ucuyla) deldiği avı ye,
ancak enli tarafıyla isabet edeni yeme, diye buyurdu."
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"Mi'radın enli tarafı ile isabet alan (hayvan)." Bu
başlık altında Adiy b. Hatim'in hadisini zikretmiş bulunmaktadır. Bu hadiste
yer alan hükümleri birinci baş1ıkta açıklamış bulunuyoruz.